Door Leon Pinsky, Socialist Alternative
De verkiezing van de populist Bill de Blasio als burgemeester van de stad New York enkele maanden geleden creëerde heel wat verwachtingen onder de werkende bevolking van New York die begrijpelijk blij was dat het 12 jaar durende tijdperk van het bewind door multimiljardair Mike Bloomberg ten einde kwam. In de eerste maanden van zijn termijn heeft de Blasio een aantal van zijn beloften proberen te realiseren. Hij botste daarbij, zoals te verwachten was, op ernstig verzet, niet in het minst van zijn Democratische partijgenoot Andrew Cuomo die gouverneur in de deelstaat is. Het resultaat van het debat met Cuomo toont ook de beperkingen van links populisme en de noodzaak van een ernstige sociale strijd om overwinningen te boeken.
Progressieve maatregelen
De campagne van de Blasio in de burgemeesterverkiezingen bracht een duidelijke boodschap. New York is eigenlijk een verhaal van twee steden, er is met name een enorme en toenemende sociale ongelijkheid. De campagne van de Blasio was een weerspiegeling van de druk van onderuit en een bocht naar links in de stad. Het vormde ook een weerspiegeling van verdeeldheid bij de elite over hoe op de nieuwe situatie moet gereageerd worden. Een deel van de elite erkent de nood aan beperkte hervormingen, deels om grotere sociale onrust te vermijden. Een ander deel wil de klassenoorlog tegen de 99% onverminderd verderzetten.
Na de verkiezingen begon de Blasio effectief met een reeks progressieve maatregelen door te voeren, ook al gebeurde dit met ernstige beperkingen. Zo kondigde hij al snel aan dat het gehate repressieve ‘Stop and Frisk’-beleid van de politie (waarbij willekeurige voetgangers worden gestopt en volledig gefouilleerd) aan banden werd gelegd. Dat was een goede stap vooruit, zelfs indien niet werd overgegaan tot het volledig stopzetten van dit beleid zoals in de verkiezingscampagne was beloofd. In maart tekende de Blasio een wet die het recht op betaalde afwezigheid wegens ziekte uitbreidt tot 500.000 werkenden in de stad die daar voorheen geen recht op hadden. Hij steunt de eis van een verhoging van het minimumloon en en steunde een wet in het deelstaatparlement om de stad New York toe te laten om een hoger minimumloon in te voeren dan in de rest van de deelstaat. De Blasio heeft wel nog geen cijfer geplakt op wat hij als nieuw minimumloon voor ogen heefT.
Wall Street slaat terug
De belangrijkste strijd van de Blasio ging rond het onderwijsbeleid. In januari kwam hij met zijn voorstel om de rijksten te belasten om gratis kleuteronderwijs in de stad te financieren. Hiervoor was evenwel toelating van de deelstaat vereist. De Blasio stelde ook dat hij huur zou beginnen vragen aan de private scholen die samen met publieke scholen gebruik maken van de publieke schoolgebouwen. Onder Bloomberg kregen die private scholen vrij spel en extra mogelijkheden omdat tal van publieke scholen de deuren sloten. Het vormde onderdeel van de privatisering van het onderwijs.
De bescheiden voorstellen van de Blasio botsten op een hard verzet van gouverneur Cuomo en van de verantwoordelijken van de private scholen die de steun kregen van Wall Street en hedgefunds die een belangrijke rol speelden in het financieren van de private scholen. Cuomo verdedigde de meerderheid van het establishment en Wall street in het bijzonder. Zij willen geen verandering en keren zich tegen de voorstellen van de Blasio.
De Blasio krijgt klappen
De Blasio gaf niet meteen toe, maar ging ook niet over tot een mobilisatie van de studenten, leerkrachten en ouders van de publieke scholen. Die zijn met veel meer dan de aanhangers van de private scholen. De meeste ouders en personeelsleden zijn tegen het delen van de lokalen, de aanhoudende besparingen en het stelsel waarbij er allesbepalende examens zijn. De private scholen gingen hierop in het offensief met een 5 miljoen dollar kostende publiciteitscampagne.
De voorstellen van de Blasio werden neergeschoten. Hij begon de private scholen de “hand te reiken”. Tegen eind maart had Cuomo de Republikeinen en Democraten in het deelstaatparlement ervan overtuigd om de financiering van het kleuteronderwijs met de algemene onderwijsmiddelen te voorzien. De politici stemden er ook mee in dat private scholen nog meer toegang zouden krijgen tot publieke schoolgebouwen door van de stad te eisen dat nieuwe ruimte zou voorzien worden voor de private scholen of door bij te dragen aan de kosten om private gebouwen te huren.
De nood aan ernstige strijd
De Blasio kan er terecht op wijzen dat er zonder zijn campagne geen significante uitbreiding van de middelen voor het kleuteronderwijs zou gekomen zijn. Maar het feit dat de Blasio en de onderwijsvakbond niet overging tot een mobilisatie om het publieke onderwijs te verdedigen en voor een sterke toename van de publieke middelen op te komen, liet ruimte aan Cuomo en zijn vrienden van Wall Street om het voor te stellen alsof de scholieren en ouders van private scholen bedreigd werden. Het liet hen toe om verwarring te creëren.
Socialist Alternative is voorstander van een belasting op de rijken, een verhoging van het minimumloon zodat honderdduizenden mensen uit de armoede geraken, het stopzetten van het politiegeweld, het intrekken van alle besparingen op het onderwijs en een moratorium op nieuwe private scholen. Maar dergelijke zaken zullen we niet afdwingen zonder ernstige strijd. Noch de Democraten noch de populistische vleugel ervan waartoe de Blasio behoort, zijn daartoe bereid. Jammer genoeg zijn ook de meeste vakbondsleiders niet bereid om de strijd ernstig te organiseren.
Een volgende uitdaging voor de Blasio is het beantwoorden van de legitieme eisen van het stadspersoneel voor loonsverhogingen nadat Bloomberg jarenlang weigerde om nieuwe collectieve overeenkomsten te sluiten. De Blasio zou bereid zijn om een verhoging toe te kennen indien de werkenden meer zouden bijdragen aan de gezondheidsverzekering, een voorstel dat wel meer wordt gedaan door gevestigde politici.
De verwachtingen van miljoenen mensen in New York en in de rest van het land zullen niet ingelost worden door het verkiezen van een Democratische populist. De overwinning van Kshama Sawant in Seattle en de ontwikkeling van onderuit van de campagne voor 15 dollar per uur vertrekt van de nood om te breken met de Democraten. In New York zien we dat Wall Street en zijn vertegenwoordigers niet aarzelen om tussen te komen als hun belangen nog maar een beetje bedreigd zijn. Enkel een beweging van onderuit, opgebouwd en georganiseerd door de werkende bevolking, kan een ernstige uitdaging vormen voor de grote bedrijven en hun partijen.
