De afgelopen dagen benadrukte N-VA waar de partij eigenlijk al enkele maanden mee bezig is: het stigmatiseren van werklozen. Dat heeft bij sommigen invloed, maar als die luie profiteur van een werkloze plots een afgedankte Ford-werknemer blijkt te zijn, wordt het verhaal te concreet en dus niet interessant voor N-VA. We ontkrachten enkele argumenten van de voorbije weken.
1. Wie zoekt die vindt? Met een goed CV vind je sowieso werk…
Nadat De Wever uitspraken van partijgenoot Jambon over leefloners die eerst hun huis moeten verkopen moest rechtzetten, kon hij nu ook zijn eigen uitspraak nuanceren. In een interview beweerde hij dat wie een goed CV heeft sowieso werk vindt: “Ik durf te zeggen dat vandaag in Vlaanderen iemand met een goed cv hoe dan ook werk vindt, uitzondering gemaakt voor vijftigplussers.” Nadien ‘nuanceerde’ De Wever: “Nee, ik heb niet gezegd dat alle werklozen die een job willen, die ook kunnen vinden.”
Als we de cijfers erbij nemen, wordt meteen duidelijk dat de stelling van De Wever nonsens is. In de database van VDAB staan momenteel in ons land 90.547 openstaande vacatures. In april 2014 ontving de VDAB 21.043 vacatures en over een periode van een jaar gaat het om 237.163 vacatures. (1) Daar tegenover staan in Vlaanderen alleen 224.790 niet-werkende werkzoekenden of 14.614 meer dan een jaar geleden en meer dan 40.000 daarvan zijn jongeren.(2) In heel het land zijn er volgens de RVA 359.317 niet-werkende werkzoekenden met een RVA-uitkering en 202.518 tijdelijk werklozen. Alles samen waren er in maart 2014 669.032 “vergoede werklozen” in ons land, waarvan 309.886 in Vlaanderen. 669.032 vergoede werklozen, tegenover 90.547 openstaande vacatures.(3) Zelfs een rekenwonder als Philip Muyters moet beseffen dat er daar een zekere scheeftrekking in zit.
Volstaat een goed CV om werk te vinden? In 2013 verscheen een opmerkelijke studie van interimkantoor Adecco, niet bepaald een verdachte bron voor neoliberalen dus. Uit de studie onder 1.116 werkloze jongeren bleek dat ze gemiddeld 8,6 maanden moeten zoeken om werk te vinden. De studie gaf ook aan dat de jongeren heel actief naar werk zoeken met gemiddeld 12 sollicitaties per maand en hebben gemiddeld dus pas bij de 103de sollicitatie prijs. Maar liefst 93% verklaart gemotiveerd te zijn om te solliciteren, maar die motivatie neemt met de maanden af. Jongeren die dan toch werk vinden, moeten het overigens met minder stellen.(4) Tussen 1999 en 2009 namen de lonen in ons land gemiddeld met 3,1% toe, voor jongeren was er een daling met 1,3%.(5)
Dat de arbeiders van Opel een goed CV hadden, zal niemand ontkennen. Toch had een kwart van hen, 646 van de 2.591 ontslagen werknemers, twee jaar na de sluiting nog geen werk.(6)
Een goed CV en motivatie om werk te zoeken, volstaat dus niet om werk te vinden, laat staan om een degelijke job aan een leefbaar inkomen te vinden. Als uitsmijter misschien nog een verwijzing naar een tragisch nieuwsbericht van de afgelopen dagen: een 20-jarige Britse groenwerker deed 40 sollicitaties op 12 weken maar vond geen werk en besloot uit wanhoop zelfmoord te plegen.(7) Wat hebben de N-VA en andere neoliberalen daarover te zeggen?
2. Ons land geeft dubbel zoveel uit aan werklozen dan de buurlanden
De uitspraak van Bart De Wever in Terzake midden april dat ons land “het dubbele van de buurlanden uitgeeft aan werkloosheid” werd door de Factchecker van de VRT al ontkracht. (8) Daarin werd vastgesteld dat ons land in totaal 13,6 miljard uitgeeft aan arbeidsmarktbeleid of 3,68% van het bbp of 1,8 keer zoveel als onze buurlanden. De Wever rondde dat cijfer naar 2 af. Indien alle uitgaven voor werkloosheid (met inbegrip van activeringsmaatregelen, dienstencheques, werkingskosten, leeflonen,…) bijeen geteld worden, geeft België 4,31% van het bbp uit aan werkloosheid of 1,4 keer zoveel als het gemiddelde van de buurlanden.
Op de website npdata.be werd opgemerkt dat in dit cijfer ook nog tewerkstellingsmaatregelen zitten en er dus verder moet gekeken worden. (9) Er wordt twee miljard euro uitgegeven aan dienstencheques en andere tewerkstellingsmaatregelen. “Wat uitkeringen aan de werklozen betreft (zonder eindeloopbaan) wordt in België in % BNP minder uitgegeven dan in Nederland en Frankrijk en het gemiddelde van de buurlanden met Duitsland erbij,” merkt npdata.be op. Ons land geeft veel uit aan maatregelen om steun te geven om werklozen aan te werven. Wellicht wil De Wever niet snoeien in die cadeautjes die aan werkgevers worden gedaan om tewerkstelling goedkoper te maken. Het activeringsbeleid terugdringen, staat evenmin in zijn agenda. Nochtans zit dat allemaal in het hoge cijfer waarover hij spreekt.
Dus neen, ons land geeft niet meer uit aan werklozen dan de buurlanden.
3. Zijn er eeuwigdurende werkloosheidsuitkeringen?
Alle N-VA-kopstukken halen graag uit naar de zogenaamde ‘eeuwigdurende werkloosheidsuitkeringen’, het duurt niet lang of de hangmatretoriek wordt erbij gehaald. Ook dit werd beantwoord door de Factchecker van VRT.(10) Die merkte op dat iedere werkloze wordt gecontroleerd door de RVA, er is geen ontsnappen aan.
De Factchecker schreef: “In nauw overleg met de studiedienst van de RVA hebben we de volgende berekening opgesteld: eerst berekenden we alle gesanctioneerden in 2013 – binnen en buiten de activeringsprocedure. Dan gingen we op zoek naar het totale aantal personen dat “sanctioneerbaar” is. Dat betekent: personen die een uitkering ontvangen en verplicht zijn te zoeken naar werk of een opleiding volgen. Personen in tijdskrediet of brugpensioen zijn bijvoorbeeld vrijgesteld van de plicht om te zoeken naar werk en worden niet in de berekening opgenomen. Hier zijn de cijfers van de RVA: vorig jaar waren er in Vlaanderen 1578 uitsluitingen binnen de procedure ‘activering van het zoekgedrag’. Daarnaast werden nog eens 1692 personen geschorst die nog geen 15 of 21 maanden werkloosheid doorlopen hadden. In totaal werden er dus 3270 mensen geschorst omwille van “werkonwilligheid”. Dit cijfer vergelijken we nu met het totaal aantal “sanctioneerbaren” in 2013. Dat getal stond op 323.741 in 2013.”
De vaststelling is opmerkelijk: slechts 1,01% van de werklozen werd uitgesloten of geschorst wegens werkonwillig.
Telkens weer wijst N-VA op extreme gevallen. Er wordt gewezen op het feit dat er werklozen van boven de 50 jaar zijn die een uitkering als schoolverlater krijgen met de suggestie dat ze dus nog nooit gewerkt hebben. Dat de voorwaarden om uit het systeem van schoolverlater te geraken het moeilijk maken voor pakweg deeltijds werkenden, wordt er uiteraard niet bij gezegd. In een filmpje van de West-Vlaamse afdeling – overigens niet bepaald een toonbeeld inzake acteerprestaties – worden twee werklozen opgevoerd die bijna 20 jaar werkloos zijn. Over hoeveel mensen gaat het? Het gaat over 962 Vlaamse werklozen die langer dan 20 jaar werkloos zijn (11). Dat kost de gemeenschap overigens een pak minder dan de dotaties die N-VA opstrijkt…
4. Enkel de vakbonden hebben belang bij langdurige werkloosheid
Siegfried Bracke schreef op zijn blog: “In de Amerikaanse journalistieke traditie moet je je altijd eerst afvragen wie betaalt en wie betaald wordt. Hier is dat dus de vakbond. Want die betaalt de werklozen uit, en krijgt daar een aardige vergoeding voor. Anders gezegd: werklozen met een langlopende uitkering, dat is voor de vakbond een zeer stabiele bron van inkomsten.” (12)
Wij zijn er ook niet bepaald voorstander van dat de vakbonden taken van de overheid uitoefenen en zo door veel werklozen worden gezien als één van de werkloosheidsinstellingen naast RVA en VDAB. Maar de suggestie dat de vakbonden rijk worden door werkloosheidsuitkeringen uit te betalen, is totaal onjuist. NPdata.be merkt op: “België geeft de helft minder uit aan werkingskosten dan Nederland en 70% minder dan Duitsland, terwijl hun ‘productie’ een goed stuk hoger ligt. België besteedt dus maximaal aan arbeidsmarktondersteuning werklozen met een zeer lage administratieve kost.” (13)
5. De uitkering afnemen zet aan tot werk zoeken
Het beperken van de werkloosheidsuitkering in de tijd zou aanzetten tot het zoeken en vinden van werk. Dat mantra wordt telkens opnieuw herhaald door N-VA en andere neoliberalen. Ze doen dat evenwel zonder cijfers te geven. ‘Show me the statistics’, mijnheer De Wever!
In de VS is er studiewerk verricht naar de 1,3 miljoen langdurig werklozen die hun uitkering verloren als gevolg van een beslissing van het parlement. In de staat Illinois ging het om 74.000 mensen die in december 2013 hun uitkering verloren. In januari waren 64.000 van hen nog steeds werkloos, in februari 61.300. Minder dan 20% van de geschorste werklozen vond werk. Bovendien nam het totaal aantal werklozen in deze periode toe als gevolg van de economische crisis.(14) Een Amerikaans overheidsrapport uit 2012 stelde vast dat werklozen die hun uitkering verliezen vooral in armoede terecht komen: een derde doet beroep op andere overheidsprogramma’s en 90% doet beroep op familie of spaargeld. (15) De terugkeer van liefdadigheid en voedselbanken is hierbij een realiteit. Momenteel doen 20% van de Amerikaanse gezinnen beroep op voedselbonnen. De kracht van de vooruitgang?
Conclusie
N-VA zet mensen bewust op tegen werklozen en uitkeringstrekkers. Dat is een voorbereiding op het harde besparingsprogramma dat de partij wil voeren. Om dat programma te rechtvaardigen worden nu voorbeelden gebruikt die amper iets met de realiteit te maken hebben of cijfers die gewoon niet kloppen. De besparingen zullen echter niet alleen de 962 Vlaamse werklozen die al langer dan 20 jaar werkloos zijn treffen. Het zal duizenden werklozen en andere uitkeringstrekkers treffen, de partij wil immers een derde van de middelen voor werkloosheidsuitkeringen schrappen. Ook inzake brugpensioenen, tijdskrediet en andere sociale verworvenheden wordt een aanval voorbereid. En ook onze lonen moeten eraan geloven met een indexsprong. Eengemaakt verzet hiertegen is nodig!
NOTEN
(1) http://www.vdab.be/trends/berichten/werkaanbodbericht_april_2014.pdf
(2) http://www.vdab.be/trends/berichten/Werkloosheidsbericht_april_2014.pdf
(3) http://www.rva.be/frames/frameset.aspx?Path=D_stat/&Items=1&Language=NL
(4) http://www.adecco.be/nl-be/nieuws/adecco-lanceert-way-to-work-om-jongeren-aan-te-moedigen-en-concreet-te-helpen.aspx
(5) http://www.hln.be/hln/nl/3424/Economische-crisis/article/detail/1356663/2011/12/01/Belg-verdient-gemiddeld-3-027-euro-bruto.dhtml
(6) http://www.gva.be/nieuws/economie/aid1332620/kwart-van-ex-werknemers-opel-antwerpen-nog-steeds-zonder-job.aspx
(7) http://www.mirror.co.uk/news/uk-news/tragic-youngster-killed-himself-because-3576403
(8) http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/VK14/1.1940564
(9) http://npdata.be/BuG/225-Werkloosheidsbedrog-De-Wever/Werkloosheidsbedrog-De-Wever.htm
(10) http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/VK14/Fact%2BCheck/2.32776?eid=1.1927708
(11) http://www.standaard.be/cnt/dmf20120407_021
(12) http://www.siegfriedbracke.be/index.php/leve-de-vakbond/
(13) http://npdata.be/BuG/225-Werkloosheidsbedrog-De-Wever/Werkloosheidsbedrog-De-Wever.htm
(14) http://thinkprogress.org/economy/2014/05/20/3439561/long-term-unemployment-jobs-illinois/
(15) http://www.gao.gov/assets/590/588680.pdf
Reacties zijn gesloten.