door Karim Brikci, 2e plaats op de Kamerlijst van Gauches Communes in Brussel
Elke dag verdwijnen duizenden jobs. Op amper vier jaar tijd verdwenen meer dan 100.000 jobs in ons land. Met de crisis wordt het vinden van werk een zwaar hindernissenparkoers, een job met een stabiel contract en een degelijk loon is stilaan een mirakel geworden.
In de openbare diensten zijn er steeds minder middelen waardoor jobs verdwijnen of afgebouwd worden. Het resultaat is dat de kwaliteit van de dienstverlening vermindert en dat de druk op het overheidspersoneel steeds groter wordt. In de private sector stapelen de afdankingen zich op. Na de sluiting van Ford, Duferco, ArcelorMittal en andere waren er ook herstructureringen bij Caterpillar, NMLK, Heinz,… Bedrijven willen zo hun winsten maximaliseren.
Onder het mom van het stimuleren van tewerkstelling, hebben de regeringen de afgelopen jaren steeds nieuwe onzekere contracten gecreëerd waarbij de overheid een deel van het loon betaalt en de private bedrijven meer winsten kunnen boeken. Momenteel is een op de drie jobs gesubsidieerd! Dit maakt de voorwaarden om aangeworven te worden moeilijker. Vaak wordt geëist dat aan de voorwaarden voor bijvoorbeeld Activa wordt voldaan. Bovendien gaat het vaak om slecht betaalde jobs en onzekere statuten. Het perspectief van een vast contract – wat steeds minder voorkomt – wordt als wortel voorgehouden om de werkenden onder de knoet te houden. Zodra een werknemer niet meer aan de voorwaarden voor subsidies voldoet, wordt die vervangen door iemand die wel voldoet. Tegelijk wordt de werkdruk steeds verder opgevoerd.
In plaats van minicontracten die door de overheid betaald worden, hebben we nood aan echte jobs met statutaire contracten in de openbare diensten. In plaats van elkaar te beconcurreren in de strijd voor de weinige jobs, moeten we het beschikbare werk verdelen door een collectieve arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen. Op deze manier is een volledige tewerkstelling mogelijk. Begin 2013 gaf een peiling van La Libre aan dat 43% van de Belgen (en 52% van de Brusselaars) voorstander was van de nationalisatie van bedrijven die dreigen te sluiten.
Neen aan de creatie van een grote lageloonsector!
De regering-Di Rupo heeft de lonen aangepakt met een algemene loonstop terwijl de levensduurte maar blijft stijgen. Met een omweg werd zelfs een indexsprong doorgevoerd via een tijdelijke BTW-verlaging op energie. Wij vinden dat de index volledig hersteld moet worden en dat de afbraak van onze sociale verworvenheden moet stoppen.
Tegelijk worden de sociale uitkeringen en pensioenen aangepakt. Duizenden uitkeringstrekkers worden tot armoede veroordeeld, dat is onder meer het geval bij een vijfde van de gepensioneerden. Duizenden werklozen worden geschorst en meer dan 55.000 werklozen (waarvan 64% vrouwen) dreigen vanaf 1 januari volgend jaar hun inschakelingsuitkering, de vroegere wachtuitkering, te verliezen.
Laat het duidelijk zijn, hiermee worden alle werkenden en hun gezinnen aangevallen. Door mensen ertoe te dwingen om gelijk welke job aan gelijk welke voorwaarden te aanvaarden en door de lonen te bevriezen terwijl de kosten blijven stijgen, wil de regering de lageloonsector fors uitbreiden. Dat is de essentie van het Duitse model. Als we ons verzetten tegen de aanvallen op de werklozen, is dat onderdeel van een algemeen verzet tegen het opdringen van steeds lagere lonen die ook werkenden tot armoede veroordelen.
Alle gevestigde partijen zijn voorstander van een concurrentieschok. Na de verkiezingen zullen er ongetwijfeld heel wat asociale maatregelen volgen. Wij plaatsen daartegenover de noodzaak van een solidariteitsschok die de werkenden, met of zonder werk, kan verenigen. Naast een herverdeling van het beschikbare werk komen we op voor een minimumloon van 15 euro bruto per uur, een minimumpensioen van 1.500 euro per maand en een minimale werkloosheidsuitkering van 1.200 euro per maand. Alle uitkeringen moeten individuele rechten zijn, onbeperkt in de tijd en de bedragen moeten welvaartvast zijn. De kinderbijslag moet de reële kosten van de opvoeding van kinderen dekken.
Om een dergelijk programma te realiseren, moeten we een krachtsverhouding uitbouwen met een oplopend actieplan waarbij we ook het wapen van de algemene staking inzetten. We moeten bouwen aan een verenigd front van verzet tegen het besparingsbeleid om werkenden, syndicalisten, militanten en linkse organisaties te verenigen.
Structureel gebrek aan werkgelegenheid in Brussel
In juli bedroeg de werkloosheidsgraad 20,4% in het gewest. Deze bleef de laatste twee jaar stabiel, net zoals de jongerenwerkloosheidsgraad van 31,2%. Dat de werkloosheidsgraad nu stabiliseert nadat ze door de crisis een aantal jaren gestegen was, toont aan dat er een catastrofaal gebrek is aan werk en dat elk nieuw jobverlies de structurele werkloosheid – die al enorm was – enkel nog verder consolideert. Toen Picqué in 1989 in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest aan de macht kwam, bedroeg de werkloosheidsgraad ‘nog maar’ 12,4%.
De massale werkloosheid in Brussel bestaat vooral uit niet- of laaggeschoolde arbeiders, waaronder vooral jongeren. Dat is het onvermijdelijke gevolg van de desindustrialisering, waarbij het jobverlies niet werd opgevangen door een andere sector. Er is een onevenwicht tussen de laaggeschoolde arbeidskrachten en de werkgelegenheid in Brussel want de zowat 714.000 jobs in de regio situeren zich voornamelijk in de diensten, de openbare diensten en de financiële vastgoedsector. Jobs waarvoor met andere woorden een diploma hoger onderwijs of meertaligheid vereist is. Bijgevolg klopt het argument niet dat de zowat 350.000 pendelaars de jobs van Brusselaars innemen: de kern van het probleem is het kolossaal gebrek aan werk.
De sector van de lokale en regionale besturen in Brussel telde in 2010 48.966 agenten voor 42.227 VTE’s (voltijdse equivalenten). Vandaag zijn nog slechts 40% van de agenten vastbenoemd, tegenover 58% in 1995. Het overwicht aan contractuelen is heel duidelijk bij het personeel van de gemeenten en OCMW’s, de grootste werkgever van Brussel met meer dan 27.000 werkenden. Bij de OCMW’s gaat het over bijna 80%. De politiezones zijn de uitzondering met bijna 95% vastbenoemden.
De gemiddelde jaarlijkse groei van de uitgaven voor personeel per inwoner in de gemeenten bedroeg in de laatste legislatuur 1,8% en zat daarmee dus onder de gemiddelde inflatie van 2,4% in diezelfde periode. Van 2005 tot 2011 steeg het aantal VTE’s van 14.577,33 naar 15.056,34, wat absoluut niet beantwoordt aan de groeiende behoefte door de demografische groei. Sint-Gillis is de enige gemeente die al vóór de verkiezingen van 2012 begonnen was met beduidende besparingen, waarbij het aantal jobs daalde van 675 VTE’s in 2009 naar 647 in 2011. In het Brussels Gewest zijn 69% van de gemeentelijke arbeiders in het gewest zelf gedomicilieerd en in Sint-Gillis loopt dat aantal zelfs op tot 77%. Slechts 29% van hen zijn vastbenoemd (en in Sint-Gillis amper 17%).
De precaire jobsituatie heeft zware gevolgen voor de levensomstandigheden van jongeren. In de wijken van de arme Brusselse Halve Maan bedraagt de jongerenwerkloosheid minstens 45%. In Kuregem en Molenbeek loopt dit zelfs op tot meer dan 50%. Zwartwerk en precaire jobs (interims, tijdelijke jobs, dienstencheques, gesco’s,…) zijn het enige perspectief voor jongeren, waardoor het natuurlijk moeilijk is om zich klaar te stomen voor de toekomst. De afgelopen twee jaar is de situatie nog verergerd met de degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen en de beperking van de wachtvergoeding, waardoor armoede en sociale uitsluiting nog verder toegenomen zijn. Op termijn riskeren hierdoor alleen al in Brussel meer dan 50.000 mensen en hun families in armoede en sociale uitsluiting terecht te komen.
In mei 2013 telden de OCMW’s in heel België om en bij de 150.000 mensen die hulp van hen ontvangen, wat een record is. In Brussel gaat het over 32.000 mensen, 5% van de 18- tot 64-jarigen en 14% meer dan in 2008. Dat is drie keer meer dan in de rest van het land en in de arme halve maan is het zelfs vijf keer meer. De samenstelling van mensen die bij het OCMW komen aankoppen, verandert en toont de precaire situatie van de samenleving: meer en meer zijn jongeren betrokken – een derde van degenen die een leefloon krijgen, is jonger dan 25 jaar – en vrouwen vormen de meerderheid, vooral alleenstaande moeders.
11 mei. Mars tegen de jacht op de werklozen
Het Brusselse Netwerk van Werklozengroepen organiseert een betoging tegen de maatregelen die de werklozen aanpakken: uitsluitingen, sancties, verlagingen van uitkeringen en beperking van de uitkeringen in de tijd.
Na de nationale acties van 10 maart moet de strijd tegen de geplande tegenhervormingen verdergaan. We kunnen enkel op onze eigen krachten rekenen om de jacht op de werklozen te stoppen.
Afspraak: 11 mei om 14u aan het Zuidstation in Brussel langs de kant van de Fonsnylaan voor het gebouw van de RVA/ONEM.
