Neen, het ziet er niet goed uit voor Dewinter en co. Op het hoogtepunt van de partij haalde het Vlaams Blok gemakkelijk meer dan 20% en raakten zelfs vierderangsfiguren uit de partij in het parlement verkozen. Nu zal het Vlaams Belang het met heel wat minder moeten doen, in de peilingen zit de partij onder de 10% en er zijn zelfs peilingen die richting 7% gaan. In dat geval dreigt de kiesdrempel in enkele provincies onoverbrugbaar te worden.
De leegloop van het Vlaams Belang met het vertrek van parlementsleden, gemeenteraadsleden en duizenden gewone leden, zorgt ervoor dat er vandaag heel wat minder aandacht voor de extreemrechtse partij is. Het blijft nochtans belangrijk om te volgen wat er in en rond het VB gebeurt. Tegen de achtergrond van politieke onstabiliteit met snelle electorale verschuivingen is een terugkeer voor een vernieuwd VB immers niet uitgesloten. Dat er sleet zit op de huidige kopstukken ziet iedereen, van een pitbull werd Dewinter geleidelijk aan een chagrijnige Benidorm Bastard. Het soort figuur dat een grap op televisie mag vertellen en daarvoor te rade gaat bij een scheurkalender uit het jaar 1988 toen Marokkanenmoppen nog nieuw waren.
Met de huidige verkiezingscampagne doet het Vlaams Belang aan damage control. Een reeks parlementsleden wordt al dan niet met een duwtje naar de uitgang, doorgaans via pensioen, getrokken. De centrale kopstukken moesten de duurder geworden plaatsjes verdelen en probeerden tegelijk enkele nieuwe gezichten te lanceren in de hoop dat die hierdoor niet teveel met het oude Vlaams Belang geassocieerd worden.
Vlaamse onafhankelijkheid in de neurozone
Het partijprogramma hamert op dezelfde zaken die de partij al decennialang naar voor brengt. Het centrale eerste punt is eens te meer de noodzaak van Vlaamse onafhankelijkheid. Het VB pleit voor een “ordelijke opdeling” naar het voorbeeld van Tsjechië en Slovakije en het voorbeeld van Servië en Montenegro. De ordelijke en onderhandelde oplossing wil het VB bekomen door eenzijdig de Vlaamse onafhankelijkheid uit te roepen.
Brussel zou het VB meteen uitroepen tot Vlaamse hoofdstad: “Brussel ligt territoriaal volledig in Vlaanderen en verkeerstechnisch lopen alle verbindingen langs Vlaanderen. Op economisch gebied bestaat er een intensieve wisselwerking. Brussel is, naast Antwerpen, onze belangrijkste economische motor. Tenslotte wonen er in de aloude Vlaamse stad die Brussel is nog altijd heel wat Vlamingen. Kortom, er zijn redenen te over om de banden tussen Brussel en Vlaanderen zeker niet te breken.” Aan de Brusselaars zelf wordt daar uiteraard niets over gevraagd, zij worden hoogstens betrokken bij overleg.
Nu het Vlaams Belang toch aan het ontmantelen is, kunnen de EU en de eurozone er ook nog bij. De euro wil het VB vervangen door “een kleinschaligere, gezonde munt die wordt gedeeld door een aantal historisch en cultureel gelieerde landen met de nodige begrotingsdiscipline.” Voor het VB is niet het besparingsbeleid dat de EU oplegt het probleem. Neen, ook in de noordelijke unie en de neurozone wil het VB hetzelfde beleid van “begrotingsdiscipline”. Dat houdt in dat als de gemeenschap de speculatieschulden van de grote aandeelhouders van de banken moet afbetalen, dat onze levensstandaard wordt opgeofferd. Het is niet mogelijk om de dictaten van de trojka (EU, ECB en IMF) te verwerpen en tegelijk het uitgangspunt van die dictaten te aanvaarden. Dat is nochtans de onmogelijke positie die het Vlaams Belang probeert in te nemen.
Even terzijde. In het verkiezingsprogramma van het VB luidt een van de eisen: “Geen ‘sociale unie’ met gelijkschakeling van sociale zekerheid.” Het optrekken van sociale bescherming is wat het VB betreft dus uitgesloten. Meer nog, het moet bestreden worden! Dat voor wie eventueel nog zou twijfelen aan het asociale karakter van het Vlaams Belang.
De terechte kritiek op de verspilling van de EU wordt direct op een zijspoor gezet. Neen, niet het feit dat het establishment zichzelf in de watten legt is een probleem. Moest dat de kritiek zijn, zouden sommigen misschien wel eens vragen durven te stellen bij de parlementaire weddes die de VB-verkozenen opstrijken. Neen, er is verspilling “zoals geld dat door de EU wordt versluisd naar jihadisten, ‘extra ontwikkelingshulp’, megalomane EU-paleizen, onbestaande projecten en niet-werkende ambtenaren.” Ontwikkelingshulp staat dus gelijk aan het ondersteunen van fundamentalisten en ambtenaren werken niet. Iemand nog een cliché nodig? Bij het VB hebben ze er nog op overschot.
In plaats van de Europese Unie wil het Vlaams Belang een noordelijke samenwerking, zonder “de actuele Franstalige en zuiderse fixaties”. Zo wil de partij op militair vlak samenwerken met Duitsland, Nederland en “gelijkaardige staten in Noord- en Midden Europa” en in dat kader een “snel inzetbaar leger” in Vlaanderen.
Asociale maatregelen
Net zoals bij vorige verkiezingen staat ook nu weer de strijd tegen de vakbonden en de rechten van de werknemers prominent in het kiesprogramma. In een poging om zich wat socialer dan de concurrentie van N-VA op te stellen, eist het VB geen beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd maar wel financiële sancties en strengere controle. En ook de loonindex mag blijven bestaan, zij het als netto-index. Dat dit een besparing op de sociale zekerheid betekent, zullen ze bij het VB ongetwijfeld niet erg vinden.
Het voornaamste sociaaleconomische voorstel van het Vlaams Belang klinkt niet bijster origineel. Net zoals alle gevestigde partijen wil het VB de patronale lasten drastisch beperken. “We hebben berekend dat als Vlaanderen de patronale loonlasten met 25% kortwiekt, de globale loonkost met 6,5% kan krimpen. Aanvullend kan ook de loonlast van de werknemers met 25% omlaag.” Patroons zouden dus minder moeten betalen en een vermindering van ons indirect loon als werknemer zou ons ten goede komen?
Doe daar nog een forse portie extra flexibiliteit bovenop en je zit niet ver van het neoliberale N-VA-model of het oude model waar het Vlaams Blok destijds naar verwees, dat van de “Japanse werkmieren.” Het VB stelt: “Arbeidsovereenkomsten afsluiten wordt makkelijker wanneer soepeler voorwaarden kunnen worden opgenomen om overuren te presteren, voor uitzendarbeid en voor thuiswerken.” Verder pleit de partij er ook voor om de loopbaanvereiste voor het pensioen op te trekken. Er wordt in tegenstelling tot N-VA geen cijfer op geplakt, N-VA had het over 45 jaar.
Daarenboven gaat het VB voor besparingen. Immers, “gezonde begrotingen vormen het ijkpunt om op langere termijn welvaart en welzijn te verzekeren.” De welvaart en het welzijn van welke groep in de samenleving – de superrijken of de meerderheid van de bevolking – wordt door het VB niet verduidelijkt. Om de besparingen een duwtje in de rug te geven stelt het VB voor om de opdeling van de Belgische openbare schuld grotendeels naar Wallonië door te schuiven. “Het Vlaams Belang vindt dat het landsdeel dat de schuld heeft veroorzaakt – voornamelijk Wallonië onder PS-voogdij – daarvoor moet opdraaien.” Dergelijke gratuite beweringen zullen de ordelijke en onderhandelde opdeling van het land ongetwijfeld ten goede komen.
Het VB doet een poging om zich een zeker sociaal imago aan te meten. Zo wordt gepleit voor betaalbare zorg voor iedereen en het aanpakken van de wachtlijsten (zoals voor sociale woningen, kinderopvang, bijzondere jeugdzorg, gehandicaptenzorg, geestelijke gezondheidszorg, ouderenzorg,…) door een geïntegreerd zorgbeleid en een maximumfactuur. Wat dit betekent op het vlak van extra middelen voor personeel en infrastructuur, zegt het VB niet. Er wordt evenmin aangegeven van waar die middelen zouden moeten komen.
Weg met de migranten
Na wat concrete asociale en vage sociale voorstellen, keert het VB-programma terug naar de kernthema’s van de partij. Behalve Vlaamse onafhankelijkheid is dat verzet tegen migranten. Van waar komen werkloosheid en armoede volgens het Vlaams Belang? Van grote bedrijven die werknemers bij het grof vuil zetten zoals bij Opel Antwerpen destijds? Neen, “De massale inwijking van vreemdelingen (…) komt neer op de import van werkloosheid, kansarmoede, criminaliteit en conflict.” Werklozen creëren werkloosheid, armen creëren armoede. En wij maar denken dat het omgekeerd was.
Het VB staat voor een bijzonder repressief asielbeleid. Zodra iemand asiel aanvraagt, moet de betrokkene in een gesloten centrum (lees: gevangenis) voor de “gehele duur van de procedure.” Medische hulp aan illegalen zou het VB stopzetten, regularisaties moeten afgeschaft worden en uitwijzingen moeten opgevoerd worden. Wie toch nog door de mazen van het repressieve net kan glippen, kan pas staatsburger – het VB heeft het plots over ‘nieuwe Belgen’ en niet over ‘nieuwe Vlamingen’ – worden na een burgerschapsproef en een proefperiode.
Wie alvast niet door de controles en proeven zou geraken, zijn moslims. Zij bedreigen de openbare orde volgens het VB. “De groeiende aanwezigheid van de islam, in combinatie met het toenemende moslimextremisme, vormt ontegensprekelijk de belangrijkste bedreiging voor de openbare orde en het vreedzaam samenleven in ons land.” De aanwezigheid van moslims is volgens het Vlaams Belang dus de belangrijkste bedreiging voor de openbare orde. De toename van tekorten en sociale problemen als gevolg van de economische crisis vormt blijkbaar geen belangrijke bedreiging. Neen, het zijn de migranten zelf die het probleem zijn. En dus wil het VB onder meer een “totaal hoofddoekverbod voor overheidspersoneel”, een algemene bouwstop voor nieuwe moskeeën of nog: “Uiteraard moet de godsdienstvrijheid gewaarborgd blijven, maar de erkenning van de islam moet ingetrokken worden.” Het staat iedereen vrij om een religie aan te hangen, zolang het maar niet de islam is. Vreemde invulling van het begrip “godsdienstvrijheid”.
Van migranten naar veiligheid is voor het VB een kleine stap. Toch worden beiden in het VB-kiesprogramma in aparte hoofdstukken onder gebracht. Om niet teveel verwarring te creëren, volgen ze elkaar wel direct op. Het VB eist uiteraard een harde aanpak. Om het verschil met N-VA in de verf te zetten, wordt eraan toegevoegd dat dit ook geldt voor “ernstige en georganiseerde financiële misdrijven.” Als het van het VB afhangt, komt er een drastische uitbreiding van de gevangenissen. En uiteraard komt er meer politie. Tegelijk wil de partij de staat ontvetten, bijgevolg moet elders bespaard worden. Waar kan dat nog: onderwijs, sociale zekerheid,…?
De kritiek van het VB op de GAS-boetes beperkt zich tot het feit dat deze sanctie soms ingezet wordt voor strafmisdrijven. “Voor de aanpak van overlastgedrag is dit een nuttig instrument, maar voor strafmisdrijven is dit absoluut niet het geval. De daders komen er hierdoor wel erg goedkoop van af en krijgen het misdrijf niet eens vermeld op hun strafblad.” Om de kritiek dat de gemeenten rechter en betrokken partij zijn aan de kant te schuiven, wil het VB dat de parketten opnieuw verantwoordelijk worden. De GAS-boetes zelf worden niet in vraag gesteld. De verlaging van de minimumleeftijd voor GAS-boetes al helemaal niet. Op dat vlak wil het VB zelfs verder gaan. “Net zoals in Nederland moet het mogelijk zijn dat jongeren vanaf 12 jaar een streng heropvoedingstraject opgelegd kunnen krijgen.”
Die jongeren moeten op school overigens gevrijwaard blijven van wat het VB “multiculturele indoctrinatie” noemt. Zonder enige zin voor sarcasme voegt de partij er twee regels later aan toe dat het opkomt voor “vlot meertalige Vlamingen door excellent taalonderwijs en culturele openheid.” De ‘culturele openheid’ beperkt zich uitdrukkelijk tot de “Vlaamse en Nederlandse context” waarbij uit “de traditie geput” moet worden. Dat kan onder meer door het muzikaal aanbod van “de met Vlaams belastinggeld gefinancierde radiozenders” vast te leggen op “minstens 30% Nederlandstalige producties.” De zwanenzang van het Vlaams Belang mag/moet uiteraard op alle zenders aan bod komen.
De bocht rond mobiliteit
Waar is de tijd dat Dewinter nog verklaarde dat het openbaar vervoer een linkse hobby is waar zo snel mogelijk komaf mee moet gemaakt worden? Vandaag klinkt het anders bij het VB. De partij meent zelfs dat het openbaar vervoer voor bezoekers en pendelaars in de stad “de primaire vervoersmodus moeten worden.” Middelen daarvoor denkt het VB echter niet te moeten voorzien, dat blijkt althans niet uit het kiesprogramma.
Waar het VB enerzijds pleit voor een wegenvignet voor buitenlandse auto’s en vrachtwagens op onze wegen, stelt de partij anderzijds dat de tolheffing op het Antwerpse BAM-tracé “de concurrentiepositie van de Antwerpse haven aanzienlijk verzwakt.”
Het kiesprogramma heeft ook nog een boodschap voor de eigen parlementsleden, waar een opvallend aantal gevallen van snelheidsovertredingen en drinken en rijden werden genoteerd. Het VB wil hen een beetje straffen door de “algemene pakkans voor snelheidsovertreders te verhogen, zonder te vervallen in een heksenjacht of over te gaan tot zogenaamde superboetes.” Tanguy Veys, Wim Wienen en Johan Deckmyn zijn gewaarschuwd! Die drie parlementsleden verloren allen hun onschendbaarheid na zware overtredingen of een positieve alcoholtest.
De leeuw klauwt niet meer
Het kiesprogramma van het VB blijft uit hetzelfde vaatje tappen. De gebruikelijke straffe uitspraken en platte campagnegadgets blijven aanwezig, maar de partij komt hierbij steeds krampachtiger over. Om belangstelling te creëren, moeten ze tegenwoordig zelfs stelselmatig naar buitenlanders grijpen. Van Geert Wilders tot Marine Le Pen. Waar is de tijd dat het Vlaams Blok eiste dat je buiten de grenzen van je eigen land niet aan politiek mocht doen?
Bovendien werd het kiesprogramma overgoten met een saus vol vage nietszeggendheden waarbij deuren die al decennialang open staan nog eens ingetrapt worden. Dergelijke vaagheden zijn schering en inslag bij de gevestigde partijen, het lijkt erop dat het Vlaams Belang zich daaraan aanpast. Deze pogingen ten spijt, zal het lot van het VB bij deze verkiezingen bestaan uit “aanpassen én opkrassen.”
Dit gezegd zijnde mogen we er niet van uitgaan dat het Vlaams Belang tot het verleden behoort. Een terugkeer is niet uitgesloten. De electorale basis van N-VA is verre van stabiel, snelle verschuivingen zijn ook in de toekomst onvermijdelijk. Of het VB daarvan zal kunnen profiteren, is een open vraag. Marine Le Pen is het in Frankrijk gelukt, maar dat model zomaar kopiëren door de dochters van Dewinter te lanceren is geen garantie op succes.
De beste manier om extreemrechts blijvend af te blokken, is door te bouwen aan een alternatief vanuit de arbeidersbeweging. Dat betekent een linkse oppositie die een krachtsverhouding uitbouwt waarmee fundamentele verandering bekomen wordt met echt antwoorden op de tekorten en sociale problemen.
