Door Giuliano (ControCorrente, Italië)
Grillo en RenziHet ontstaan van de regering-Renzi, de derde opeenvolgende niet-verkozen regering die werd aangesteld na overleg tussen de onvermoeibare binnenkort 88-jarige president Giogio Napolitano en de Europese Centrale Bank, zal het ongenoegen en de haat tegenover de gevestigde politiek enkel nog doen toenemen.
De nieuwe premier Matteo Renzi is nog vrij jong en bouwde een succesvolle politieke loopbaan uit door in te gaan tegen de oude sociaaldemocratische garde van de Democratische Partij. Hij deed dit door zich te omgeven met figuren uit de theaterwereld en met ondernemers die een ‘nieuwe bedrijfsfilosofie’ zouden uitdragen.
Voor het gevestigde Italiaanse en Europese establishment is Renzi de juiste man op het juiste moment. Er is immers een sterke desintegratie van het volledige politieke systeem. De strategen van het kapitaal denken dat Italië nood heeft aan hervormingen en stabiliteit, onder meer om in het najaar als voorzitter van de Europese raad en in 2015 als gastheer van de Wereldtentoonstelling in Milaan te fungeren. Renzi is een uitdrukking van de roep van de heersende klasse naar stabiliteit. Vandaag zoekt die heersende klasse naar een mooier imago na de vele schandalen rond de voormalige premier Silvio Berlusconi (1) en na het ‘technocratische’ intermezzo.
Renzi heeft meer ambitie en steun dan zijn voorgangers en hierdoor heeft hij meer maneuvreerruimte. De aanhoudende sociale afbraak die de levensomstandigheden van de meerderheid van de bevolking ondermijnen, de politieke tegenstellingen binnen de ‘grote verantwoordelijke meerderheid’ rond Renzi en de aanhoudende politieke onstabiliteit die Italië blijven kenmerken, geven aan dat de hoop van het establishment op nieuwe stabiliteit wel eens van korte duur kan zijn.
Bij de laatste verkiezingen in februari 2013 kwam de Vijfsterrenbeweging van Beppe Grillo sterk opzetten. Deze nieuwe beweging haalde meteen 25% van de stemmen! Het is een uitdrukking van de afkeer tegenover de gevestigde politici, het besparingsbeleid, de schandalen en de vele voorbeelden van verraad.
De afgelopen maanden heeft het erg heterogene karakter van de beweging rond Beppe Grillo parten gespeeld. De beweging slaagde er niet in om eengemaakte standpunten in te nemen rond diverse thema’s. Ook de erg autoritaire en top-down methode om de beweging te organiseren botsen op ongenoegen. Er was een hele reeks parlementsleden die elk op individuele basis uit de beweging stapten. In verschillende regio’s werden dissidenten uitgesloten. De Vijfsterrenbeweging is de gevangene van zijn eigen karakter als virtuele beweging zonder een echt programma en met een weinig georganiseerde sociale basis. De electorale zeepbel zal onvermijdelijk leeglopen en dat zal de frustratie onder een laag van activisten enkel doen toenemen. Velen zoeken naar methoden om de strijd aan te gaan tegen de partijen van de trojka. Toch is het waarschijnlijk dat de Vijfsterrenbeweging bij de Europese verkiezingen nogmaals zal scoren, het laatste hoge resultaat voor de beweging? Een goed resultaat voor de Vijfsterrenbeweging kan de regering-Renzi verzwakken en de vele hervormingsprojecten afremmen. Beppe Grillo is zich bewust van het risico op versnippering van zijn beweging en legde hierom alle kandidaten een ‘contract’ op waarbij ze 250.000 euro aan de beweging moeten storten voor het geval ze het ‘pact’ met de kiezers niet nakomen. Grillo en Casaleggio, de informatica-goeroe en mede-oprichter en eigenaar van de beweging, proberen hun greep op de beweging te versterken door iedere dissidente stem krachtig de kop in te drukken.
De grote traditionele partijen, de Democratische Partij, Nieuw Centrum Rechts en de heropgerichte Forza Italia, voeren campagnes die op elkaar lijken en weinig losmaken onder de rest van de bevolking. De radicale linkerzijde is niet in staat om op te komen onder de eigen naam, die is immers aangetast door decennia van tactische toegevingen en openlijk verraad. Er is daarom besloten om op te komen achter het beeld van Alexis Tsipras, de leider van het Griekse Syriza die niet erg bekend is in Italië. De ‘lijst-Tsipras’ wordt geleid door een waakcomité van zes intellectuelen, oude dinosaurussen van de radicale linkerzijde en het ‘middenveld’. Mogelijk zal dit tot een ontgoochelend resultaat leiden. In dat geval zal de radicale linkerzijde in Italië, die tot voor kort relatief sterk stond, voor de vierde keer op rij geen enkele verkozene halen bij belangrijke verkiezingen. Dat perspectief dreigt de lange doodstrijd van de Rifondazione Comunista definitief te beëindigen.
Aan de vooravond van de verkiezingen wordt de Italiaanse politieke situatie gekenmerkt door een sterke dosis onzekerheid en een sterke politieke onstabiliteit. Op dit ogenblik ondergaat de arbeidersbeweging een lawine aan afdankingen, herstructureringen en sluitingen van productiesites. Dit komt echter niet aan bod in het politieke debat. E onvermijdelijke terugkeer van sociale conflicten zal daar verandering in brengen en zal leiden tot discussie over de noodzaak van een nieuw politiek instrument voor de jongeren en werkenden om een offensief te kunnen organiseren tegen het sociale bloedbad dat we momenteel ondergaan.
(1) Berlusconi werd veroordeeld tot vier jaar wegens belastingontduiking en kan zich geen kandidaat stellen bij de verkiezingen. Zijn gevangenisstraf werd omgezet in vier uur gemeenschapsdienst per week
