door Geert Cool
Door de aanwezigheid van een Tamilbevolking in ons land, heeft de actualiteit in Sri Lanka voor socialisten en linkse activisten hier een groter belang gekregen. Bijna 10 jaar na de vernietigende tsunami waarbij duizenden doden vielen en bijna vijf jaar na het moorddadige einde van de decennialang durende burgeroorlog, begint het regime van president Rajapakse de eerste barsten te vertonen. We spraken hierover met Siritunga Jayasuriya, de algemeen secretaris van de United Socialist Party.
Tien jaar na de tsunami en vijf jaar na het officiële einde van de oorlog spreekt de regering van Rajapakse over sterke economische groei en welvaart. Is de situatie effectief beter geworden voor de gewone bevolking?
Siri: “Een grote groep van de bevolking die destijds door de tsunami werd getroffen, draagt daar tot op vandaag de gevolgen van. Zowat 10 tot 15% van de slachtoffers destijds ondervindt nog steeds problemen hierdoor. Dit is in het bijzonder het geval in het oosten van het land, in en rond Pottuvil en andere steden in het oosten. Velen hebben nog steeds geen huis en verblijven in tijdelijke opvang. Na de tsunami kwam er veel steun uit het westen, maar er was geen plan om de slachtoffers te helpen. Bij de heropbouw verdween er veel geld en was er discriminatie, zeker tegenover de bevolking in het oosten.
“De regering zegt dat alles nu goed gaat en dat er economische groei is. Maar die zogenaamde economische ontwikkeling komt de gewone bevolking niet ten goede. Er zijn infrastructuurwerken, maar wat zijn de prioriteiten? De grote leningen uit China worden gebruikt om de planning van de president en zijn familie te dienen, niet om de gewone bevolking vooruit te helpen.
“Kijk maar naar Hambantota, het district waar Rajapakse van afkomstig is. Daar kwamen er een nieuwe zeehaven, een nieuwe luchthaven, een nieuw sportstadion,… die overigens allemaal naar Rajapakse genoemd zijn. Maar in de zeehaven zijn er geen schepen, in het stadion speelt geen enkel cricket-team. Er is veel geld uitgegeven en de droom van Rajapakse was om Singapore te beconcurreren. Maar waarom een nieuwe haven bouwen op relatief kleine afstand van de bestaande havens van Galle en Colombo? De faciliteiten zijn niet aangepast en het doorsturen van schepen vanuit Colombo kost het land en de gemeenschap meer. De bevolking haalt hier geen voordeel uit, enkel het prestige van de president en zijn familie zijn van tel.
“Terwijl de regering de belastingen op basisgoederen als ajuin of aardappelen verhoogt waardoor de bevolking in de problemen komt, is de taks op luxe sportauto’s volledig afgeschaft. Dat de zoon van de president graag met zijn Lamborghini uitpakt, is daar niet vreemd aan. Het vat goed samen wat het project van de regering is en waarom het ongenoegen toeneemt.
“Bij de provinciale verkiezingen bleek dat groeiende ongenoegen. De regering verloor en is hierdoor ongerust. Er is wat verwarring over wat er nu zal gebeuren. Mogelijk weten we op 1 mei meer. Dan houden alle partijen in het land activiteiten en optochten, ook de regering doet dit en maakt van de gelegenheid gebruik om verklaringen te doen.”
Ondanks het groeiende ongenoegen lijkt de officiële oppositie het niet goed te doen. De rechtse UNP (United National Party) ging amper vooruit. Hoe komt dit?
Siritunga: “De UNP is een pro-Westerse kapitalistische partij die geen enkele sociaal-economische vooruitgang aan de bevolking te bieden heeft. In feite wordt het programma van de UNP vandaag door deze regering uitgevoerd, dat is een programma van neoliberale hervormingen. Het gebrek aan alternatief van de UNP maakt dat de partij in crisis is en stagneert. Bij deze verkiezingen werd de aftakeling afgeremd, maar vooruitgang was er niet.
“Een nieuwe factor bij deze provinciale verkiezingen was dat de regering nu ook in Colombo weinig steun geniet. Dat de steun voor de regering in het noorden en het oosten beperkt was, bleek eerder al. Maar nu hebben Tamils en moslims in de hoofdstad massaal tegen de regering gestemd. Geen enkele Tamil of moslim die kandidaat was voor de regeringscoalitie kon een zetel behalen. Dit wijst op een sterk wantrouwen in de regering. In Colombo haalde een Tamilpartij, het Democratic People’s Front (DPF) van Mano Ganeshan, een goed resultaat met twee verkozenen. Deze partij heeft linkse elementen, het goede resultaat is vooral een uitdrukking van het feit dat Tamils in de hoofdstad voor een Tamil-partij wilden stemmen.
“Vijf jaar na het einde van de oorlog hebben deze verkiezingen duidelijk gemaakt dat de drie grote gemeenschappen in het land, de Singalese meerderheid en de Tamil- en moslimminderheden, elk hun eigen weg opgaan. Er is geen grotere nationale eenheid zoals de regering beweert, maar net minder. Dat werd niet via wapens, maar via het stemhokje duidelijk gemaakt. Het kapitalistische systeem kan ook geen eenheid uitbouwen.”
Een VN-resolutie in Genève eist een internationaal onderzoek naar de oorlogsmisdaden in Sri Lanka. De regering van Rajapakse reageerde daar erg negatief op. Is er sprake van verzoening?
Siritunga: “De regering probeert nu een nieuw LTTE-spook te creëren. Voor de provinciale verkiezingen werd een anti-imperialistische retoriek uitgespeeld van verzet tegen de VS. Dat heeft niet gewerkt. Nu wordt terug gegrepen naar de nationale verdeeldheid waarbij een gevaar van terrorisme in kaart wordt gezet.
“Een meerderheid van de bevolking wil absoluut niet terug naar de oorlog. Ook de Tamils of de moslims willen dat niet. Niemand wil terug naar de oorlog. Maar als het probleem blijft duren en de minderheden geen rechten en vrijheden krijgen, dan is een terugkeer van geweld in de verdere toekomst niet uitgesloten. De Tamilbevolking in het noorden en het oosten wil geen oorlog, ze wil de eigen provincie besturen en vrijheid. De militaire aanwezigheid en het opvoeren van de repressie in het noorden leidt nu tot nieuwe frustraties.”
Welke antwoorden brengt de United Socialist Party naar voor?
Siritunga: “In de 66 jaar sinds de onafhankelijkheid hebben zowel de regeringscoalitie rond de SLFP als de UNP elk 33 jaar de macht gehad. Ze hebben aangetoond dat ze geen oplossingen hebben voor de socio-economische problemen en de nationale kwestie. Er is veel geld naar de oorlog gegaan en er is geld voor ontwikkeling, maar niet voor de sociale noden van de meerderheid van de bevolking.
“Er is nood aan een regering van arbeiders en armen. Om daar te komen moeten we de linkerzijde en de arbeidersbeweging verenigen. Er zijn momenteel honderden vakbonden, bij het spoor alleen al zijn er 50. De USP verdedigt het idee van een nationale conventie van verkozen vertegenwoordigers van de vakbonden om democratisch te beslissen over acties. Nu zijn de vakbondsleiders een obstakel om tot zo’n democratische nationale conventie te komen.
“Verder moeten de linkse partijen samen strijden tegen het kapitalisme. In de komende crisis zal USP een actieve rol spelen. Onze verkiezingsdeelname was daar een voorbereiding op. Zonder publiciteit haalden we 605 stemmen in Galle en 739 in Kaluthara. In de komende periode zullen verder in discussie gaan met de bevolking en bouwen aan een socialistisch alternatief. Een verenigde linkerzijde in de strijd tegen het neoliberalisme en voor socialisme zou ons daarin versterken.”
