Verslag vanop chinaworker.info
In zes van de tien fabrieken van de Taiwanese multinational Yue Yuen in het Chinese Dongguan wordt al vier dagen gestaakt. De staking barstte los toen het personeel ontdekte dat het bedrijf de wettelijke bedragen voor sociale zekerheid en huisvesting niet betaalde.
“De fabriek heeft ons tien jaar bedrogen”, stelde een arbeidster aan persbureau Reuters. “De lokale regering, het arbeidsbureau, het bureau van sociale zekerheid en het bedrijf werkten samen om ons te bedriegen.” Een andere arbeider vertelde aan de krant South China Morning Post: “Velen van ons begonnen op te merken dat de bijdrage van de werkgevers voor onze sociale zekerheid minstens 200 yuan per maand te weinig was en dat gedurende bijna twintig jaar”
Stakingsgolf
De staking maakt deel uit van een nieuwe golf van arbeidersstrijd, zeker in Guangdong waar Dongguan zich bevindt en andere ontwikkelde regio’s van China. Samsung, Lenovo, Nokia en Wal-Mart werden allemaal geraakt door stakingsacties. Het aantal stakingen is in het eerste kwartaal van 2014 met bijna een derde toegenomen in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. Dat blijkt uit onderzoek van China Labour Bulletin, een NGO uit Hong Kong. Het onderzoek wijst ook op “een kracthiger antwoord van de lokale autoriteiten” met vier keer meer politietussenkomsten en een scherpe toename van het aantal arrestaties. Deze tendens wordt bevestigd door recente rechtzaken tegen activisten en stakingsorganisatoren.
Dongguan staat bekend als de “fabriek van de wereld” met ongeveer 10 miljoen arbeiders. De afgelopen jaren werd het hard geraakt door de globale crisis en de neergang in de traditionele exportmarkten van China. De stad kende verschillende grote stakingen rond looneisen, loonachterstallen en het uitblijven van correcte betalingen van zogenaamde bijkomende voordelen. Zo was er in 2011 al een staking bij Yue Yuen toen ongeveer 7.000 arbeiders protesteerden tegen afdankingen en loonsverlagingen.
De nieuwe staking bij Yue Yuen is “massaal”. Dat is de term die gebruikt wordt door de krant Global Times die doorgaans een erg gezagsgetrouwe spreekbuis van het Chinese regime is. Er zijn tienduizenden arbeiders in staking gegaan, ook al zijn er tegenstrijdige cijfers. De onduidelijkheid over het aantal stakers is geen toeval, de censuur en het feit dat staken illegaal is in China dragen daartoe bij. Volgens NGO-activist Zhang Zhiru, die in contact staat met de organisatoren van de staking, gingen maandag meer dan 30.000 arbeiders in staking en kwamen er daar dinsdag nog meer bij. De krant Global Times, dat wellicht eigen bronnen bij de veiligheidsdiensten heeft, had het ook over 40.000 stakers.
“Illegale activiteiten”
Yue Yuen (deel van de Taiwanese Pou Chen Group) is voor sportschoenen wat Foxconn is voor electronische producten. De website van het bedrijf beweert dat het “wereldwijde de grootste producent van merkschoenen” is. Er worden jaarlijks 300 miljoen paar schoenen geproduceerd voor bedrijven als Nike, Adidas, Reebok, ASICS, New Balance, Puma, Converse, Salomon en Timberland. (Ja, beste consumenten, al die schoenen van verschillende merken worden in dezelfde fabrieken gemaakt!)
De afgelopen jaren heeft Yue Yuen de productie in China wat afgebouwd omdat de productie in Indonesië en Vietnam goedkoper kan door de lagere lonen. Naarmate bedrijven delokaliseren of naar provincies in China met lagere lonen trekken, was er een toename van arbeidersprotest tegen de afdankingen en besparingen.
Alle bedrijven moeten onder de Chinese wetten betalen voor de sociale zekerheid van hun personeel, onder meer voor pensioenen, gezondheidsverzekering, bijdragen voor huisvesting en compensatie voor ziekte en ongevallen. Recente wetshervormingen laten migranten toe om deze betalingen over te dragen als ze naar andere steden trekken. Dat heeft ertoe bijgedragen dat arbeiders meer aandacht gingen schenken aan deze betalingen. Een studie van het in de VS gevestigde China Labor Watch maakte duidelijk dat geen enkele van de 400 door haar onderzochte bedrijven het volledige bedrag van de wettelijk verplichte sociale verzekeringen had betaald. De problemen waarmee de arbeiders van Yue Yuen geconfronteerd worden, zijn dus niet alleenstaand. Het is een algemeen verspreid fenomeen in de industrie.
“Een aantal collega’s denkt dat Yue Yuen de arbeiders tot een miljard yuan schuldig is,” vertelde een manager van het middenkader aan China Labour Bulletin.
De staking bij Yue Yuen begon op 5 april toen honderden arbeiders een protestactie hielden met de blokkade van een brug in de buurt. Het bedrijf beloofde de kwestie op te lossen, maar het voorstel van de directie kwam niet overeen met de eisen van de arbeiders. Daarop werd vanaf 14 april gestaakt. Duizenden mensen betoogden achter een spandoek met de slogan: “Betaal de sociale zekerheid en het fonds voor huisvesting terug! De illegale activiteiten van Yue Yuen zijn een schande!”
De regering heeft ongeveer 2.000 agenten opgetrommeld, ook uit andere steden als Guangzhou en Zhuhau. Zowat 20 stakers werden tijdens de betoging opgepakt. Dat stelden ooggetuigen die ook verklaarden dat een aantal arbeiders die spandoeken meedroegen werden geslagen. Een arbeider vertelde aan Radio Free Asia dat sommige stakers in het ziekenhuis waren beland na confrontaties met de oproerpolitie. Net zoals dit elders het geval was, lijkt de repressie door de politie de vastberadenheid van de arbeiders net te versterken. Het aantal stakers nam immers toe. De komende dagen zullen beslissend zijn. Het management van Yue Yuen dreigde er mee dat iedereen die niet binnen de drie dagen terug aan de slag is kan afgedankt worden.
De arbeiders hebben sociale media gebruikt om hun staking te versterken, ook dat is een tendens die we in andere stakingen en massaprotesten in China zien. Duizenden arbeiders vervoegden een online groep dat vervolgens werd gesloten door de autoriteiten, maar er werden verschillende nieuwe groepen opgezet met een groot aantal deelnemers.
Repressie neemt toe
Op het ogenblik dat de staking bij Yue Yuen losbarstte, besliste een rechtbank in de provinciale hoofdstad Guangzhou dat 11 bewakingsagenten schuldig waren voor het “bijeenbrengen van een groep mensen om de publieke orde te verstoren” naar aanleiding van hun deelname aan een staking bij het universitaire ziekenhuis van Guangzhou. De Financial Times omschreef deze rechtzaak terecht als een “testcase voor de intolerantie van de regering tegenover de recente opkomst van activisme op de werkvloer.”
Zes van de beschuldigden werden veroordeeld tot een gevangenisstraf van acht maanden, wat betekent dat ze deze week zullen vrijkomen op basis van de periode van voorhechtenis. Drie anderen werden tot negen maanden celstraf veroordeeld. De rechtbank van Guangzhou treedt daarmee nog redelijk zacht op, op het “bijeenbrengen van een groep mensen om de publieke orde te verstoren” staat immers een maximale straf van vijf jaar gevangenis. Dezelfde beschuldiging werd gebruikt om anticorruptie-activist Xu Zhiyong in januari tot vier jaar cel te veroordelen. Tien andere leden van de Nieuwe Burgerbeweging van Xu werden eveneens gevangen gezet of moeten nog voor de rechter komen met dezelfde beschuldigingen.
Binnenkort komt er ook een uitspraak in een andere belangrijke rechtzaak, deze tegen Wu Guijun, een 41-jarige arbeidersleider die ook beschuldigd wordt van de verstoring van de openbare orde naar aanleiding van een staking bij de fabriek Diweixin in Shenzhen. Deze zaak heeft tot internationaal protest geleid omdat het gezien wordt als een toonbeeld van de hardere repressie van het Chinese regime tegen arbeidersprotest en stakingen. Wij organiseerden vorig jaar nog protestacties aan Chinese ambassades en consulaten in Bangalore, Berlijn, Sao Paolo, Sydney en negen andere steden om de vervolging van Wu Guijun aan te klagen.
“Als er iets van gerechtigheid wordt toegepast, dan moet Wu Guijun vrijuit gaan,” verklaarde zijn advocaat bij de hervatting van het proces op 4 april. Wu zit al meer dan 300 dagen in de cel omdat hij ervan beschuldigd wordt dat hij in mei vorig jaar een betoging leidde waarbij het verkeer werd geblokkeerd. Verschillende arbeiders getuigden in de rechtbank dat Wu eigenlijk tegen die actie was. De campagne om Wu vrij te krijgen gaat door. China Labour Bulletin meldde dat de zoon van Wu een online petitie heeft opgezet die inmiddels al meer dan 12.000 keer geretweet werd.
Bouwen aan echte vakbonden
Ondanks de toename van repressie en arrestaties, blijft ook het aantal stakingen toenemen. Dat wijst op de actiebereidheid van de Chinese arbeiders die ook steeds meer gebruik maken van meer gesofisticeerde organisatiemethoden en tactieken. De verwachtingen van de arbeiders worden groter. In hun online berichten klagen de arbeiders van Yue Yuen over de rol van de officiële door het bedrijf gecontroleerde vakbonden. Ze eisen het recht om eigen vakbondsvertegenwoordigers te verkiezen. Dat is een niet te stoppen ontwikkeling in de strijd van de werkende bevolking om eigen onafhankelijke organisaties op te bouwen om de strijd tegen kapitalistische uitbuiting en de ketenen van de dictatoriale politiestaat te voeren. Werkenden en syndicalisten moeten wereldwijd hun steun geven aan deze strijdbewegingen in de “fabriek van de wereld”.
