Door Danny Byrne, CWI
Militante methoden hebben geleid tot overwinningen voor dokwerkers in Portugal in Chili. Dit is een voorbeeld voor andere sectoren.
Tegen de internationale achtergrond van harde besparingen en de ene asociale aanval die in snel tempo de andere opvolgt, is iedere overwinning van de arbeidersbeweging belangrijk. We moeten die overwinningen dan ook in de verf zetten. Dokwerkers behaalden de afgelopen weken zowel in Portugal als in Chili belangrijke overwinningen. Ze deden dit door terug te grijpen naar de militante methoden die eerder hun nut bewezen: vastberaden en ernstige strijd met solidariteitsstakingen en andere solidariteitsacties die de nationale grenzen overstegen.
Portugal: opvallende overwinning na twee jaar strijd
Deze voorbeelden geven aan dat de rechtse vakbondsleiding in de meeste landen wel een remmende factor kan vormen voor de ontwikkeling van strijd, maar dat de werkende bevolking uiteindelijk toch vooruitgaat. Op basis van militante methoden kan dat tot successen leiden. Het geeft ook aan dat na jaren van nadruk op sociaal overleg en passiviteit bij de leiding, de tradities van strijd aan de basis niet vergeten zijn.
In Portugal worden de werkenden en jongeren geconfronteerd met harde besparingen van de trojka (EU, ECB en IMF). Er was een vastberaden strijd hiertegen met onder meer vier algemene stakingen. De nationale vakbondsleiders slaagden er niet in om een langdurig en militant actieplan naar voor te schuiven om de trojka en de regering een nederlaag toe te brengen. Het verzet bleef beperkt tot geïsoleerde mobilisaties van één dag gevolgd door lange periodes van demobilisatie.
De dokwerkers hebben die benadering doorbroken. Ze voerden twee jaar lang strijd en brengen een alternatief voor de volledige beweging. Met vastberaden en aanhoudende actie kunnen we resultaat afdwingen. Er was een verregaand plan om de dokken van Lissabon te herschapen tot een centrum van onzekere arbeid. Dat was een onderdeel van de privatiseringsagenda die de trojka oplegt en de regering trouw uitvoert. Het patronaat zette een parallel tewerkstellingsvehikel op waarmee personeel met tijdelijke contracten en een derde minder loon werd aangeworven. Het was een poging om de bestaande degelijke arbeidsvoorwaarden in de haven met de grond gelijk te maken.
Het antwoord van de dokwerkers was duidelijk: meer dan twee jaar van stakingen en strijd. Er werd heldhaftig tegen repressie ingegaan. Maar liefst 47 dokwerkers werden omwille van hun deelname aan de acties afgedankt. Maar de overwinning van de strijd is opvallend: de 47 afgedankte dokwerkers kunnen terug aan de slag en de onzekere contracten op basis van een nieuwe cao worden geschrapt, ook voor wie al onder die voorwaarden werd aangeworven. Deze overwinning gooit serieus wat roet in het eten van de kapitalisten die nog meer gelijkaardige aanvallen op de arbeidsvoorwaarden en lonen wilden doorvoeren.
Er was een voorbeeldige strijd op vlak van strijdbaarheid maar ook op vlak van betrokkenheid van de arbeiders bij de strijd. Belangrijke beslissingen werden telkens besproken en gestemd op algemene vergaderingen. Francisco Raposo, syndicalist bij de vakbond CGTP en actief bij Socialismo Revolucionario, verklaarde: “Deze strijd was een echte doorbraak voor de klassenstrijd in Portugal. De dokwerkersvakbond is geen lid van de belangrijkste vakbondsfederatie CGTP. Maar de methoden en de strijdbaarheid van de dokwerkers worden ook gevolgd door veel militanten van de CGTP.”
Chili: lokale dokwerkersstaking breidt zich uit en haalt nationale overwinning
Toen de dokwerkers van Mejillones in januari in staking gingen voor looneisen, tegen de niet-uitbetaling van hun lonen en tegen antivakbondsmaatregelen, wezen sommigen op het isolement van deze strijd en werd een mislukking voorspeld. Het was de tweede staking van deze dokwerkers op een jaar tijd. Toen de politie de stakers en ook hun vrouwen en kinderen aanviel, waarbij een gewonde viel, keerde het tij.
Deze staking was belangrijk omdat het niet alleen inging tegen de havenbazen maar ook tegen de strikte antivakbondswetten die nog uit de tijd van de dictatuur van Pinochet dateren. De patroons maakten van die wetten gebruik om geen collectieve onderhandelingen met de arbeiders te voeren. Er werd een onderscheid gemaakt tussen diegenen met een vast contract en de tijdelijken, onder de Chileense dokwerkers vormen de tijdelijken ongeveer 80% van de arbeidskracht.
De dokwerkers weigerden deze ondemocratische maatregel en gingen in actie. In negen andere havens in Chili werd de stakingsbeweging vervoegd, soms met eigen eisen die meestal ook tegen antivakbondsmaatregelen en de niet-uitbetaling van lonen gericht waren. Dit is van groot belang, de Chileense wetten verbieden immers solidariteitsstakingen.
Na een maand van staking hebben de dokwerkers op nationaal vlak de meeste eisen effectief afgedwongen, daaronder ook het recht op collectieve onderhandelingen. De krant ‘Werken Rojo’, de nieuwe uitgave van Socialismo Revolucionario, stelde: “Dit conflict zal grote gevolgen hebben voor de volledige Chileense arbeidersklasse. Het toont aan dat vastberaden actie en solidariteit een einde kan stellen aan de beperkingen van de Arbeidswet en dat het mogelijk is om te winnen.”
Hun overwinning toont net als die van hun Portugese collega’s aan dat dokwerkers een grote economische macht kunnen uitoefenen. In veel landen, zeker in het zuiden van Europa, ligt de nadruk momenteel op export. In Chili had de gevestigde media het over miljoenenverliezen voor de exportbedrijven als gevolg van de staking.
Deze overwinningen bevestigen ook het belang van internationale solidariteit. Er waren twee solidariteitsdagen voor de Portugese dokwerkers. In januari waren er solidariteitsacties met stakingen in onder meer Zweden, Frankrijk, de VS en elders. In Chili verspreidde de staking zich op nationaal vlak en kregen de dokwerkers belangrijke steun van dokwerkers doorheen Latijns-Amerika. In de Argentijnse havens weigerden dokwerkers om Chileense goederen te laden of te lossen. Gelijkaardige acties dreigden in Europese en Noord-Amerikaanse havens opgezet te worden.
Wij hebben altijd benadrukt dat het belangrijk is om ons internationaal te organiseren en acties over de grenzen heen te voeren. De internationale kracht van de werkende bevolking mobiliseren is noodzakelijk in een steeds meer verweven wereldeconomie. We moeten dit zeker in Europa bediscussiëren omdat de trojka en de kapitalistische regeringen overgaan tot gecoördineerd offensief op onze levensstandaard. Het verzet daartegen moet ook gecoördineerd worden, zeker in het zuiden van Europa. Het voorbeeld van de Portugese en Chileense dokwerkers toont aan dat we met deze methoden resultaten kunnen boeken.
Reacties zijn gesloten.