Milieucrisis in India. Verwoesting door extreem weer

Artikel door Pete Dickenson, Socialist Party (Engeland en Wales)

De westelijke staat Maharastra kende de ergste droogte sinds 1972. Het zorgde ervoor dat het water in de ergst getroffen gebieden zoals Marathwada bijzonder schaars werd. De bebossing in Maharastra is de afgelopen decennia met 40% afgenomen, wat de temperatuur verder de hoogte injaagt aangezien de bossen voorheen een deel van de uitstootgassen opnamen.

Op het begin van de 21ste eeuw waren er ernstige periodes van droogte in het noordwesten van India waardoor het waterpeil sterk zakte. Van 2000 tot 2002 was er een tekort aan water in Orissa waardoor oogsten mislukten en er enorm veel honger werd geleden, elf miljoen mensen werden geraakt door hongersnood. In 2006 was er opnieuw een droogte in het noordoosten van India toen de moesson uitbleef.

Naast de gevallen van droogte waren er ook vernietigende overstromingen in 2002, 2003 en 2004. Op 26-27 juli 2005 kreeg Mumbai een record van 944mm regen te verwerken. Het leidde tot 1000 doden en een kostprijs van 250 miljoen dollar. De frequentie van de cyclonen in de Golf van Bengalen is afgenomen, maar de intensiteit van de cyclonen neemt toe wat leidt tot onder meer overstromingen.

De gletsjers van de Himalaya, de grootste hoeveelheid ijs ter wereld buiten de poolkappen, zijn bedreigd. Ze vormen de bron van de uitgebreide structuur van rivieren en delta’s in het noorden van het Indische subcontinent. Honderden miljoenen mensen zijn ervan afhankelijk. Het bassin van de Ganges alleen telt 500 miljoen bewoners. De gletsjers van de Himalaya smelten sneller dan gelijk waar anders ter wereld. Het betekent dat rivieren in de regio, waaronder de Ganges, seizoensgebonden kunnen worden waarbij ze enkel in het regenseizoen effectief stromen. Dit zou een economische en sociale ramp vormen.

Het rapport van het IPCC uit 2007 stelde dat een verderzetting van de huidige tendens kan betekenen dat de gletsjers tegen 2035 volledig verdwenen zijn. Dit perspectief werd sindsdien betwist, maar zelfs indien de gegevens niet correct zijn, blijft de dreiging overeind. De gevolgen van de klimaatveranderingen kunnen sneller gevoeld worden dan wat de huidige modellen aangeven.

Klimaatveranderingen zijn niet de enige bedreiging van het Indische milieu. Er is vervuiling door het verwekken van kernenergie bijvoorbeeld. De Indische regering zet sterk in op kernenergie, wat de mogelijkheid van een nieuwe ramp zoals die in Tsjernobyl in de Oekraïne in 1986 of Fukushima in Japan in 2011 vergroot. Het leidt tegelijk ook tot het niet opgeloste probleem van het veilig verwerken van het bijzonder giftige kernafval dat gedurende meer dan 100.000 jaar moet opgeborgen worden. Zoals de meeste andere regeringen probeert de Indische de kernenergie te rechtvaardigen met het argument dat het goed is voor het milieu.

De heldhaftige strijd in Koodankulam in de zuidelijke staat Tamil Nadu tegen de bouw van een kerncentrale toont het verzet en de vastberadenheid om kernenergie niet zomaar te aanvaarden. Het is een van de langst durende bewegingen uit de Indische geschiedenis (Verslag van een Antwerpse solidariteitsactie met de strijd in Koodankulam). Er waren jarenlang aanvallen door de politie. In september 2012 was er een protestbetoging naar de kerncentrale die door de politie werd aangevallen. Daarbij vielen een dode en tal van gewonden. Ondanks de repressie en het geweld, bleef het protest van de omwonenden vreedzaam. Zelfs een rechtszaak wegens ‘rebellie’ tegen 55.000 mensen, waaronder kinderen, werd met vreedzaam en vastberaden verzet beantwoord.

De kerncentrale wordt gebouwd op een plaats waar de tsunami van 2004 bijzonder veel vernielingen aanbracht. Er is een vluchtelingencentrum voor de overlevenden van die tsunami op amper 500 meter van de kerncentrale. Het verzet tegen de bouw van de centrale werd versterkt door de ervaring van de ramp in Fukushima, waar het een tsunami was die drie kernreactoren raakte en leidde tot een enorme nucleaire ramp.

De regering geeft subsidies aan het Russische bedrijf Atomstroyexport om de centrale van Koodankulum te bouwen. De aansprakelijkheid voor het bedrijf werd beperkt tot 70 miljoen euro, een veel lager bedrag dan in andere landen. Om het leven van de multinationals nog gemakkelijker te maken, was er een poging om het grootste deel van de aansprakelijkheid over te dragen aan de operator, in dit geval het overheidsbedrijf Nuclear Power Corporation of India Limited (NPCIL). Met andere woorden: de risico’s voor toekomstige rampen wordt op de Indische belastingbetalers afgewenteld. Na een campagne van milieugroepen ging dit niet door en moest het bedrijf toch een deel van de risico’s dragen.

De Indische regering wil tegen 2050 25% van de energie uit kerncentrales halen. Vandaag zijn de 20 bestaande kerncentrales slechts goed voor 3% van de energie, het gaat dus om een erg grote uitbreiding van de capaciteit. Er worden zeven reactoren gebouwd en er zijn plannen voor minstens 35 andere nieuwe projecten. Dit is een bijzonder grootschalige ontwikkeling, er wordt tot 10.000 Mw capaciteit per site verwacht. Het Franse bedrijf Areva is akkoord om zes reactoren van 1.650 Mw te bouwen in Jaitapur in Maharastra. Dat zou meteen de grootste nucleaire site ter wereld worden.

Er is al lang een campagne tegen de bouw van deze nucleaire site die ieder jaar 300 ton kernafval zou voortbrengen. Lokale boeren weigerden de compensaties die het NPCIL aanbood, de boeren zijn bang van het gevaar van radioactieve straling. Het feit dat de site in een zone ligt die gevoelig is aan aardbevingen is daar niet vreemd aan. Sinds 2009 waren er aanhoudend protestacties. Duizenden mensen werden daarbij opgepakt en er viel een dode.

Andere multinationals kregen contracten om sites te bouwen in verschillende gebieden: GE-Hitachi Nuclear Energie in Kovada (Andra Pradesh) en Westinghouse in Mithivirdi (Gujarat). Volgens het Amerikaanse Centre for Responsive Politics hebben 20 multinationals en grote bedrijven, waaronder Areva, lobbyisten ingezet om hun belangen te verdedigen. Die zullen overigens opmerken dat de Indische bevolking veel wantrouwen heeft in het gezondheids- en veiligheidsbeleid van grote multinationals. De ramp bij Union Carbide Corporation in Bhopal in de jaren 1980 staat in het collectieve geheugen gegrift.

Ondanks de enorme risico’s van de snelle uitbreiding van kernenergie, zal het effect op de CO2-uitstoot beperkt zijn. Een officieel comité dat het energiebeleid moest onderzoeken, stelde dat zelfs een vertwintigvoudiging van de kernenergie tegen 2031, het doel van de regering, zou betekenen dat kernenergie slechts goed is voor 5 tot 6% van de totale energieproductie in het land. Het bevestigt nogmaals aan dat het theoretische idee van minder uitstoot niet opweegt tegen de enorme risico’s.

Campagnes tegen de gevolgen van klimaatverandering en tegen de nucleaire dreiging zullen aan belang winnen naarmate de crisis dieper wordt. De fundamentele reden voor de bedreiging van het milieu is dezelfde in India als elders: de zoektocht naar winst door de grote bedrijven en de regeringen die dat mee mogelijk maken. We moeten de macht uit hun handen halen. Dat is een cruciale eerste stap om tot blijvende oplossingen voor de ecologische bedreigingen te komen.

Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie