Onder druk van het breed gedragen protest tegen de Gemeentelijke Administratieve Sancties (GAS) en de mediaberichtgeving over de vele absurde voorbeelden van dergelijke boetes, gaan verschillende gemeenten nu over tot een beperking ervan.
De afgelopen jaren was er een wildgroei aan GAS-boetes en het parlement stemde recent nog een uitbreiding van de mogelijkheden van willekeurige repressie. De minimumleeftijd werd verlaagd, de maximumboete verhoogd. De stemming van die wet maakt duidelijk wat de politici van plan zijn.
Was het de ervaring van de vele neoliberale politici – waaronder Mark Demesmaecker (N-VA) en Guy Verhofstadt (Open Vld) – die naar Kiev trokken om het straatprotest te ondersteunen die hen deed inzien dat ze moeilijk gemaskerde betogers in de Oekraïne konden ondersteunen terwijl ze hier boetes geven aan iemand die een stukje papier in de vuilnisbak gooit, het gras op zondag afrijdt of aan wie een pamflet uitdeelt? De acties die ze daar actief ondersteunen, zouden hier in aanmerking komen voor meerdere GAS-boetes. Waren de acties wel vier weken op voorhand aangevraagd? Er werd toch geen confetti gegooid? En gemaskerd betogen, dat mag zeker niet.
Neen, wellicht speelde dat niet mee. Het bevestigt enkel hun hypocrisie. De reden voor de beperkingen moet eerder gezocht worden bij de aankomende verkiezingen en de breed gedragen afkeer tegen de willekeurige repressie die eigen is aan de GAS-boetes. Het bracht verschillende gemeenten ertoe om aan te kondigen dat de toepassing van de GAS-boetes zal beperkt worden.
In Mechelen werd aangekondigd dat het aantal vormen van overlast waar een sanctie op staat van 220 tot acht wordt terug gebracht. Onder meer de boetes voor belletje-trek of in bomen klimmen worden geschrapt. De aankondiging in de media ging niet gepaard met de publicatie van de teksten, de aankondiging bleek belangrijker dan wat nu eigenlijk beslist zal worden. In Sint-Truiden wordt de boete voor het zitten op een rug- of zijleuning van een bank geschrapt alsook die voor het gooien van confetti met carnaval.
Deze beperkingen van de GAS-boetes zijn positief. Maar het mag verder gaan: het volledige stelsel van GAS-boetes is immers absurd. De fundamentele problemen van het stelsel blijven overeind, zelfs indien de toepassing ervan in de aanloop naar de verkiezingen wat wordt beperkt. Er blijven grote verschillen tussen de gemeenten, de procedure blijft volledig in handen van het gemeentebestuur dat bijgevolg naar eigen goeddunken boetes kan opleggen. En met de bestaande wet blijft het mogelijk om na de verkiezingen verder het pad van de willekeurige repressie te betreden. Eens de minder absurde GAS-boetes aanvaard zijn, is de grens van de absurditeit weer verlegd en kan een stap verder gegaan worden.
Als vandaag wordt beslist om de GAS-reglementen aan te passen, is dat een gevolg van het ongenoegen dat onder meer via acties als die van TegenGAS georganiseerd werd. Het zal erop aankomen om de strijd tegen de GAS-boetes verder te zetten zodat deze absurde regeling volledig verdwijnt.
