Duitsland: verzet gaat door

"We zien en maken deel uit van een nieuwe – onstopbare – brede sociale protestbeweging in Duitsland. De sfeer onder de bevolking, en meer nog in de werkplaatsen en raden, is de afgelopen weken veranderd." (Speciale uitgave van het blad van Ver.di, de vakbond in de openbare diensten, op 4 november)

Tanja Niemeier

Tijdens de maand na de betoging met 100.000 deelnemers in Berlijn op 1 november als protest tegen Schröders besparingsplan ‘Agenda 2010’, hebben meer dan 100.000 mensen deelgenomen aan betogingen en stakingen in tal van steden in heel het land. Dat is een duidelijke uitdrukking van het groeiende verzet tegen de aanvallen van de regering.

In de hoofdstad van de deelstaat Hessen betoogden 45.000 mensen. 10.000 actievoerders protesteerden aan het congres van de sociaal-democratische SPD om hun woede te uiten tegenover het regeringsbeleid (dat gesteund werd door het congres).

Er was een stakingsgolf van studenten in vier deelstaten. De studenten protesteren tegen de besparingen op de financiering van het onderwijs en de dreiging om het inschrijvingsgeld te verhogen. Op 27 november betoogden er 20.000 studenten in Berlijn, vorig weekend nog eens 10.000.

In de loop van volgende week zullen er ontelbare bijeenkomsten op de werkplaatsen plaatsvinden om te discussiëren over de besparingen en mogelijke protestacties rond de lonen, arbeidsvoorwaarden, nationale en regionale collectieve onderhandelingen. De patroons willen de staat gebruiken om de wetten te veranderen zodat ze gemakkelijker een aanval op de arbeiders kunnen lanceren. De patroons willen verworvenheden uit het verleden, zoals kerstbonussen en vakantiegeld, aanpakken. Ze willen ook arbeidsovereenkomsten kunnen sluiten die louter gebaseerd zijn op de individuele onderhandelingen tussen werknemer en werkgever, zodat de mogelijkheden van collectieve strijd beperkt worden.

Op een aantal plaatsen waren er al werkonderbrekingen en protestbijeenkomsten. Bij Volkswagen Baunatal en Salzgitter namen 7.000 arbeiders hieraan deel. De metaalbond IG Metall plant verdere acties in de komende dagen en weken. De kwestie van de lonen en arbeidsvoorwaarden is vaak direct verbonden met de Agenda 2010, waarin een grote aanval wordt gelanceerd tegen de gezondheidszorg en de duur en het bedrag van de uitkering bij werkloosheid. Dat werd duidelijk bij een actie van arbeiders van Daimler/Chrysler in Bremen, waarbij er een spandoek was: "Italië, Spanje, Frankrijk – Succesvolle algemene stakingen! Wanneer ondernemen wij stakingsacties tegen Hartz?" (Hartz is de regeringsadviseur die geassocieerd wordt met de besparingsplannen).

De druk in de vakbonden is enorm. Dat werd duidelijk in verslagen van vergaderingen van delegees en vergaderingen van vakbondsverantwoordelijken en het wordt zelfs duidelijk aan de top van de vakbond. Na de betoging van 1 november, moesten de vakbondsleiders aankondigen dat ze in de lente een grote betoging zullen organiseren en het protest tegen de aanvallen op de lonen en arbeidsvoorwaarden zouden opdrijven.

De betoging op 1 november werd van onderuit georganiseerd tegen de wil van de vakbondsbureaucratie in. Die bureaucratie was bezorgd omwille van de grote opkomst en zal er nu alles aan doen om te proberen zelf het protest te organiseren om de beweging onder controle te kunnen houden en zo weinig mogelijk schade toe te brengen aan de regering. Het is een open vraag als ze daarin zullen slagen aangezien de arbeiders deze acties niet enkel zullen aanwenden om stoom af te laten, maar ook om de druk op de regering en de vakbondsleiding te versterken.

In Saarlouis, een kleine stad in het Westen van Duitsland, was er bvb een werkonderbreking waaraan 7.000 arbeiders deelnamen in plaats van 1.000 zoals verwacht.

Dat de vakbondsleiding meer geïnteresseerd is in het behouden van de controle over de beweging werd duidelijk bij een spontane stakingsactie van 900 arbeiders van Ford in Keulen. De arbeiders protesteerden tegen massa-ontslagen terwijl de delegees en vakbondssecretarissen de nadruk legden op onderhandelingen.

Er is onder de studenten het gevoel dat er eenheid moet komen. Dat werd erg duidelijk toen leden van de SAV (onze Duitse zusterpartij) in Kassel op een studentenmeeting een motie voorlegden waarin werd opgeroepen tot gezamenlijke acties met de arbeiders en de noodzaak van een algemene staking georganiseerd door de vakbonden. 1.000 studenten stemden voor de motie en slechts 20 ertegen.

Duitsland bevindt zich op een keerpunt en zal wellicht kunnen rekenen op een hete winter en een nog hetere herfst.

De ‘Agenda 2010’ betekent een breuk met de welvaartstaat en een poging om komaf te maken met belangrijke verworvenheden en toegevingen afgedwongen door de arbeiders doorheen strijd in de afgelopen decennia. Als deze plannen niet gestopt worden door industriële acties van de arbeiders, zal er een ernstige daling van de levensstandaard zijn.

De oppositie-partij CDU (christen-democraten) hield intussen een partijcongres waarop een nog ergere neo-liberale agenda werd voorgesteld. Deze rechtse partij is verantwoordelijk voor besparingen en aanvallen op lokaal en regionaal vlak.

Algemene 24-urenstaking

Het grote succes van de betoging op 1 november heeft het politieke bewustzijn en het ritme van de klassenstrijd. Er is bij de arbeiders een besef van de dringendheid en de nood om de strijd op te drijven aangezien de wetten die verband houden met Agenda 2010 normaal in het parlement voorkomen op 19 december.

Jammer genoeg werden de voorstellen van de SAV voor onmiddellijke actie niet ondersteund op een conferentie van activisten op 30 november. Een meerderheid op die bijeenkomst wou enkel een Duits Sociaal Forum opzetten, wat jammer genoeg zou kunnen eindigen als een praatbarak.

Op 17 en 18 januari is er wel een "toekomstconferentie" om te discussiëren over een programma en strategie voor komende protestacties. Die meeting wordt georganiseerd door vakbondsactivisten, werklozenorganisaties, Attac en linkse organisaties. Er is een SAV-lid verkozen in het voorbereidend comité.

Het is altijd moeilijk om de schaal van toekomstige protesten te voorspellen, maar het is duidelijk dat een nieuwe fase in de klassenstrijd in Duitsland is aangebroken. Daarbij zal er een kwalitatieve toename zijn van betogingen en stakingen. Onder de basismilitanten in de vakbonden is er een grote openheid voor de idee van een algemene staking als volgende stap tegen de Agenda 2010. Het is echter duidelijk dat de vakbondsleiding er alles aan zal doen om dat te vermijden. Het is aan de linkerzijde in de vakbond en de linkerzijde in het algemeen, om die oproep te verspreiden, de noodzaak ervan uit te leggen en uit te leggen hoe er op succesvolle wijze campagne voor kan gevoerd worden.

Een algemene 24-urenstaking zou de plannen van de regering kunnen breken en het zelfvertrouwen van de Duitse arbeidersklasse kunnen versterken, en tegelijk zou het ook een inspiratiebron zijn voor de internationale arbeidersklasse.

Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie