“Marx in Brussel”. Een recensie

Het boek “Marx in Brussel” zal waarschijnlijk weinig Belgische marxisten ontgaan zijn. Het moet al enkele jaren geleden zijn dat er nog eens een Belgische, burgerlijke geschiedkundige over Marx schreef. Volgens mij is het niet toevallig dat een dergelijk boek er komt op een moment dat de arbeidersklasse opnieuw in beweging komt. De interesse in Marx en het marxisme begint terug te leven. Blijkbaar moet het Davidsfonds dat ook aangevoeld hebben.

Jasper Rommel

Het boek handelt over de 3 jaar die Marx in Brussel doorbracht. Het goede aan het boek is dat De Maesschalck zich, op enkele keren na, onthoudt van persoonlijke commentaar. Spijtig genoeg gaat hij de mist in waar hij het wel doet. Zo stelt hij dat Marx’ idealen hoofdzakelijk waar geworden zijn in een gecorrigeerde markteconomie en niet in de “communistische” landen. Ga dat maar eens uitleggen aan de ex-arbeiders van Renault, Ford Genk, Forges De Clabecq,… Om nog maar te zwijgen van de neokoloniale landen die door de “gecorrigeerde markteconomieën” vrolijk uitgebuit worden!

Het boek is opgedeeld in 8 hoofdstukken. In het eerste hoofdstuk krijgen we informatie over de jeugd van Marx en zijn leven voor hij naar Brussel kwam. We zien hoe hij ontwikkelt van een eerder liberale, romantische jongeling naar iemand die de maatschappij wetenschappelijk onderzoekt en zowaar een wetenschappelijk socialistische visie begint te ontwikkelen.

In hoofdstuk twee lezen we hoe Marx na zijn uitwijzing uit Parijs in Brussel terechtkomt. Marx beschouwde zijn verblijf in Brussel steeds als iets tijdelijk. Aanvankelijk wou hij in Brussel zijn ideeën wetenschappelijk uitdiepen en wou hij er bezinnen. Dat eerste heeft hij kunnen doen, voor dat tweede werd het wat te druk. Ondanks zijn financiële problemen stichtte hij mee het Communistisch Correspondentiecomité en later de Communistische Bond. We zien hoe Marx, samen met Engels, al vlug de theoretische ruggengraat van de Bond worden en logischerwijs de opdracht krijgen om het partijprogramma te schrijven. Marx werkt het Communistisch Manifest in 2 maand af in Brussel. Later zal blijken dat het manifest een klassieker wordt voor heel wat arbeiders.

Enkele hoofdstukken verder wordt Marx’ houding tegenover de Belgische democraten besproken. Die democraten zijn voornamelijk radicale liberalen. Marx hanteert een overgangsbenadering tegenover deze lagen, ook al wordt deze benadering pas 50 jaar later door Trotski als dusdanig omschreven. Door zijn overtuigingstalent krijgt Marx spoedig een aanhang binnen de Democratische beweging. Daarnaast wordt de Communistische Bond in Brussel steeds groter. Het is dan ook vanuit dat oogpunt dat de Belgische regering Marx in 1848 uit het land zet. Net ervoor was er een revolutie in Frankrijk geweest en de Belgische regering vreesde voor een vonk naar haar territorium. Alle radicale figuren moesten dan ook zo snel mogelijk buitengewerkt worden. En zeker een communist als Marx!

“Marx in Brussel” is een interessant boek voor mensen die op een lichtvoetige manier voor het eerst met Marx in aanraking willen komen. Ook voor marxisten die al wat meer boeken achter de kiezen hebben, is het leuk om wat biografische achtergrondinformatie te krijgen. In onze kringen wordt niet aan persoonsverheerlijking gedaan, waardoor niet zoveel geweten is over de figuur Marx. Wij concentreren ons op zijn ideeën en de wetenschappelijk socialistische methode die Marx en Engels mee ontwikkeld en versterkt hebben. Een lichtvoetig boek over de persoon Marx in Brussel is echter een leuke afwisseling en goede vakantieliteratuur. Maar om nu te zeggen dat je het moét gelezen hebben, dat zou sterk overdreven zijn. Je leest beter het Communistisch Manifest: Marx zelf op zijn best! En in Brussel geschreven…

Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie