Artikel door Roger Bannister
De dood van de Amerikaanse folkzanger Pete Seeger komt hard aan bij diegenen die de sociale en politieke onrust van de jaren 1960 meemaakten. Dat was het tijdperk van de burgerrechtenbeweging, de internationale campagne tegen de oorlog in Vietnam en een algemeen gevoel van jeugdige rebellie in heel de wereld.
Pete Seeger werd als tiener actief als muzikant maar ook als politieke militant. Hij ontdekte de authentieke Amerikaanse folkmuziek toen hij met werkloze zwervers rondtrok en vaak met truckers mee reed en gewone mensen, arme boeren en werkenden ontmoette. Dat gebeurde vaak in het kader van strijdbewegingen.
Seeger begon songs te schrijven over de omstandigheden waarin deze mensen leefden en werkten. De songs werden steeds politieker, zeker toen hij campagne voerde voor de republikeinse krachten die tegen de fascisten van Franco in de Spaanse burgeroorlog streden.
Hij speelde gitaar, een gitaar met 12 snaren en zijn bekende vijfsnarige banjo. Hij vormde een folkgroep onder de naam ‘Weavers’, een eerbetoon aan de wevers van Silesië die in de 19de eeuw in opstand kwamen tegen onderdrukking.
Alle leden van de Weavers kwamen in de jaren 1950 onder de vervolging door McCarthy op de zwarte lijst te staan in de VS. Pete Seeger sloot in 1936 aan bij de Young Communist League en nadien bij de Communist Party of America.
Zijn standpunten en heel wat van zijn songs zorgden ervoor dat hij voor het Un-American Activities Committee van McCarthy moest verschijnen. In tegenstelling tot velen weigerde hij het Vijfde Amendement (een bescherming in de Amerikaanse wet tegen de mogelijkheid om jezelf in beschuldiging te stellen) in te roepen, hij hield het op een eenvoudige weigering om zijn standpunten en activiteiten te rechtvaardigen of om medestanders te verraden.
Het leidde tot een gevangenisstraf die in hoger beroep werd vernietigd, maar Seeger kwam wel op een zwarte lijst voor televisie- en radio-omroepen en platenbedrijven. Hij weigerde om het zwijgen opgelegd te krijgen en bracht zijn muziek naar de campussen, arbeiderszalen, kleine steden,… waar hij telkens voor arme boeren en andere armen optrad.
Hij verklaarde later over zijn politieke standpunten: “Ik noem mezelf nog steeds een communist omdat het communisme evenmin is wat Rusland ervan heeft gemaakt dan wat de kerken van het christendom gemaakt hebben.”
Deze periode viel samen met een terugkeer van de Amerikaanse folkmuziek. Artiesten als Bob Dylan, Simon en Garfunkel en Tom Paxton brachten allemaal hulde aan de invloed van Pete Seeger op hun eigen muzikale ontwikkeling.
De heropleving van de folkmuziek ging samen met de opkomst van protestbewegingen in de jaren 1960. Veel artiesten brachten protestsongs, maar Seeger werd gezien als de vader van het protestlied. Op basis van een oude religieuze song leverde hij ook het lijflied van het protest uit de jaren 1960: ‘We Shall Overcome’. Andere bekende songs waren ‘Where have all the flowers gone?’, ‘If I had a hammer’ en ‘Turn, turn, turn’.
Op latere leeftijd was hij onder meer bezig met de strijd rond ecologische thema’s. Hij was steeds bereid om zijn talenten te delen, op te komen voor onderdrukten en hij hield vast aan zijn principes, zelfs indien dit verregaande gevolgen had. Voor socialisten zullen die elementen van Pete Seeger bijblijven.
