Gisteravond organiseerde ABVV Mechelen-Kempen een publieke bijeenkomst over de Europese Grondwet waar SPA-europarlementslid en ex-ABVV voorzitster, Mia De Vits, kwam spreken. De Vits liet er zich opmerken door een bijzonder patroonsvriendelijke retoriek en een pleidooi voor "meer Europa". Over de Grondwet stelde De Vits dat deze er niet zal komen zoals ze nu voorligt.
Geert Cool
De bijeenkomst van ABVV Mechelen-Kempen in Lier was geen groot succes te noemen qua opkomst. Slechts een 30-tal militanten nam deel aan de bijeenkomst. Vreemd genoeg was er ook geen tegensprekelijk debat waarbij ook een tegenstander van de Europese Grondwet kon spreken. Nochtans kunnen die in de eigen ABVV-rangen gemakkelijk gevonden worden. Het federale ACOD sprak zich uit tegen de Grondwet, net zoals BBTK-Antwerpen of andere centrales.
Neen door gebrek aan debat over Europa?
Eerst probeerde De Vits de tegenstem in Nederland en Frankrijk te verklaren. De tegenstem kwam er volgens De Vits uiteindelijk vooral door een gebrek aan kennis over wat Europa betekent. Dit zou ook de Ja-stem in Spanje enkele maanden geleden verklaren. Volgens De Vits wordt daar wel begrepen wat Europa voor hen heeft betekend: een snelle ontwikkeling van een achtergebleven land dat uit een dictatuur kwam tot een modern land. In Frankrijk en Nederland daarentegen leeft het idee dat teveel betaald wordt voor de EU en dat de eigen identiteit verloren gaat. Nochtans zouden we volgens De Vits fier moeten zijn dat we nettobetalers zijn aan de EU omdat dit betekent dat onze levensstandaard hoger is dan het gemiddelde.
Dit zijn allemaal nogal goedkope argumenten die de verantwoordelijkheid voor het afwijzen van de Europese Grondwet in Frankrijk en Nederland bij de bevolking zelf leggen. Wat De Vits niet lijkt te begrijpen, is dat de EU de afgelopen jaren een bijzonder kwalijke reputatie heeft opgebouwd met haar neoliberaal beleid. De besparingen onder de regering-Dehaene moesten er komen omwille van Europa (de Maastrichtnormen), De Post moet voorbereid worden op een liberalisering of privatisering omwille van Europa,… Voor de arbeiders en werklozen is de EU een neoliberale besparingsmachine die systematisch de aanval inzet op hun arbeids- en levensvoorwaarden. Het is dan ook niet verwonderlijk dat tegengestemd wordt…
Als reactie op die stelling, verklaarde Mia De Vits dat de EU net moet dienen om minimum- en maximumnormen op te leggen. De linkerzijde moet volgens haar vertrekken van een sociaal gecorrigeerde markteconomie, want "er is geen alternatief". We moeten bijgevolg voorbereid zijn op een liberalisering van de post door garanties af te dwingen op het vlak van dienstverlening. Is de liberalisering van de Post slecht? "Daarover kan gediscussieerd worden", aldus De Vits.
Europa in crisis: "grondwet zoals ze nu voorligt komt er niet"
Mia De Vits gaf toe dat de EU momenteel in crisis zit. Een aantal Europese tenoren vinden dat er moet gewacht worden en dat de referenda moeten stopgezet worden, wellicht zal op de Europese Top in die richting beslist worden. Dat standpunt wordt gedeeld door Barroso, maar het is volgens De Vits te beperkt aangezien het vertrekt van de hoop dat de mening van de bevolking naderhand wel zal veranderen. De Vits wil daarenboven met de linkerzijde "druk zetten" om een aantal punten op tafel te krijgen die de linkse kritiek op de EU beantwoorden en die de "linkse eenheid" moeten herstellen. Daarnaast is er volgens De Vits momenteel een gebrek aan "sterke leiders" zoals Kohl en Mitterand dat waren.
Het idee van "linkse eenheid" kwam sterk naar voor in de toespraak van De Vits, waarbij steeds gewaarschuwd werd voor een rechtse meerderheid. In de nationale regeringen en het Europees parlement is er een rechtse meerderheid. En, zo waarschuwt De Vits, mogelijks komt er na de Duitse verkiezingen ook daar een rechtse meerderheid. Het zal de Duitsers wellicht ontgaan zijn dat er vandaag een links beleid zou zijn. Wie de beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd en qua omvang, de verlenging van de arbeidstijd,… "links" noemt, mag ons eens komen uitleggen wat daar links aan is. Het is alleszins geen beleid in het belang van de arbeiders en hun gezinnen. Van een linkse politiek, zou je dat nochtans mogen verwachten. Maar zo’n klassenbenadering was absoluut niet aanwezig in hetgeen De Vits naar voor bracht.
Als antwoord op de Europese crisis, pleitte De Vits voor "meer Europa". Tegenover de "gierige 6" (lidstaten die hun bijdragen aan de EU willen verminderen), wil De Vits net meer geld voor Europa. Dit is volgens haar nodig omdat "de bedrijven meer geld nodig hebben om meer te kunnen concurreren op de kwaliteit, niet op de kosten." De sociaal-democratische parlementair stelde dat Europees geld nodig is om de bedrijven te versterken. Tevens zou er Europees geld nodig zijn voor de uitbouw van infrastructuur, dat is immers "goed voor de competitiviteit van de bedrijven." Tijdens dit onderdeel van de toespraak van De Vits hadden we eerder de indruk dat we op een meeting van het VBO waren, dan op een meeting van een socialistische vakbond…
De Vits ging ook in op de richtlijn-Bolkestein. Die richtlijn wordt momenteel bediscussieerd binnen het parlement, waar zo’n 1.000 amendementen worden besproken. De socialisten zijn volgens De Vits geen tegenstanders van "een grote markt voor diensten", maar wel tegen het feit dat diensten kunnen geleverd worden op basis van de reglementering van het land van oorsprong, wat een neerwaartse druk veroorzaakt. Bovendien pleit De Vits ervoor om de dienstensector niet als algemeenheid te beschouwen en bijvoorbeeld gezondheidsdiensten en meer sociale diensten uit de concurrentie te houden.
Als het antwoord op het neoliberaal beleid van de EU bestaat uit een "gecorrigeerd" neoliberaal besparingsbeleid, dan hoeft het voor ons zeker niet. We zien in België concreet hoe de sociaal-democratie "correcties" doorvoert: minister Vandenbroucke doet dit door in het onderwijs te besparen of door de werklozen harder aan te pakken.
Welk alternatief? Neo-Keynesianisme terug boven gehaald
Hoe moeten we reageren op een situatie van economische crisis? Het is doorheen de geschiedenis van de socialistische beweging in België steeds een grote discussie geweest is. De recepten van De Vits zijn daarbij niet nieuw. Ze doen wat denken aan het ‘Plan De Man’ in de jaren ’30 en De Vits verwees zelfs openlijk naar het Keynesianisme dat ook de basis vormde voor het Plan De Man. Door middel van overheidsinvesteringen en infrastructuurwerken moet tewerkstelling gecreëerd worden om zo de economie te versterken. Dit kan door middel van een groter tekort op de begroting die niet aangewend wordt voor pensioenen of werkloosheidsuitkeringen, maar voor groei-initiatieven.
Het is volgens ons niet de taak van socialisten om het kapitalisme beter te gaan organiseren dan de kapitalisten zelf. Een Kenynesiaanse politiek kan sympathiek klinken, maar biedt geen uitweg op langere termijn aangezien het geen antwoord biedt op de fundamentele tegenstellingen van het kapitalisme die leiden tot crisis.
Het is een gemiste kans dat een discussie binnen het ABVV over Europa en perspectieven voor de EU zich beperkt tot de visie van een sociaal-democratische politica die niet ingaat op wat de EU betekent voor de arbeiders en hun gezinnen, maar enkel vertrekt vanuit het standpunt van de bedrijven. Een aantal aanwezigen op de meeting in Lier waren het er mee eens dat er ook een ander geluid aan bod moest komen. Twee LSP-leden kwamen tussen in de discussie om een socialistische oppositie tegen de EU naar voor te brengen.
