Zuid-Afrikaanse mijnwerkers opnieuw in staking

De Zuid-Afrikaanse mijnwerkers voeren al langer actie voor een minimum maandloon van 12.500 Rand (825 euro). In de platinummijnen is het daarbij opnieuw tot stakingsacties gekomen. Het initiatief hiervoor ging uit van de Association of Mineworkers and Construction Union (AMCU). Het was bij een staking voor dezelfde eis dat in 2012 34 mijnwerkers in Marikana door de politie werden vermoord. Vanuit de woede en de politieke discussie die daarop volgde, ontstond de Workers and Socialist Party (WASP) waarin ook de Democratic Socialist Movement (onze Zuid-Afrikaanse zusterorganisatie) betrokken is.

Ingekorte verklaring van de WASP over de nieuwe stakingen

WASP steunt de staking van de mijnwerkers. We steunen de oproep van de voortrekkers van de basismilitanten in Rustenburg om onmiddellijk onafhankelijke stakerscomités op te zetten om de staking te leiden en onder de strikte controle van de gewone mijnwerkers te plaatsen.

WASP heeft steeds gesteld dat we het minimumloon van 12.500 Rand enkel zullen afdwingen door alle lagen van de mijnwerkers te betrekken in een actieplan gericht op massale betrokkenheid. Dit betekent ook dat we een strategie nodig hebben om de overblijvende leden van de National Union of Mineworkers (NUM) mee te krijgen.

Het vereist ook de mobilisatie van de bevolking uit de mijnwerkersgemeenschap en de jongeren om de staking te ondersteunen. De eisen in deze gemeenschappen rond dienstverlening moeten verbonden worden met de looneisen van de mijnwerkers.

De mijnwerkers zullen steungroepen doorheen het land moeten opzetten en ook overgaan tot nationale betogingen, solidariteitsstakingen en uiteindelijk een algemene staking om de mijnbazen tot toegevingen te dwingen.

Aansluiting zoeken bij de National Union of Metalworkers of South Africa (NUMSA) zal van groot belang zijn na de beslissing van die vakbond om de banden met het regerende ANC door te knippen.

Voor zover wij weten heeft de leiding van AMCU geen enkele stap in deze richting gezet. Maar de mijnwerkers kunnen snel tot de vaststelling komen dat de leiding van AMCU er niet in slaagt om een strategie te volgen waarmee de kansen op een overwinning maximaal zijn.

Jammer genoeg neemt de AMCU-leiding een sectaire houding in tegenover die mijnwerkers die geen lid van de bond zijn. Zo werd een door de NUM geleide staking in de goudmijnen in september veroordeeld en riep de AMCU-leiding haar leden op om deze staking niet te steunen. WASP had de AMCU opgeroepen om zich volledig achter de staking te zetten om de verraderlijke rol van de NUM-leiding te ontmaskeren en gehoor te vinden bij de basisleden van die bond. Het zou de druk op de bazen van de goudmijnen versterkt hebben met de mogelijkheid van een beter loonakkoord voor alle mijnwerkers, los van hun lidmaatschap van de ene of de andere vakbond.

NUMSA-voorzitter Andrew Chirwa was door een lokale AMCU-afdeling, met de uitdrukkelijke goedkeuring van de nationale AMCU-leiding, uitgenodigd om een massameeting van AMCU toe te spreken. Dat was voor de staking. Dezelfde nationale AMCU-leiding kwam vervolgens tussen om te vermijden dat Chirwa de bijeenkomst kon toespreken.

Op 20 januari hield WASP een persconferentie om een stem te geven aan de lokale AMCU-leiders uit Rustenburg die de bezorgdheid wilden uiten van de centrale organisatoren en leden in de mijnen Impala, Amplats en Lonmin. We boden deze arbeidersleiders een platform aan om te antwoorden op de beschuldigingen die tegen hen geuit waren door AMCU-voorzitter Joseph Mathunjwa op een massabijeenkomst van mijnwerkers in Rustenburg.

Mathunjwa vernoemde daarbij acht locale AMCU-verantwoordelijken die hij ervan beschuldigde om de vakbond te “vernietigen” alsook van het “op de thee gaan bij [president] Zuma”, het aannemen van geld van de regering, het eisen van smeergeld, het opstarten van een nieuwe vakbond en tenslotte van de nederlaag van de staking bij Amplats begin vorig jaar. Een van de vernoemde arbeiders werd meteen aangevallen door een groep arbeiders.

Nood aan structuren

De beschuldigingen missen elke geloofwaardigheid. De reden voor de beschuldigingen moet elders gezocht worden, de acht staan mee vooraan in de roep naar de democratisering van AMCU waarbij de leiding, waaronder Mathunjwa, verantwoording moet afleggen. Zo wordt geklaagd dat de leiding van AMCU er zelfs niet in slaagt om democratische structuren aan de basis op te zetten zodat de arbeiders van Rustenburg hun eigen stem hebben in hun eigen vakbond.

WASP wijst al maandenlang op deze problemen. De democratische structuren die bestaan – comités van delegees en afdelingen – worden vaak aan de kant geschoven rond fundamentele kwesties voor de arbeidersbeweging zoals het oproepen en controleren van syndicale acties.

Op het eerste gezicht kunnen de massale bijeenkomsten die de AMCU-leiding houdt democratisch lijken. Er wordt gestemd op deze vergaderingen. Maar het gaat telkens om beslissingen van de top die enkel kunnen goedgekeurd worden en waar geen democratische discussie en debat aan vooraf ging. Er zijn ook geen verkozen arbeidersvertegenwoordigers die verantwoording aan de basis verschuldigd zijn.

Na Marikana

De acht die door Mathunjwa werden genoemd, zijn activisten die mee aan de leiding van de onafhankelijke stakerscomités stonden bij de stakingsacties na het bloedbad in Marikana. AMCU heeft een sterke positie onder de mijnwerkers kunnen uitbouwen door het werk van deze kameraden en anderen zoals hen. De meeste mijnwerkers in de platinum mijnen waren het verraad door de NUM beu, zeker na het bloedbad van Marikana.

De voortrekkers overtuigden de arbeiders om naar AMCU te gaan in de hoop dat ze daar een ander soort vakbond zouden aantreffen. Mathunjwa betoont weinig dankbaarheid voor de rol die de voortrekkers van de mijnwerkers hebben gespeeld. Hij heeft er ook een probleem mee dat de arbeiders hun eigen lot in handen willen nemen. Daarom stimuleert hij arbeiders om zich te keren tegen diegenen die hun belangen op heldhaftige wijze hebben verdedigd. Dat gaat in tegen de belangen van de mijnwerkers en de arbeidersklasse in het algemeen.

Iedere verantwoordelijkheid voor de nieuwe verdeeldheid ligt volledig bij de leiding van AMCU. Er zijn geruchten over een nieuwe vakbond in de mijnindustrie als gevolg van de problemen bij AMCU. Als dat het geval is, kan de steun voor de AMCU-leiding snel verdwijnen en zal de leidinggevende positie van AMCU onder de mijnwerkers van erg korte duur geweest zijn. De arbeiders die op de persconferentie van WASP spraken, blijven lid van AMCU en nemen niet deel aan dit initiatief. Ze hebben AMCU niet uitgebouwd om vervolgens te capituleren voor de kliek van Mathunjwa. Vanuit de positie die ze opgebouwd hebben, eisen zij – en WASP met hen – de democratisering van AMCU en de reorganisatie ervan als democratische en strijdbare vakbond die van onderuit geleid en gecontroleerd wordt.

Voorbereiding

De eis van 12.500 Rand werd in de strijd van 2012 voor het eerst naar voor geschoven door de onafhankelijke stakerscomités. Het is een gerechtvaardigde en realistische eis, ook al beweren de mijnbazen dat ze zich geen dergelijk loon kunnen veroorloven. We kunnen de eis enkel afdwingen op basis van een degelijke voorbereiding door de mijnwerkers en de arbeidersklasse in het algemeen.

De bazen van de platinum mijnen zijn voorbereid op een lange staking, ze hebben een grote voorraad aangelegd voor de wereldmarkt. De aandelenkoersen van de drie grootste platinumproducenten zijn na het nieuws van de staking zelfs gestegen. Het was een vertrouwensstem van de speculanten voor hun collega’s bazen in de platinumsector.

WASP heeft consistent en vastberaden gepleit voor de eenheid van de mijnwerkers en verwerpt het gebruik van geweld, het sectarisme van de AMCU-leiding en het verraad door de NUM-leiding. We verdedigen alle mijnwerkers, en niet enkel diegenen die lid zijn van AMCU. Dat heeft de AMCU-leiding ertoe aangezet om laster over WASP te verspreiden. Zo wijzen ze er vaak op dat sommige van onze leden rode T-shirts dragen, dezelfde kleuren als de NUM, en daar wordt aan toegevoegd dat we dit zouden doen omdat we vijanden van de mijnwerkers zijn en pleiten voor een terugkeer naar de NUM.

De eis van 12.500 Rand zal een centrale eis zijn in de verkiezingscampagne van WASP. We nodigen de onafhankelijke arbeiderscomités uit om kandidaten te nomineren om onder de koepel van WASP aan de verkiezingen deel te nemen.

Viva de mijnwerkers, viva!


Steun de WASP

WASP vraagt de internationale arbeidersbeweging om steun. Steunberichten en het bekendmaken van onze campagne is belangrijk. We hebben ook financiële middelen nodig om een efficiënte verkiezingscampagne te voeren. Enkel al de deposito’s om aan de verkiezingen te kunnen deelnemen lopen op tot 605.000 Rand (42.800 euro). In totaal zullen we ongeveer 2 miljoen Rand (130.000 euro) nodig hebben.

LSP heeft beslist om een aanzienlijke bijdrage te leveren aan deze campagne. Het exacte bedrag moet nog beslist worden, maar het gaat om enkele duizenden euro. Help ons om de WASP te ondersteunen, stort een bijdrage op BE69 0012 2603 9378 van LSP/PSL met vermelding “Zuid-Afrika”.

Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie