Europese Unie. Instrument van de banken en de multinationals

De EU wordt gebruikt om op Europees vlak een versnelling van neoliberale maatregelen te verkrijgen. Op een ogenblik van economische crisis komt de EU echter onder druk te staan

De Grondwet in haar eigen woorden

De EU komt op voor een liberaal project waar vrije concurrentie centraal staat en niet de dienstverlening aan de bevolking. “De Unie biedt haar burgers (…) een interne markt waarin de mededing vrij en onvervalst is.” (artikel I-3)

Ondanks alle beweringen dat de Grondwet en de Richtlijn-Bolkestein niets met elkaar te maken hebben, lezen we in de Grondwet: “Bij Europese kaderwet worden maatregelen vastgesteld om de liberalisering van het verrichten van een bepaalde dienst te verwezenlijken.” (artikel II-147)

De EU wil een uitbreiding van de middelen voor defensie met het oog op een grotere eenmaking, een eerste stap naar een Europees leger. “De lidstaten verbinden zich ertoe hun militaire vermogens geleidelijk te verbeteren.” (artikel I-41).

In de omvangrijke Europese Grondwet zijn nog tal van voorbeelden te vinden van het neoliberaal project waar de EU voor staat. De zogenaamde “sociale” maatregelen waarnaar de sociaal-democratie graag verwijst, komen daarentegen niet verder dan vage nietszeggende gemeenplaatsen.

Eind vorig jaar was het al duidelijk dat de economie in heel wat Europese landen in moeilijkheden komt. Dit werd bevestigd in het eerste kwartaal van 2005 waarin twee landen een negatieve groei kenden (Italië -1,6% en Nederland -0,6%), naast landen met een nulgroei zoals België. Hierdoor wordt het bijzonder moeilijk om bvb de Europese regels inzake het begrotingstekort na te komen (het tekort mag niet meer bedragen dan 3%van het BNP).

Bovendien is er een groeiend ongenoegen tegen de Europese Unie. De grote thema’s van de EU-leiders – de eengemaakte markt, de euro en de uitbreiding – hebben er niet toe geleid dat de verwachtingen op vooruitgang werden ingelost.

Integendeel, ze hebben de economische crisis nog verscherpt aangezien de verschillende regeringen geen maatregelen konden nemen om de nationale economie te stimuleren, bijvoorbeeld door de munt te devalueren wat de export stimuleert. Dit heeft er reeds toe geleid dat de Italiaanse minister Roberto Maroni verklaarde dat Italië misschien beter zou teruggrijpen naar de lire: “Al drie jaar heeft de euro aangetoond niet het adequate middel te zijn tegen de stagnerende groei, het verlies aan concurrentiekracht en de crisis van de werkgelegenheid.”

Bolkestein-richtlijn: liberale aanval op onze rechten!

De bedoeling van deze richtlijn is om zogenaamde hinderpalen voor de handel in diensten in Europa weg te nemen. In de realiteit gaat het om een extremistisch voorstel dat toelaat dat de laagste sociale, veiligheids- en milieuregels de norm worden. De voorgestelde richtlijn zou het bijvoorbeeld mogelijk maken dat een in Polen gevestigd bouwbedrijf bouwvakkers in België aan de lonen en arbeidscondities van Polen laat werken. Hetzelfde geldt voor uitzendbureaus, schoonmaakdiensten, diensten door lokale overheden, zelfs ons onderwijs en onze gezondheidszorg zijn in gevaar.

Regeringen zouden niet meer in staat zijn om bepaalde minimum- of maximumtarieven voor geneesmiddelen te gebruiken, of minimumnormen op te leggen voor het personeelskader in ziekenhuizen en rusthuizen. De markt zou verder binnendringen en haar dictatuur van de winst opleggen in levensbelangrijke sectoren als de gezondheidszorg.

Lissabon-strategie

Bij het aantreden van de nieuwe Europese Commissie onder leiding van Barrosso, werd onmiddellijk aangekondigd dat “economische hervormingen” de belangrijkste opdracht zou worden. Het hoeft dan ook geen verwondering te wekken dat de samenstelling van de Europese Commissie vooral gericht was op het verdedigen van de vrije markt en liberaliseringen. Dit leidde tot applaus bij bvb de Britse zakenkrant ‘Financial Times’.

Het huidige Europese beleid is gebaseerd op de “Lissabon-strategie”. Op de Europese Top van Lissabon in 2000 werd een plan van massale privatiseringen en dereguleringen voorgesteld, waarbij de VS-economie als model werd gebruikt.

Daarbij wordt ook gerekend op de nieuwe lidstaten in Oost- en Centraal-Europa. De Europese werkgeversfederatie Unice, stelde: “ De uitbreiding vormt een gouden kans om de competitiviteit op te drijven.” De EU met 25 lidstaten zal de “competitiviteit van de bedrijven prioritair maken”, zei Barroso toen hij een selectie aan het maken was voor zijn Commissie. De uitbreiding is alleszins een belangrijk argument voor bedrijven die lagere lonen en een langere werkweek eisen.

De Europese Unie wordt vandaag enkel samengehouden door de gezamenlijke wil van de kapitalisten in Europa om komaf te maken met de sociale zekerheid en een aanval in te zetten op de arbeiders en hun gezinnen. Maar anderzijds is er ook de onvermijdelijke druk van nationale belangen van politici en kapitalisten. Alle elementen in de huidige crisis – het stabiliteitspact, de grondwet, de begroting,… – kunnen er toe leiden dat er een Europa komt met twee of drie verschillende kampen en verschillende niveaus van integratie.

Blair heeft al aangekondigd dat er in Groot-Brittannië geen referendum komt. Tsjechië wil dat voorbeeld volgen. Mogelijks zal het ratificatieproces van de Europese Grondwet worden stopgezet en zal een periode van ‘reflectie’ volgen. Een economische crisis zal de politieke crisis van de EU versterken en kan zelfs een ‘opt-out’, waarbij een lidstaat uit de muntunie of de EU stapt, op de agenda plaatsen in een aantal lidstaten.

Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie