In het boek 1984 gaf George Orwell een perfecte beschrijving van de retoriek van de Ierse regering, de Europese Commissie en hun medestanders die vol lof zijn over de Ierse economie en het feit dat de trojka zich uit het land terugtrekt. Orwell omschreef dubbeldunk als volgt: “Besef hebben van algehele oprechtheid en tegelijkertijd zorgvuldig geconstrueerde leugens te vertellen.” De volledige retoriek over het ‘succesverhaal’ in Ierland is gebaseerd op lege propaganda en onwaarheden. Het verhaal dient een duidelijk doel: de Ierse regering steunen en een stok creëren om de bevolking in het zuiden van Europa te slaan.
Ongemakkelijke feiten
De ongemakkelijke feiten geven aan dat er enkel voor de grote aandeelhouders en de superrijken een succesverhaal werd geschreven. Zij zagen hun winsten sinds 2007 met 21% toenemen. Dit jaar alleen betaalden de geredde banken en de staat 26 miljard euro uit aan de aandeelhouders. Ondertussen kent Ierland de grootste emigratiecijfers van de hele EU. Met een jongerenwerkloosheid die bijna 30% bedraagt, is dat niet verwonderlijk. De schuldenlast is inmiddels evenzeer onhoudbaar geworden, de schuld bedraagt 125% van het BBP.
Toch wordt herhaald dat de trojka zich terugtrekt en Ierland terug het eigen lot in handen kan nemen. Dat is een leugen opdat de regeringspartijen Fine Gael en Labour zich de komende vijf maanden, in de aanloop naar de verkiezingen, zouden kunnen voordoen als de redders van het land. In werkelijkheid zijn het niet de Ieren die vanaf 16 december opnieuw kunnen beslissen over het economisch beleid of andere beleidsdomeinen.
In de beperkte mate dat er zo’n recht bestaat in een wereld die gedomineerd wordt door financiële markten, werd dit recht door deze en de vorige regering weg gegeven. De heerschappij van de instellingen van de trojka zal gewoon doorgaan met een hele reeks mechanismen die een besparingsbeleid opleggen. De bevolking betaalt er een prijs voor, zowel op vlak van hun levensstandaard als inzake democratische rechten. Zie onder meer de tekst die ik schreef over de neoliberale besparingsdictaten die opgelegd worden.
Trojka
De trojka gaat zelf nergens naar toe. De bezoeken van mannen in dure maatpakken die in de straat daklozen passeren terwijl ze op weg zijn om nogmaals het besparingsbeleid te gaan opleggen, zullen blijven komen. Het IMF heeft een proces dat ‘Post-Programme Monitoring’ heet en onder meer twee rapporten per jaar vereist tot zowat alle schulden aan het IMF terug betaald zijn. Het IMF heeft al aangekondigd dat het kantoor dat het in Dublin betrok zal blijven. De Europese Commissie heeft een gelijkaardig programma, het ‘Post-Programme Surveillance’.
De Ierse staat is onderworpen aan een heel reeks ondemocratische nieuwe Europese economische regels. Die institutionaliseren het besparingsbeleid, waarbij er een belangrijke overdracht van bevoegdheden van verkozen regeringen naar de onverkozen Europese Commissie is.
Dit houdt in dat een staat kan onderworpen worden aan zware boetes van honderden miljoenen euro indien de lidstaat de ‘aanbevelingen’ van de Europese Commissie niet nakomt. Het betekent extra besparingen en meer belastingen. De regeringen moeten verplicht een begroting in evenwicht neerleggen, Davy Stockbrokers omschreef deze maatregel als “een abstract economisch concept dat niet met zekerheid kan vastgesteld worden.”
Toekomstige begrotingen
Het betekent dat begrotingsplannen nu op voorhand bij de Europese Commissie en Raad moeten ingediend worden voor aanbevelingen en dit nog voor het nationale parlement inspraak heeft.
De bevoegdheid om te beslissen over het economisch beleid blijft buiten de democratische controle van de meerderheid van de bevolking. Ook na het einde van het toezicht door de trojka blijft een strikte controle bestaan. Het dictaat van besparingen blijft bestaan en als een regering niet gehoorzaamt, volgen straffen. Dit is geen economische soevereiniteit.
De Europese Commissie doet het voor als maatregelen die een toekomstige crisis moeten voorkomen. Op deze manier wordt de geschiedenis herschreven. De crisis werd niet veroorzaakt door teveel publieke uitgaven of schulden. Ierland had in 2007 een van de laagste overheidsschulden van de Europa. Sinds de reddingsoperaties voor de banken is de overheidsschuld fors de hoogte in gegaan.
Nu worden maatregelen genomen om het besparingsbeleid op ondemocratische wijze vast te leggen in Europa. Het is nog maar het begin van wat de Commissie ziet als een “contractuele regeling” van het beleid, een regeling die neerkomt op een “trojka voor iedereen” in Europa.
Werkloosheid
Zes jaar van besparingsbeleid hebben geleid tot de hoogste werkloosheidsgraad in Europa sinds de invoering van de euro. Het heeft de economische crisis niet gestopt.
Nog meer besparingsbeleid betekent dat het voor 99% van de bevolking slechter zal worden, terwijl enkel de 1% rijksten er beter van worden. De grote bedrijven profiteren van het feit dat de loonkosten naar beneden gaan, de aandeelhouders kunnen op beide oren slapen.
Maar deze nieuwe regels kunnen doorbroken worden. Er zou hiervoor een echte linkse regering nodig zijn en een brede mobilisatie van onderuit. Als het establishment zich in de nationale vlug hult, moeten we denken aan wat James Connolly schreef: “Als het Engelse leger weg is en de groene vlag over het kasteel van Dublin wappert, dan zullen alle inspanningen tevergeefs zijn tenzij wordt begonnen met de organisatie van de socialistische republiek. Engeland zou het land nog steeds beheersen, zelfs indien de lippen van de Ierse autoriteiten op hypocriete wijze eer zouden betuigen aan de vrijheid die ze verraden.”
Dit element van hypocrisie geldt ook voor de hedendaagse Ierse politieke top met Enda Kenna, Eamon Gilmore en co. Ook de rest van het citaat is nog steeds relevant. De trojka verlaat Ierland langs de voordeur, maar enkel om langs de achterdeur terug binnen te komen. Hun besparingsbeleid, hun ondemocratische maatregelen en hun systeem moeten weg.
