Op 6 november was Griekenland toe aan de vierde algemene staking van dit jaar. De staking was slecht voorbereid en er was geen enkel actieplan voor na de staking. De actiedag was dan ook niet bepaald een succes. “Door het slechte weer”, verklaarden nationale vakbondsverantwoordelijken. Een dag later kwamen de ‘ordediensten’ tussen om de lokalen van de openbare zender ERT te ontruimen. De openbare zender werd in de zomer gesloten, maar sindsdien werd het gebouw bezet door het personeel dat verderging met uitzendingen maken.
Het was geen toeval dat de aanval op de ERT een dag na de zwakke nationale mobilisatie kwam. Op 6 november was het protest gericht tegen de aanvallen in de publieke sector. De overheid wilde 25.000 mensen overplaatsen en overgaan tot 4.000 afdankingen voor het einde van 2013. In de komende maanden zouden in totaal 15.000 ambtenaren hun werk verliezen. Begin november waren de experts van de Europese Centrale Bank, de Europese Commissie en het IMF (de zogenaamde trojka) in Athene aanwezig om na te gaan of de besparingsmaatregelen voldoende worden doorgevoerd. De experts wilden dit weten in het kader van onderhandelingen rond een nieuwe schijf van leningen. De Griekse autoriteiten wilden de vertegenwoordigers van de trojka geruststellen door aan te tonen dat ze in staat waren om het protest hard aan te pakken.
Toen de regering in juni de openbare omroep ERT afschafte, botste dit op een vorm van verzet die ze niet verwacht had. De werknemers weigerden de gebouwen te verlaten en zagen de volgende dag maar liefst 80.000 betogers opdagen om tegen de maatregel – die overigens op dictatoriale wijze werd ingevoerd, zonder het parlement, laat staan de bevolking, te consulteren – te protesteren. Sindsdien werd de berichtgeving op ERT een pak democratischer, er werd nieuws gemaakt vanuit het standpunt van de werkende bevolking. Een openbare omroep die nieuws brengt van en voor de arbeidersklasse is uniek in Europa en kon enkel door de ervaring van strijd en een groeiend bewustzijn ontwikkelen. Het werd een symbool van het verzet tegen het besparingsbeleid. Dat is waarom het Griekse en Europese establishment er een einde aan wilde maken.
Daartoe is timing erg belangrijk. Karl Marx legde destijds al uit dat de revolutie in bepaalde omstandigheden “de zweep van de contrarevolutie” nodig heeft om vooruit te gaan. Dat zagen we onder meer in de enorme reactie op de politieke moord op de linkse leiders Chokri Belaïd in Tunesië in februari 2013. Die moord leidde tot de grootste algemene staking in Tunesië sinds 1976 en een diepgaande crisis voor de regering onder leiding van de islamisten van Ennahda. Het Griekse establishment wilde een gelijkaardige ontwikkeling uiteraard vermijden. Het relatieve falen van de staking van 6 november leverde echter marge op om tot een harde aanval over te gaan. Jammer genoeg bleek dat een correcte inschatting.
Het potentieel van verzet blijft nochtans aanwezig. Midden september staakten de leerkrachten vijf dagen lang. Van de eerste dag werd deze staking door 90% van het personeel opgevolgd. De betogingen werden vervoegd door studenten en scholieren. In Athene en Thessaloniki waren deze betogingen in omvang vergelijkbaar met die van 6 november. Het was mee onder druk van de onderwijsstaking dat de vakbondsfederatie van de openbare diensten ADEDY opriep tot een algemene 48-urenstaking.
Sinds het begin van de massamobilisaties in Griekenland zien we steeds opnieuw een groot potentieel, onder meer met verschillende algemene stakingen die spijtig genoeg enkel tot doel hebben om wat stoom af te laten. Het is onwaarschijnlijk maar er is nog steeds geen oplopend actieplan om de enorme energie te kanaliseren in een beslissende strijd tegen diegenen die de werkende bevolking laten betalen voor hun crisis.
Er is in Griekenland, maar ook daarbuiten, nood aan een leiding die de strijd durft te organiseren en vertrouwen heeft in de mogelijkheden van de arbeidersbeweging om te winnen en te bouwen aan een andere samenleving zonder de logica van concurrentie en winsten. Het revolutionaire potentieel blijft aanwezig, maar het contrarevolutionaire gevaar verdwijnt niet vanzelf.
