De werklozen gratis laten werken? Dat is het voorstel van zowel Rik Daems als Liesbeth Homans in navolging van wat onder meer in Rotterdam (onder sociaaldemocratisch bewind) gebeurt. Sommigen bij de PS staan klaar om het idee over te nemen. In Charleroi werd het vernieuwde debat over dit voorstel niet afgewacht door Philippe Van Cauwenberghe om zich tijdens de verkiezingscampagne van 2012 voor het idee uit te spreken.
Als we de redenering van de asociale politici doortrekken, kunnen we misschien iedereen die voor de overheid werkt afdanken en vervangen door ‘vrijwillige’ werklozen? En als we het in de publieke sector doen, waarom dan ook niet meteen in de private sector? Als de overheid haar personeel laat werken en leven aan een inkomen tussen 450 en 1.100 euro per maand, zou de begroting er ongetwijfeld heel goed uit zien met enorme besparingen op de lonen. Het zou de bedrijven toelaten om de winsten op te voeren en de fameuze loonkloof met de buurlanden zou direct weg gewerkt zijn. (Er zou natuurlijk nog een zekere loonkloof met China, Bangladesh,… blijven maar die kan nadien ook aangepakt worden…)
De absurditeit van deze redenering zou ons doen glimlachen moest ze niet zo dicht bij de realiteit aanleunen. Enerzijds wordt tot afdankingen in de gemeenten overgegaan en wordt algemeen bespaard op de openbare diensten en verdwijnen er jobs in de privé, terwijl anderzijds werklozen verplicht worden om gelijk welke job te aanvaarden en uiteindelijk zelfs verplicht worden om gratis te werken.
Waarom geen degelijke jobs?
Tegenover de aanvallen op de werklozen is dit de eerste vraag die we ons stellen. Het antwoord is dat de logica van concurrentie, winsten en besparingen druk zetten om de lonen en arbeidsvoorwaarden naar beneden te trekken. Om dat te doen, is het inzetten van de groeiende groep werklozen met gedwongen arbeid tegen slechte lonen en voorwaarden natuurlijk een uitstekend instrument.
Om de kwestie van de massale werkloosheid op te lossen, is er nood aan honderdduizenden jobs. Dat is ook mogelijk. Het ontbreekt niet aan sociale noden die vandaag niet ingelost worden. Om dat wel te doen, moeten we ons richten tegen de privileges van het patronaat en de grote aandeelhouders. Met een collectieve arbeidsduurvermindering, om te beginnen tot 32 uur per week, kan het beschikbare werk verdeeld worden. De strijd voor een volledige tewerkstelling op basis van deze maatregel is een eerste stap in het verwerpen van de winstlogica en de private eigendom van de productiemiddelen. Dit vloeit over in de eis van de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder democratische controle van de werkende bevolking zodat de productie kan gericht worden op de behoeften van de bevolking in plaats van de verrijking van een kleine minderheid van parasieten onder de werkgevers, renteniers en grote aandeelhouders.
Wat te doen?
Het staat vast dat zwijgen en niets doen de strijd nooit vooruit helpt. Integendeel. Als we niets doen, ziet ons toekomstbeeld er steeds slechter uit. We hebben nood aan een strijdbare strategie om een programma af te dwingen dat ons vooruitgang brengt. Zullen we wachten tot een werkloze zichzelf in brand steekt voor de kantoren van de RVA vooraleer ernstig zal geantwoord worden op de jacht op de werklozen? Zullen we wachten tot het ogenblik dat we allemaal werkloos zijn om een massale strijd voor degelijke jobs te organiseren? We moeten ons nu organiseren en ons niet beperken tot een verzet tegen het asociale beleid, we moeten ook in de tegenaanval gaan met offensieve eisen.
In 1933 was de eerste grote werklozenmars in Frankrijk de voorloper van de opkomst van het Volksfront en een offensieve sociale beweging. Vandaag zet de oprukkende wekloosheid de kwestie opnieuw op de agenda. Het gebrek aan werk en de aangroei van het werklozenleger in een context van aanvallen op de rechten van werklozen (beperking van de uitkering in de tijd, degressiviteit van de uitkeringen,…) leidt tot een groeiende woede. Laat ons die woede organiseren om een beweging op te bouwen waarmee we een einde maken aan het kapitalisme om het te vervangen door democratisch socialisme.
