Afgelopen weekend kwam Open Vld bijeen voor een congres. Alle media focusten op de populariteit van Maggie De Block, voor de gelegenheid zelfs in de kwaliteitsmedia omgedoopt tot ‘Mega Maggie’. De liberale voorzitster Gwendolyn Rutten wist wat haar te doen stond, als een schaduw aan De Block kleven. Inhoudelijk werd al evenzeer weg gedroomd. “We leven in een geweldige tijd. Een tijd met steeds minder grenzen en meer mogelijkheden”, klonk het. Van welke planeet komen Mega Maggie en co?
Op een ogenblik dat armoede en werkloosheid uitbreiding kennen als een olievlek is daar bij de liberalen niet veel van te merken. Een door de media opgeklopte populariteit van een liberaal staatsecretaris volstaat om op bijna hysterische wijze het optimisme te verkondigen. Daarmee wordt meteen de aandacht afgeleid van enkele bijzonder asociale voorstellen die tegenwoordig door neoliberalen onderling worden uitgewisseld dat het een lieve lust is. Dwangarbeid voor werklozen, rechtspersoonlijkheid voor vakbonden, grondige ondermijning van de index,… Het enige debat onder liberalen van diverse slag, van N-VA tot Open Vld, is hoe ver wordt gegaan met de asociale agenda.
Het is opvallend dat de Open Vld als traditionele verdediger van het liberalisme en het kapitalisme midden in een van de diepste crises ooit van hun systeem, doet alsof er geen vuiltje aan de lucht is. “We leven in een geweldige tijd”, verklaren de propagandisten van het systeem in crisis. “Een tijd met steeds meer mogelijkheden”, schreeuwen ze op een ogenblik dat zelfs Oxfam waarschuwt dat het huidige Europese besparingsbeleid leidt tot een aangroei van het aantal armen op het continent van 121 tot 146 miljoen. Dat de ongelijkheid ook in ons land een nooit geziene omvang aanneemt, hebben de liberalen als verdedigers van de rijksten niet eens opgemerkt. We verwijzen opnieuw naar Oxfam dat opmerkte dat de 30% armste Belgen tussen 1990 en 2009 hun aandeel in het totale netto-inkomen zagen afnemen van 11,2% tot 8,3%, terwijl de 10% rijksten hun aandeel zagen stijgen van 27,3% tot 31,9%. De 10% rijksten zijn goed voor bijna de helft van het vermogen. Oxfam vraagt “de Europese lidstaten om aan een nieuw economisch en sociaal model te werken.”
Voor de liberalen hoeft dat uiteraard niet. Neen, zij gaan na hoe de rijksten nog rijker kunnen worden. Dat willen ze door onze lonen naar beneden te halen met een hervorming van de index. De index volledig afschaffen, zoals de blauwe collega’s van N-VA, wil Open Vld niet. Maar wat is het verschil tussen een afgeschafte en een totaal ondermijnde index? Het resultaat blijft hetzelfde: onze lonen blijven hangen terwijl de prijzen stijgen en dus daalt onze reële koopkracht.
Wie werkloos is of een leefloon krijgt, moet voor Open Vld na een jaar enkele dagen per week gemeenschapswerk doen. In plaats van echte jobs te creëren, gaat de Open Vld voluit voor de dwangarbeid die in Nederland werd ingevoerd en die ook Liesbeth Homans in Antwerpen wil doorvoeren. Langs de ene kant wordt de dienstverlening afgebouwd door te knippen in de overheidsuitgaven en door af te danken, langs de andere kant worden dwangarbeiders binnen gehaald die beperktere diensten moeten garanderen en in ruil daarvoor een uitkering krijgen. Het zet meteen de toon voor de algemene arbeids- en loonsvoorwaarden. Zeker indien de liberalen daar bovenop nog eens “flexi-jobs” willen invoeren, jobs waarvan naar Duits voorbeeld vooral het loon ‘mini’ is.
Protest tegen deze asociale agenda vermijden, willen de liberalen doen door de vakbonden aan banden te leggen. De partij pleit ervoor om de bonden rechtspersoonlijkheid op te leggen waardoor de vakbonden aansprakelijk kunnen gesteld worden, bijvoorbeeld bij stakingen. Wat vindt de liberale vakbond ACLVB hiervan? Tenslotte worden nog wat directe cadeaus aan de rijksten gegeven: minder belastingen door een vlaktaks met twee tarieven en enkele obligate miljarden aan lastenverlagingen.
De neoliberale recepten werden dus nog eens uit de kast gehaald. De Open Vld heeft er de afgelopen jaren alles aan gedaan om niet te moeten uitleggen van waar de crisis kwam of om te verklaren waarom het neoliberale model heeft gefaald. Neen, een herkauwde versie van de oude mislukte recepten wordt opnieuw opgediend en voorgesteld als iets ‘vernieuwend’. Met een vleugje show erbij, Mega Maggie featuring ‘da joenk’ Verhofstadt, lijken ze er voorlopig mee weg te komen.
Uiteraard was er naar liberale traditie ruimte voor heel wat diverse standpunten. Patrick Dewael pleitte voor een sterker toezicht op het recht op privacy, de medewerker van Louis Michel bleek vergeten te zijn om hierover een reeks afzwakkende amendementen in te dienen op het congres. De partij verwierp het enthousiasme van onder meer Eurolobbyist Phillipe De Backer voor schaliegas. Er werd voor een federale kieskring gekozen. Maar in essentie wordt gekozen voor meer van hetzelfde neoliberale beleid. Hoe dit de afgelopen jaren heeft geleid tot economische, sociale en politieke crisis kunnen de liberalen niet verklaren en dus wordt erover gezwegen. De oproep tot een ‘politieke lente’ is gedoemd om te mislukken. Open Vld blijft immers krampachtig vasthouden aan de recepten van een systeem in herfst.
