Op 1 oktober, de officiële startdatum voor de begroting van 2014 in de VS, kwam er een onaangename verrassing voor meer dan een miljoen gezinnen. Omdat hun job door de regering van Obama “niet essentieel” werd geacht voor het overleven van het land, werden 800.000 federale ambtenaren op gedwongen en niet-betaald verlof gezet en dat voor onbepaalde duur. Honderdduizenden anderen, die blijkbaar wel een ‘essentiële’ functie uitoefenen, moesten wel op post blijven, maar zonder daarvoor betaald te worden. De reden voor deze stopzetting van de federale staat? Het feit dat er nog geen begroting voor 2014 was om de administratie te laten functioneren…
Artikel door Baptiste uit de novembereditie van ‘De Linkse Socialist’
Wat was er aan de hand?
De federale begroting moet door twee instellingen passeren: het Congress (de Kamer) waar er een Republikeinse meerderheid is en de Senaat met een Democratische meerderheid. Dit betekent dat er in de praktijk een compromis nodig was tussen de twee partijen van de big business in de VS. De nieuwe begroting omvatte een specifieke nieuwe maatregel: de ObamaCare (of ‘Affordable Care Act’), een wet op de gezondheidsverzekering. Deze wet is wat Obama nog restte om ergens te rechtvaardigen dat hij tijdens zijn twee mandaten als president iets dat progressief lijkt heeft doorgevoerd.
Die wet was in vergelijking met de verkiezingsbeloften van Obama al grondig bijgestuurd om de lobby van de farmaceutische industrie en de verzekeringsbedrijven ter wille te zijn. Toch verklaarde de ultraconservatieve Tea Party, het Frankenstein-monster van de Republikeinse partij, de oorlog aan deze wet. De strategie van de Tea Party was eenvoudig: druk zetten op de Republikeinen om voet bij stuk te houden door de nieuwe begroting te weigeren in de hoop dat de inwerkingtreding van de nieuwe wet op de gezondheidsverzekering met een jaar zou uitgesteld worden. Dat is waarom het vanaf 1 oktober tot een ‘shutdown’ kwam, een georganiseerde stopzetting van de federale diensten.
Politieke crisis tegen achtergrond van diepe economische crisis
De afwezigheid van een begroting voor 2014 was niet het enige voorwerp van de onderhandelingen. Het oorlogsbeleid en de fiscale cadeaus voor de rijksten maakten van Obama de afgelopen jaren een ‘waardige’ opvolger voor Bush. Dit beleid heeft de begrotingstekorten echter de pan doen uitswingen, het schuldenplafond is ieder jaar verhoogd. De schuld komt nu in de buurt van 17.000 miljard dollar of 100% van het BBP in de VS. Het maximale schuldenplafond was eerder door een stemming in het Congress in augustus 2011 vastgelegd op 16.700 miljard dollar. Om te kunnen blijven lenen op de markten, wat noodzakelijk is bij een begroting met tekorten, was het dan ook nodig om naast de begroting ook een verhoging van het schuldenplafond te stemmen. Zoniet, dan kon zelfs de vorige begroting niet gewoon verder gezet worden aangezien de staat niets meer kon lenen en dus zelfs de meest elementaire verplichtingen niet zou kunnen nakomen.
Dat scenario, dat gelijk staat met een financiële ramp voor het volledige kapitalistische systeem, werd in de laatste uren voor de deadline van 17 oktober vermeden met een akkoord. Is de kwestie hiermee afgesloten? Dat is verre van zeker. De Republikeinen en Democraten sloten een akkoord in ruil voor nieuwe toegevingen op ObamaCare met onder meer de afschaffing van een belasting op verzekeringsbedrijven. Maar het akkoord heeft een erg effect op de begroting en de schuld: het overstijgen van het schuldenplafond is toegelaten tot 7 februari en de federale diensten die door de shutdown dicht gingen, kunnen het werk hervatten tot 15 januari. In tussentijd moet een volledig akkoord over de begroting van 2014 gevonden worden. Zoniet, begint alles van vooraf aan opnieuw.
Nieuwe episode in de crisis van de politieke instrumenten van het imperialisme
Gaat het om een berekend schouwspel? De chaotische situatie is veeleer een uitdrukking van een crisis in de traditionele politieke instrumenten van het Amerikaanse kapitalisme. De democratische glans op het gezicht van het systeem verdwijnt naarmate het neoliberale beleid de levensstandaard van de bevolking naar beneden trekt en de partijen van de big business grondig gediscrediteerd zijn. De Republikeinen dachten daar een mirakeloplossing voor uit de hoed te hebben getoverd in de vorm van de Tea Party, een hysterische populistische rechterzijde waarmee het anti-establishment gevoel kon gekanaliseerd worden op een rechtse basis. Sindsdien verloren de Republikeinen de controle over hun populistische instrument en werden ze in de richting van avonturisme geduwd, ook al was dat niet noodzakelijk in het belang van de klasse die de Republikeinse partij verdedigt, met name de kapitalisten en de big business.
In het laatste avontuur liepen de Republikeinen een nederlaag op. ObamaCare treedt wel degelijk in werking en er dreigt bovendien een afrekening tussen de ‘verantwoordelijke’ fractie en de ‘avonturisten’ binnen het Republikeinse kamp. Dat zou de partij hard kunnen treffen. Heeft Obama dan de Tea Party verslagen? Er werden eens te meer zware toegevingen gedaan. Obama haalde het dan misschien wel op zijn politieke tegenstanders, maar zijn populariteit zit nog steeds op een dieptepunt. Zolang de crisis van het kapitalisme 99% van de bevolking treft en het regeringsbeleid de kloof tussen arm en rijk doet toenemen, zal daar geen verandering in komen. Bovendien is het huidige akkoord erg beperkt en moet over de essentie in januari opnieuw gediscussieerd worden. De politieke crisis is dan ook verre van voorbij.
Factuur wordt weer naar werkenden en hun gezinnen gestuurd
De vorige financiële ‘clash’ in de VS dateert van maart dit jaar. De regering moest tegen 1 maart een drastische vermindering van de publieke uitgaven voorleggen, op die datum werd het in augustus 2011 vastgelegde schuldenplafond immers bereikt. Bij gebrek aan een akkoord zouden automatische besparingen worden doorgevoerd voor een bedrag van 85 miljard dollar in 2013 en vervolgens voor 1.200 miljard dollar in de tien daaropvolgende jaren. Die besparingen zouden vooral gevolgen hebben voor de middelen voor defensie, maar ook voor de middelen voor sociale departementen als gezondheidszorg, onderwijs,… Volgens Standard and Poor’s waren de 16 dagen van shutdown in oktober goed voor een economisch verlies van ongeveer 24 miljard dollar, wat neerkomt op een economische krimp van 0,7% in die periode. Eens te meer zijn het de werkenden en hun gezinnen die de factuur daarvoor krijgen, onder meer door middel van economische werkloosheid, terwijl de parlementsleden zelf wel degelijk hun volledige jaarloon van 174.000 dollar krijgen.
Het is meer dan ooit tijd voor een nieuwe massapartij die de belangen van de werkenden en de armen verdedigt. Wall Street beschikt met de Democraten en de Republikeinen over twee partijen, de werkende bevolking heeft er geen. Socialist Alternative, onze Amerikaanse zusterorganisatie, voert campagne voor de opbouw van zo’n partij. In de eerste ronde van de gemeenteraadsverkiezingen in Seattle haalde Kshama Sawant van Socialist Alternative deze zomer 35% met 44.000 stemmen. Dat was op basis van een socialistisch programma. Het toont het potentieel aan. Op 5 november volgt de tweede ronde van deze verkiezingen en wordt ook in Minneapolis gestemd. Daar maakt Ty Moore van Socialist Alternative kans op een behoorlijke score.
Het kapitalisme werkt niet, tijd voor socialisme!
Het kapitalisme bevindt zich al langer in een staat van verval. Dit systeem biedt de meerderheid van de bevolking geen enkele toekomst. Klassenoorlog, economische chaos en politieke crisis zijn de enige perspectieven voor het kapitalisme. Het is hoog tijd dat we het vervangen door socialisme waarbij de sleutelsectoren van de economie genationaliseerd worden, zodat een democratische planning van de productie mogelijk wordt en de middelen afgestemd worden op de behoeften van iedereen en niet in functie van de private lobbygroepen van de 1% rijksten.
