Het dodelijke incident op het Tienanmenplein in Peking, een van de meest symbolische en best bewaakte plaatsen van China, was een “terroristische aanslag”. Dat verklaarde de Chinese media na heel wat onzekerheid over het incident. Maandagmiddag reed een auto op het voetgangersgebied, waarbij toeristen werden geraakt en de auto uiteindelijk crashte en in brand vloog. Er waren vijf doden, waaronder de inzittenden.
Persbureau Xinhua maakte de identiteit van de inzittenden bekend: Usmen Hasan, zijn moeder Kuwanhan Reyim en zijn vrouw Gulkiz. Zowat 40 omstaanders raakten gewond. De inzittenden van de auto waren volgens de autoriteiten Oeigoeren, een voornamelijk islamitische etnische minderheid uit de regio van Xingjiang dat aan Centraal Azië grenst. Er is een groeiende en begrijpelijke angst dat het tragische incident aanleiding zal geven tot een escalatie van repressie tegen de Oeigoeren en dat de spanningen tussen deze minderheid en de meerderheid van de Han Chinezen zullen oplopen.
Socialisten hebben zich steeds verzet tegen de methode van individueel terrorisme. Dat versterkt het massale verzet tegen de Chinese dictatuur niet, het leidt enkel tot een versterking van de tegenstellingen tussen de onderdrukten. Het maakt massastrijd moeilijker. Er is nog veel onduidelijk en we moeten voorzichtig zijn in onze anlyses, maar het staat vast dat de slachtoffers die maandag gevallen zijn gewone werkenden en toeirsten waren. Zo kwam een Fillippijnse dokteres om het leven, net als een Chinese man uit de provincie Guangdong. Zij werden geraakt door de wagen voor die crashte. Op langere termijn zullen vooral de Oeigoerse massa’s onder de gevolgen van dit incident lijden. Het zal immers door de Chinese dictatuur aangegrepen worden om het bewind met de ijzeren vuist in Xingjiang op te voeren. Een gelijkaardige behandeling zal mogelijk ook versterkt worden tegen andere minderheden zoals de Tibetanen en de Mongoliërs.
Het gebruik van repressie om ‘stabiliteit’ te bekomen in gebieden waar minderheden wonen, leidt tot het omgekeerde resultaat. Het wordt bovendien als testgebied gebruikt om nadien gelijkaardige repressieve maatregelen op te leggen aan de Chinese arbeiders en boeren die voor hun rechten opkomen.
Vervolging
De politie van Peking maakte inmiddels bekend dat vijf mensen werden opgepakt naar aanleiding van het incident afgelopen maandag. Het gaat telkens om Oeigoeren. De groepen die voor de rechten van de Oeigoeren opkomen, zijn geschokt door de gebeurtenissen en verwachten een nieuwe overheidsvervolging. In Xingjiang, waar 46% van de bevolking uit Oeigoeren bestaat en deze bevolkingsgroep een duidelijke meerderheid vormt in de arme landelijke gebieden, is er sinds 2009 een toename van geweld. In 2009 leidde een opleving van etnisch geweld tot bijna 200 doden (zie ons toenmalig artikel hierover). De mediaverslagen uit deze regio zijn uiteraard niet betrouwbaar, maar er zou de afgelopen periode een nieuwe bloedige opleving van geweld zijn in Xingjiang.
In oktober werden bij verschillende incidenten zeven Oeigoeren neergeschoten door de politie. Dat verklaarde Radio Free Asia. De autoriteiten hebben de schietpartijen uitgelegd als een onderdeel van anti-terroristische operaties, maar onder de doden bevond zich ook een familie uit het dorp Hankowruk waarbij een vader en drie zonen (van 12, 15 en 18 jaar) werden neerschoten omdat ze zich verzetten tegen hun arrestatie, zo luidde het officiële verslag. In juni werden 35 mensen vermoord bij wat officieel een “terroristische aanslag” was. Een van de verdachten in verband met de aanslag van afgelopen maandag in Peking kwam uit dezelfde buurt. In augustus werden meer dan 20 Oeigoeren en minstens één politieagent vermoord bij incidenten.
De politie valt steeds meer binnen in huizen en dat versterkt de wanhoop en de woede onder de Oeigoeren die kampen met economische discriminatie en een verstikkend verbod op relgieuze en taalkundige vrijheden. Recent werden 139 mensen opgepakt omdat ze op het internet “jihadistische” opvattingen zouden verkondigen. Er werden nog eens 256 mensen opgepakt in het kader van een nationale campagne tegen het online “verspreiden van roddels”.
Derde Plenum
De Chinese dictatuur zit verveeld met deze stoutmoedige aanslag in de eigen achtertuin. Gevallen van terrorisme weerleggen de stelling dat China een ‘harmonieuze’ samenleving uitbouwt. Het is ook een gevoelige periode voor de leiders van de Chinese Communistische Partij (CCP). Binnen twee weken begint het belangrijke Derde Plenum van het 18de Centraal Comité, een bijeenkomst waar “nooit geziene” economische hervormingen zouden aangekondigd worden. De mediaversie van het incident van afgelopen maandag en het politieonderzoek zullen ongetwijfeld een uitdrukking vormen van de propaganda die de heersende elite kan gebruiken (net zoals dit ook in zogenaamde ‘democratische’ landen gebeurt).
Terreuraanslagen zijn jammer genoeg niet nieuw in China en dit is niet het eerste geval van een ‘zelfmoordaanslag’ in het land. Het is evenzeer verkeerd om dergelijke aanslagen te verbinden met religieuze of etnische minderheden. De mengeling van dieper wordende sociale problemen en een steeds strakkere politieke controle heeft eerder al geleid tot wanhoop waarbij sommigen kiezen voor de contraproductieve methode van individueel terrorisme. Zo was er een geval dat de wereldmedia haalde: Ji Zhongxing blies zichzelf eerder dit jaar op de luchthaven van Peking op als protest tegen het politiegeweld dat hem tot een rolwagen had veroordeeld. Hij overleefde de aanslag en kreeg een gevangenisstraf van zes jaar opgelegd. Er was een ander geval met bouwvakker Qu Huaqiang die zichzelf opblies voor de gebouwen van de lokale autoriteiten in de provincie Shangdong. Hij protesteerde tegen de wel erg beperkte compensatie die hij kreeg na een arbeidsongeval met blijvende letsels als gevolg. Er werd zelfs geweigerd om zijn klachten aan te horen.
In 2008 protesteerde een man tegen de vernietiging van zijn eigendom door met een auto vol gasflessen een regeringsgebouw in de provincie Hunan binnen te rijden. Het leidde tot een explosie waarbij 12 gewonden vielen. In hetzelfde jaar stak een 28-jarige man uit Peking zes agenten in Shanghai neer als wraak voor eerder politiegeweld. Er was een breed online protest toen de man ter dood werd veroordeeld. Het zijn maar enkele voorbeelden van de afgelopen jaren, maar er is ongetwijfeld sprake van een bredere trend.
De toename van het aantal wanhoopsdaden maakt duidelijk dat er geen “georganiseerde samenzwering” is en zelfs geen beperkt politiek programma gericht op het doorvoeren van terreurdaden. Het is de wanhoop die tot meer geweld leidt. Dat komt voort uit de belangrijkste kenmerken van de huidige periode: het regime doet steeds meer beroep op harde politiemaatregelen en tegelijk is er een afwezigheid van een massaal alternatief omdat de werkende bevolking nog steeds ongeorganiseerd is.
Verenigde strijd van onderdrukten
Socialisten benadrukken dat enkel massastrijd de dictatuur kan bestrijden en een oplossing vormt voor de problemen met de huidige samenleving. Marxisten verzetten zich tegen individueel terrorisme. Zo schreef Leon Trotski destijds: “Aangewakkerd door de afwezigheid van een revolutionaire klasse, wat later leidt tot een gebrek aan vertrouwen in de revolutionaire massa’s, kan het terrorisme enkel in stand gehouden worden door in te spelen op de zwakte en desorganisatie van de massa’s, door de verworvenheden te minimaliseren en de nederlagen te overdrijven.”
De dringende taak in China vandaag bestaat uit het leggen van de fundamenten voor een verenigde arbeidersstrijd tegen de staatsrepressie. Daarbij is verzet tegen racisme en iedere vorm van onderdrukking, zowel op religieuze, politieke of etnische basis, noodzakelijk. We moeten opkomen voor volledige en onmiddellijke democratische rechten, waaronder het recht op echte autonomie of onafhankelijkheid voor nationale minderheden die dat wensen. Dit gaat samen met een strijd tegen de dictatuur van de CCP die met een kapitalistische agenda de belangen van de superrijken verdedigt en hierbij de massa’s – van alle etnische groepen – onderwerpt aan een onhoudbare levenskost en toegenomen onderdrukking. Verenigde strijd voor een socialistische toekomst is de enige weg vooruit.
