Mametlwe Sebei, één van de leidinggevende figuren van de ‘Workers And Socialist Party’ (WASP) en ‘Democratic Socialist Movement’ (DSM – onze CWI-afdeling in Zuid-Afrika), sprak met ons over het werk van WASP en de stakingsgolf die op dit moment in Zuid-Afrika plaatsvindt.
Interview uit weekblad ‘The Socialist’, vertaald door Emma
Waarom werd WASP gelanceerd?
WASP werd opgericht om de politieke onafhankelijkheid van de arbeidersklasse en de armen te bevestigen. Het bloedbad in Marikana [op 16 augustus 2012 had de politie 34 mijnwerkers vermoord] heeft op brutale wijze het kapitalistisch karakter van het ANC kenbaar gemaakt.
Deze gebeurtenis heeft, meer dan enig ander, het besef van de kloof, die het ANC-leiderschap van de massa’s van de arbeidersklasse scheidt, aangescherpt. Massa’s die telkens opnieuw met een overweldigende meerderheid voor het ANC hadden gestemd sinds de verkiezingen in 1994.
Het zorgde voor een zoektocht naar een alternatief. Voor de heersende klasse betekende dat de creatie van nieuwe partijen zoals AGANG, geleid door een van de ex-voorzitters van de Goldfields Consolidated Mining. Voor de arbeidersklasse, met de mijnwerkers voorop en de hulp van de DSM, werd dit verlangen naar een alternatief gerealiseerd via de lancering van WASP.
Het meest directe doel van de partij is om uitdrukking te geven, op het politieke niveau, aan het verzet van de arbeidersklasse tegen de kapitalistische aanvallen.
Dit verzet is gaan escaleren – in het bijzonder met het begin van de economische crisis in 2008 – aangegeven door een toename van de protesten in de openbare diensten met 289 % volgens politierapporten. En het werd gekenmerkt door een gebrek aan politiek leiderschap.
Dat was ook duidelijk zichtbaar aan het gebrek aan eenheid in de organisatie van deze strijd.
Het is al lang doorgedrongen tot de werkende klasse dat het neoliberale programma van het ANC geen huizen zal leveren – met een tekort dat gestegen is van 1,5 miljoen in 1994 tot 2,5 miljoen vandaag, en geen fatsoenlijke jobs, geen gratis onderwijs en dat deze zaken enkel bereikt kunnen worden door de strijd te organiseren.
Maar het gebrek aan een massale politieke partij die in staat is deze verschillende protesten te verenigen onder een gemeenschappelijk programma zorgt op dit moment nog voor het isolement van deze stakingen – de spontane uitbarstingen van strijd zijn niet aan elkaar gekoppeld. WASP beoogt het platform voor deze eenheid te worden.
WASP is erop gericht om de werkende mensen verder te doen kijken dan het kleinzielige gekibbel van de parlementaire partijen van de heersende klasse, om de bespreekbaarheid van de eisen van de arbeidersklasse af te dwingen en te strijden voor een socialistisch alternatief op de huidige crisis van het kapitalisme en de verwoestende gevolgen die deze crisis met zich meebrengt voor de werkgelegenheid en de levensomstandigheden van vele arbeiders en armen. <<p We stellen onze eisen tegenover het neoliberale beleid van alle kapitalistische partijen. Wij eisen de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie, de mijnen, de banken, de grote boerderijen en fabrieken. Dit alles onder democratische arbeiderscontrole.
Kan je ons iets meer vertellen over de huidige stakingsgolf in Zuid-Afrika?
Analisten voorspellen een enorm banenverlies in de mijnindustrie, sommigen spreken over 200 000 jobs, anderen spreken over 250 000 jobs die verloren zullen gaan in de volgende vijf jaar. Volgens een officieel rapport zijn reeds 23 000 jobs verloren gegaan sinds vorig jaar.
Anglo-Platinum, die daarin de leiding nam toen het aan het begin van dit jaar zijn plannen bekend maakte om 14.000 werknemers te ontslaan, was de eerste die de hete adem van het arbeidersprotest voelde toen de laatste drie weken meer dan 98% van zijn werknemers in actie ging tegen de geplande ontslagen.
De staking zelf was een hoogtepunt van de vele schermutselingen tussen de werknemers en het bedrijf, die sinds de aankondiging van de ontslagen plaats hadden gevonden en de stakingen van vorig jaar, waarin Anglo-Platinum werknemers een belangrijke rol hadden gespeeld.
Ondanks de verschillende tactische en strategische fouten die gemaakt werden door de vakbondsleiders, was de staking een overwinning voor de arbeiders, al was het maar omdat het hun georganiseerde kracht en vastberadenheid om te vechten heeft aangetoond.
Het bedrijf heeft enkele van de cruciale onderdelen van de oorspronkelijke plannen terug moeten intrekken. Tot nu toe is geen enkele van de vaste werknemers gedwongen tot ontslag. Maar de vakbondsleiders hebben wel tijdelijke-en contractarbeiders opgeofferd, die de eenheid die werd bereikt onder de werknemers vorig jaar ernstig zal ondermijnen.
Er waren ook andere stakingen onder andere in de goud-, diamant- en koolmijnen, transport- en auto-industrie. In het algemeen zijn deze stakingen succesvol geweest. In de auto-industrie zullen werknemers een loonsverhoging van 10,5 % krijgen dit jaar, en soortgelijke resultaten werden bereikt in de goudmijnen, enzoverder.
WASP en DSM zijn actief tussengekomen in deze stakingen. Vooral de gewone werknemers werden door ons bereikt door het verdelen van pamfletten, de verkoop van ons blad, etc. terwijl we ook ons publiek profiel verhoogden door het afleggen van verklaringen en interviews in de kapitalistische media.
In tegenstelling tot de stakingen van vorig jaar, worden deze stakingen wel door de vakbond geleid. De rol van WASP was hierdoor die van het geven van revolutionaire politieke steun aan werknemers en kritische steun aan de vakbondsbureaucraten die hen leiden.
De stakingen van vorig jaar hebben de arbeidersbeweging zeker geradicaliseerd. Zelfs stakingen georganiseerd door de aan het ANC -gekoppelde NUM (National Union of Mineworkers) eisten loonstijgingen van 60%.
De politieke autoriteit en de geloofwaardigheid van DSM is verhoogd in de ogen van veel mijnwerkers. Onze steun en kameraadschappelijke kritiek werd zeer verwelkomd en heeft veel gewone werknemers aangetrokken tot WASP.
Wat zijn de volgende stappen in de strijd in Zuid-Afrika?
Vandaag zijn we zo gepositioneerd dat we een georganiseerde basis kunnen vestigen in de mijnen en andere industrieën. We willen met WASP een partij opbouwen die niet alleen er is voor de arbeidersklasse, maar er ook een is van de arbeidersklasse. Een partij die wortels heeft in de fabrieken, in de gemeenschappen en onder de jeugd.
Ondanks een ernstig tekort aan middelen, zijn er reeds verschillende WASP afdelingen opgericht in veel gemeenschappen.
We zijn nu ook WASP aan het opbouwen in de plattelandsdorpen van Limpopo. In één van deze gebieden, Fetakgomo, hebben we drie weken geleden een betoging geleid van mijnwerkers en een grote demonstratie van scholieren. De scholieren eisten dat een gesloten college terug zou worden heropend om terug banen te creëren en toegang tot onderwijs te voorzien. Honderden jongeren namen deel en bijna alle scholen in het gebied werden stilgelegd.
Vergaderingen van de SYM ( Socialist Youth Movement ) trekken een groot aantal jongeren aan die actie willen ondernemen. Deze week alleen al werden in twee scholen in het dorp Nchabeleng vergaderingen van de SYM bijgewoond door 54 en 62 studenten.
Veel jonge leden van Cosas, een jeugdorganisatie gebonden aan het ANC, zijn toegetreden tot de SYM. Sommige spelen daarnaast een leidende rol bij de opbouw van WASP. De SYM is fenomenaal aan het groeien in een toenemend aantal universiteiten en hogescholen. Vandaag is de SYM al georganiseerd in universiteiten, hogescholen en scholen in ongeveer zeven van de negen provincies van Zuid-Afrika.
De SYM heeft deelgenomen aan de verkiezingen aan de Tschwane University of Technology, één van de belangrijkste campussen wat studentenpolitiek betreft, ondanks het feit dat we er slechts sinds drie maanden actief zijn.
We wonnen twee vertegenwoordigers in de 12-koppige studentenraad, terwijl er meer dan 10 organisaties meededen. We zijn van plan een campagne te voeren om de verhoging van de inschrijvingsgelden voor volgend jaar af te schaffen en om gratis onderwijs te eisen.
Naast het bouwen van afdelingen op de werkvloer, in de gemeenschappen en het organiseren van de jongeren op de campussen, zijn we ook bezig met een aantal campagnes die vooral nog lokaal zijn vanwege logistieke en financiële beperkingen.
We verdiepen onze wortels onder de massa’s om de nationale campagnes voor te bereiden over de openbare diensten, tegen ‘labour brokers’, dit zijn bedrijven die grote bedrijven hun ingehuurde arbeidskrachten aanbieden aan slechtere arbeids- en looncondities, voor een nationaal minimumloon, gratis onderwijs en vele andere zaken.
Lees ook
- Een jaar na het bloedbad in Marikana (19.8.2013)
- Zomerschool. Massaal protest schokt Zuid-Afrika (30.7.2013)
- Zuid-Afrika. De eerste stappen van de Workers and Socialist Party in de eenmaking van strijd (25.4.2013)
