3.625 euro per vergadering voor Cornu. Gemiddeld maandloon in ons land: 3.192 euro
Er kwam kritiek op de door cumulerende politici aangestelde cumulerende nieuwe spoorbaas. Aan hypocrisie ontbreekt het niet in de toplagen. Nieuwe spoorbaas Jo Cornu beet van zich af: er zitten zoveel bedrijfsleiders in andere raden van bestuur, waarom zou ik dan niet wat mogen bijklussen? Opvallend detail: voor het bijwonen van 64 vergaderingen kreeg Cornu vorig jaar 232.000 euro of gemiddeld 3.625 per vergadering. De broodjes moest hij wellicht niet zelf betalen. Over de dienstverlening werd niet gesproken, personeel en reizigers zijn voor hen geen betrokken partij.
Het is natuurlijk opvallend dat toplui (waaronder politici) niet aarzelen om allerhande lucratieve bijbanen aan te nemen. Het zetelen in raden van bestuur is daarbij een favoriet. Een paar vergaderingen per maand en de euro’s stromen in hun duizendtallen naar hen toe. Met voorbeelden als Jean-Luc Dehaene die als bestuurder van onder meer Inbev bijkluste als Europees parlementslid, is het politieke establishment van dichtbij op de hoogte van deze praktijken.
De afgelopen jaren werd de publieke sector steeds meer gezien als een sector waar de normen van de privé gelden om de privé ook zo snel mogelijk de meest interessante brokken op een gouden schoteltje aan te bieden. Zo is het al met de energiesector gegaan en dit met alle gevolgen van dien. In lijstjes van grote winsten staat GDF Suez (waartoe Electrabel behoort) bovenaan, de topmanagers doen het er uitstekend en wij? Wij betalen ons blauw aan energie. Hetzelfde wordt nu herhaald voor de post en ook het openbaar vervoer. Is goederenverkeer per spoor niet winstgevend genoeg? Dan moeten we dat maar afschaffen, dat er duizenden extra vrachtwagens per dag op onze wegen terecht komen, is ondergeschikt aan de winstcijfers. Bij de mandaten van Cornu zijn de vergaderingen bij voormalig publiek telecombedrijf Belgacom overigens het meest lucratief (gemiddeld meer dan 5.000 euro per vergadering).
In de publieke sector zijn ook de praktijken van topmanagers met toplonen, gouden parachutes en andere bonussen algemeen verspreid. Voor een “missionarisloon” zou ex-politicus, ex-socialist (alhoewel, in een SP.a als partij van de managers en directieleden voelt hij zich wellicht als een vis in het water) en huidig topmanager Luc Vandenbossche de deur niet uitkomen. Een grote meerderheid van de bevolking werkt aan een inkomen waar Vandenbossche de neus voor ophaalt. Een gemiddeld bruto maandloon bedraagt 3.192 euro.
De afgelopen dagen was er aandacht voor het cijfer dat de 20% rijksten in ons land goed zijn voor ruim 60% van het totale vermogen. Daarbij werd ook vermeld dat de 20% armsten slechts 0,2% voor hun rekening nemen. Wat niet vermeld werd, was dat er binnen de 20% rijksten nog een groot onderscheid is tussen de absolute toplaag (minder dan 1% van de bevolking) en de rest. Er is dus een kleine elite die zichzelf verrijkt en steeds verder af staat van het normale dagelijkse leven van de overgrote meerderheid van de bevolking. Deze elite vinden we onder topmanagers maar even goed onder toppolitici. Zij arrangeren de zaken onder elkaar.
Als een spoorbaas tijd heeft voor tal van andere betaalde jobs, is dat een uitdrukking van het feit dat de NMBS leiden geen voltijdse job is maar een mini-job waar wel een maxi-loon tegenover staat. Voor gewone werkenden is het doorgaans omgekeerd: maxi-jobs voor mini-lonen. Cornu minimaliseert de tijd die hij in zijn andere bestuursmandaten steekt. “Tegenwoordig krijg je alle documenten gewoon toegestuurd via e-mail”, stelde hij. Bovendien sluiten de vergaderingen vaak bij elkaar aan. Voormalig spoorbaas Karel Vinck bevestigt: “Een vergadering hoeft ook geen halve dag te duren, he.” Tegenover de minimale inspanning staat een maximale verloning: zowat 3.625 euro voor een vergadering die soms maar een uurtje duurt en die aan de hand van enkele e-mails tussen de soep en de patatten is voorbereid. Als dat de norm is, zal er aan kandidaten voor zo’n mandaten geen gebrek zijn.
Natuurlijk heeft Cornu gelijk als hij zegt dat dit allemaal een gangbare praktijk is. Althans in de kringen waartoe hij en zijn politieke medestanders zich bevinden. Dat milieu staat mijlenver af van onze realiteit. Voor ons geldt er een loonstop waarbij onze reële levensstandaard afneemt. De werkloosheid neemt toe en politici spreken al over mini-jobs naar Duits model, jobs met minilonen dus. Een uitkering die onder de armoedegrens ligt, wordt al gauw in een hangmathoekje gestopt. Voor zichzelf gelden andere normen. Dan is een maandloon van ruim 20.000 euro plots onaanvaardbaar laag, niet concurrentieel en is het normaal dat bijgeklust wordt om aan 50.000 euro per maand te komen.
En wie heeft er in de hele heisa rond de benoeming en het loon van Cornu weer niets in de pap te brokken? Het personeel en de reizigers. Diegenen die het beste weten wat nodig is om de dienstverlening te verbeteren. In een echte openbare sector zou de organisatie van het vervoer democratisch georganiseerd worden, op basis van verkozen comités aangesteld door personeel en reizigers. Er zou tevens een maximale loonspanning ( verhouding tussen hoogste en laagste lonen) van bijvoorbeeld één op vier kunnen ingevoerd worden. Als iemand met één loon moet kunnen rondkomen, kan iemand die vier keer zoveel heeft zeker goed rondkomen.
Om de kloof tussen de kleine toplaag en de overgrote meerderheid van de bevolking te dichten, is een herverdeling van de rijkdom nodig. Om zo’n herverdeling mogelijk te maken, is een publieke controle en democratisch beheer van die rijkdom noodzakelijk. Dat vereist een breuk met het kapitalistische systeem en de opbouw van een socialistisch alternatief waarin de sleutelsectoren van de economie genationaliseerd zijn zodat ze op democratische wijze kunnen beheerd worden door het personeel en de gemeenschap.
