In de aanloop naar de verkiezingen probeert iedere partij zich te profileren. De liberalen laten zich daarbij opmerken door een vastberaden verdediging van toplonen voor een kleine laag van topmanagers aan de ene kant en flexijobs met minilonen voor de rest. Om het loonplafond in de publieke sector te omzeilen, komt Didier Reynders met een origineel voorstel: schaf de publieke sector (verder) af.
De discussie over de begrenzing van de toplonen voor managers van (semi-)overheidsbedrijven dreigde even tot een algemene loondiscussie te leiden, waarbij de pleidooien tegen een beperking van de toplonen ook aangegrepen werden om de door de regering en patronaat opgelegde loonstop te bestrijden. Dat was natuurlijk niet de richting waarin de liberalen het debat wilden sturen. En dus kwam Reynders met een nieuwe provocatie: om de begrenzing van toplonen in de publieke sector te omzeilen, kunnen we bijvoorbeeld de publieke sector afschaffen.
Het is een simpel idee waar de liberalen alleen voordelen in zien: de verkoop levert middelen op om de staatsschuld af te bouwen en in de private bedrijven mag een topmanager veel meer verdienen terwijl de arbeidsvoorwaarden en lonen voor het gewone personeel kunnen afgestemd worden op de minimale flexijobs die de liberalen voor ons op het oog hebben.
Concreet denkt Reynders aan een verkoop van 10 tot 15% van de aandelen van Belgacom en Bpost. De Croo was natuurlijk meteen gevonden voor het voorstel van zijn liberale kompaan: “De overheid moet niet concurreren met privébedrijven in een competitieve markt. Een overheid moet daar scheidsrechter spelen.” Liberale scheidsrechters zijn diegenen die de lusten aan de privé toekennen en de lasten aan de gemeenschap. Openbare dienstverlening is daarbij een steeds groter taboe geworden. Want het is toch niet de taak van de overheid om gemeenschapsmiddelen in te zetten om iedereen een degelijk leven aan te bieden? Neen, de overheid kan zich best beperken tot de rol van scheidsrechter die de topmanagers loon naar werken geeft en de rest hard laat werken voor weinig loon.
Het liberale ballonnetje werd uiteraard meteen afgeschoten. Verkiezingspropaganda wordt ook door de anderen herkend en niet bepaald ernstig genomen. De SP.a ging de mist in met een poging tot ‘linkse’ kritiek met het voorstel om “als er dan toch verkocht wordt” over te gaan tot de verkoop van de overheidsaandelen in BNP Paribas omdat “België toch niets te zeggen heeft aan een Franse bank”. Zo werd een poging tot kritiek op de Belgische liberalen meteen omgevormd tot een kritiek op de Franse PS en werd de politieke oriëntatie van het liberale voorstel – het verkopen van overheidsaandelen – ook nog eens aanvaard als uitgangspunt. Na jarenlange deelname aan privatiseringen en liberaliseringen is dat niet eens verwonderlijk.
Misschien moeten we maar eens een consequent links tegenvoorstel doen. In plaats van de publieke sector om te vormen tot een veredelde private sector die vervolgens effectief aan de privé wordt overgelaten, moeten we bouwen aan een uitbreiding van de openbare dienstverlening door een sterkere en grotere publieke sector die niet door topmanagers wordt beheerst maar door het personeel en de gebruikers zelf. Die hebben toch het meeste belang bij zo’n publieke sector?
Een publieke energiesector zou een einde maken aan de wirwar van tarieven die grote energiebedrijven superwinsten opleveren. Een publieke financiële sector zou de zeepbelpolitiek van de speculanten een halt toeroepen. Een publieke telecommunicatiesector zou de bestaande technologische mogelijkheden kunnen inzetten om de toegang tot communicatiemiddelen open te breken. Publieke sectoren zouden beheerd kunnen worden door verkozen vertegenwoordigers van personeel en gebruikers, waarbij deze vertegenwoordigers verantwoording verschuldigd zijn en geen privileges genieten.
In een samenleving die gekenmerkt wordt door tekorten op alle vlakken – van kinderopvang over onderwijs tot werkgelegenheid en gezondheidszorg – stellen de gevestigde partijen een beleid voor dat de tekorten versterkt in plaats van aanpakt. Het wordt hoog tijd om daar offensieven antwoorden op te bieden.
