De media zijn nu al aan het uitkijken naar de herdenking van 100 jaar Paasopstand in 2016. Er was heel wat minder aandacht voor de 100ste verjaardag van de Lockout van Dublin, nochtans een keerpunt in de geschiedenis van de Ierse arbeidersbeweging. De gebeurtenissen rond die lock-out vormden het begin van wat de meest intensieve periode van klassenstrijd op het Ierse eiland zou worden.
Op zaterdag 19 juli 1913 riep William Martin Murphy, de centrale patroon van de Dublin United Tramway Company en een vooraanstaande werkgever in Dublin, een bijeenkomst van trampersoneel bijeen. Hij wilde de arbeiders waarschuwen om geen lid te worden van de vakbond Irish Transport and General Workers Union (ITGWU). Deze nieuwe vakbond kende een sterke opmars onder voorheen ongeorganiseerde arbeiders. Vooral in Dublin en Belfast was dat het geval, de leiding van de vakbond was daar in handen van Jim Larkin en James Connolly.
De personeelsvergadering werd om middernacht gehouden omdat Murphy niet wilde dat het tramverkeer zou verstoord worden. In het boek ‘Lockout, Dublin 1913’ beschrijft Padraig Yeates de gebeurtenissen: “Zes gekende ITGWU-activisten waren eerder die dag afgedankt om de zaken al duidelijk te stellen. De andere arbeiders kregen soep en broodjes toen ze aan de vergadering aankwamen. Iedere werknemer die opdaagde, kreeg een half dagloon.”
De 700 aanwezige arbeiders kregen niet mis te verstane waarschuwen van Murphy. Als ze bij de vakbond zouden gaan, zou dit de winstgevendheid van zijn bedrijf onder druk zetten omdat de armzalige lonen van de arbeiders zouden stijgen. In een opvallende voorspelling voor wat de komende maanden zou gebeuren, stelde hij dat de aandeelhouders van het bedrijf ‘drie maaltijden per dag hebben’ maar dat hij sterk betwijfelde of stakers hetzelfde zouden kunnen zeggen. Hij stelde nog dat de bazen over heel wat middelen beschikten en ‘wat zouden mannen zonder geld kunnen doen in een strijd met een bedrijf dat 100.000 pond en meer kan besteden’?
Het verhaal van de epische strijd die hierop volgde en tot begin 1914 duurde, blijft voor het economische en politieke establishment in dit land nog steeds ongemakkelijk. Hun voorlopers schaamden er zich immers niet voor om verschrikkelijke omstandigheden aan hun arbeiders op te leggen en ze toonden een enorme brutaliteit bij het verdedigen van hun eigen rijkdom, macht en privileges. Ze deden er alles aan om te vermijden dat de arbeiders zich zouden organiseren. Wellicht zal het establishment er zich vandaag ook nog ongemakkelijk bij voelen omdat de strijd voor degelijke lonen en voorwaarden gekoppeld werd met een strijd tegen het heersende economische systeem waarbij de syndicalisten opkwamen voor een democratisch socialistisch alternatief op het kapitalisme.
De herdenking van 1913 is spijtig genoeg ook problematisch voor de huidige vakbondsleiding. Zij hebben zich immers grotendeels aangepast aan hetzelfde systeem dat vandaag nog steeds heerst en ze laten de regering toe om een hard besparingsbeleid te voeren. Ze weigerden stelselmatig om ernstige vakbondsacties te organiseren tegen de drastische besparingen omdat ze lijken te geloven in de mogelijkheden van het kapitalisme en haar politieke vertegenwoordigers om nieuwe groei tot stand te brengen. Dergelijk vertrouwen is totaal misplaatst. Het is bovendien een verraad van de beweging die ze erfden van Larkin, Connolly en de strijdbare mannen en vrouwen van 1913. Hun acties doen eerder denken aan de Britse vakbondsleiders die in 1913 weigerden om de kracht van de beweging in Dublin te erkennen en de solidariteit te organiseren op een ogenblik dat de arbeiders in Dublin onder enorme druk stonden.
De huidige recessie – het is eerder een vijf jaar durende depressie in Ierland – bedreigt het leven en de toekomst van een meerderheid in de samenleving. We krijgen zowat iedere maand te horen dat het herstel er zit aan te komen. Dat werd ons eerst verteld door de regering van Fianna Fail en de Green Party en nu door de regering van Fine Gael en Labour. Recente economische cijfers geven echter aan dat de Ierse economie terug een neergang kent.
Dit is bijzonder wanhopig voor mensen die hoopten op een lichtje aan het einde van de tunnel. De strijd die in 1913 werd gevoerd, toont aan dat het kapitalistische establishment haar belangen steeds eerst plaatst en op het terrein moet bestreden worden om tot verandering te komen. Het verhaal van 1913 is krachtig en dramatisch. De opofferingen en de heldhaftigheid van duizenden trotse arbeiders en de strijdbare leiding, in het bijzonder vanwege Jim Larkin en James Connolly, maken het erg relevant voor vandaag.
In de loop van de komende maanden zal ik terugkomen op de meest opvallende gebeurtenissen die de lockout kenmerkten. Daarmee wil ik niet alleen hulde brengen aan de opofferingen van de arbeiders in 1913 en de moed die ze aan de dag legden voor verworvenheden waar we vandaag nog van genieten, maar ook om aan te geven hoe deze strijd bepalend was voor wat zou gebeuren in de daaropvolgende jaren. Het belang hiervan wordt onvoldoende erkend in de ‘officiële’ geschiedschrijving van deze periode.
Lees ook:
- De echte opvattingen van James Connolly – een dossier door Peter Hadden uit 2006
Wil je meer weten over de lockout van 1913? Onze Ierse zusterpartij brengt een nieuw boek hierover uit. Dit boek zal op onze internationale zomerschool eind juli ook bij ons beschikbaar zijn.
Reacties zijn gesloten.