Het verkiezingsresultaat bij de Britse verkiezingen heeft aangetoond dat een groeiend aantal mensen genoeg heeft van Tony Blair en zijn regering van New Labour. Die partij verloor in een aantal districten erg veel en prominente ministers verloren hun zetels. De meerderheid van Labour nam met zo’n 100 zetels af tot een totaal van 60 à 70. Dit is een weerspiegeling van de groeiende woede tegen Blair, wat op ieder ogenblik opnieuw tot uiting kan komen.
Met een meer coherent alternatief voor de arbeiders zou het resultaat er anders uitgezien hebben en zou komaf gemaakt zijn met deze regering. New Labour verloor meer stemmen dan voorspeld en Blair had geluk dat hij kon gebruik maken van het prespectief dat de Tories onder leiding van Howard zouden kunnen naar voor komen. Labour gebruikte steeds opnieuw de vrees voor een nieuwe regering van de Tories.
Zelfs indien veel kiezers daar niet ingetrapt zijn, is het duidelijk dat velen in hun zoektocht naar een alternatief wanhopig zijn. In een aantal sterke Labour-districten behaalden de Liberal Democrats goede resultaten op basis van een profiel tegen de oorlog, tegen de inschrijvingsgelden voor studenten,…
Er waren goede resultaten voor anti-establishment kandidaten en anti-oorlogskandidaten die veel media-aandacht kregen. Dat was het geval met Reg Keys wiens zoon omkwam in Irak en die opkwam in het district van Blair. Maar dat is ook het geval bij kandidaten als Rose Gentle en George Galloway.
Labour werd een slag toegebracht in haar sterkste regio’s. De partij verloor in Blaenau Gwent (Wales) haar zetel aan een onafhankelijke Labour-kandidaat die opkwam tegen de politiek van de leiding in de partij. Dat resultaat gaf aan hoe snel een eeuw loyauteit aan de Labour partij kan verdwijnen.
De opkomst was lichtjes hoger dan bij de vorige verkiezingen, vooral in die districten waar het resultaat onzeker was. David Blunkett, één van de topfiguren in de regering, ging 8% achteruit in zijn district in Sheffield en dat met een bijzonder lage opkomst van 38%. In andere voormalige bastions van Labour waren er gelijkaardige resultaten, wat aangeeft dat de layauteit die bestond tegenover Labour aan het verdwijnen is.
Het potentieel voor een arbeidersalternatief komt slechts gedeeltelijk tot uiting in de resultaten van deze verkiezingen, ook al behaalden heel wat anti-establishmentkandidaten goede resultaten. De verkiezing van George Galloway en andere uitslagen tonen aan wat het potentieel is voor een ernstige linkse uitdager voor Labour bij volgende verkiezingen. De komende regering zal onvermijdelijk met de arbeiders in confrontatie gaan, zeker met die arbeiders in de vakbonden. Vanuit die strijd zal de conclusie moeten worden getrokken dat er nood is aan een nieuwe massale arbeiderspartij.
Respect en de woede tegen New Labour
De belangrijke overwinning van George Galloway voor Respect in Bethnal Green and Bow (Londen), zal door velen gezien worden als een stap vooruit. Het is een element dat ingaat tegen de campagne die op nationaal vlak volledig gedomineerd werd door het neo-liberale beleid van de drie grote partijen.
George Galloway’s campagne heeft ongetwijfeld ingespeeld op een sfeer van radicalisatie en woede tegenover New Labour, in het bijzonder onder de moslims (die zowat 40% van het electoraat in het district uitmaken). Die hebben massaal gebroken met New Labour na de oorlogen in Irak en Afghanistan. Bovendien wordt dit ook versterkt door de repressie tegenover moslims in Groot-Brittannië zelf.
De Socialist Party verwelkomt de overwinning van Galloway en riep op om voor Respect te stemmen aangezien deze partij links staat van de drie grote partijen. De partij komt tevens op voor het ongedaan maken van privatiseringen, een minimumloon van 8 pond per uur, het einde van de bezetting van Irak,… Wij menen echter dat Respect beter was opgezet als een brede en democratische partij die erop gericht was om een basis uit te bouwen onder alle delen van de arbeidersklasse.
De derde regeerperiode van New Labour – met Blair of Brown aan het hoofd – zal leiden tot een versterking van het privatiseringsbeleid en de aanvallen op de arbeidersklasse. Het is in zo’n situatie dat de noodzaak van een nieuwe arbeiderspartij bijzonder concreet zal worden. Jammer genoeg heeft Galloway, op dit ogenblik, nog niet deze conclusie getrokken en heeft hij ten onrechte het perspectief naar voor gebracht dat Respect een rol kan spelen in het "heroveren" van Labour.
Dat is utopisch. Bob Crow, de algemeen secretaris van de RMT (spoorvakbond), verklaarde recent: "Labour kan niet veranderd worden. We hebben nood aan een nieuwe partij die opkomt voor de werkende mannen en vrouwen." Of Galloway en Respect een positieve rol zullen spelen in het vormen van zo’n partij, zal afhangen van de wijze waarop ze tussenkomen in de komende strijdbewegingen.
Jammer genoeg had Respect geen duidelijk socialistisch profiel bij deze verkiezingen. De partij hoopte dat het breder zou kunnen zijn indien het zich niet expliciet socialistisch zou noemen. Het moet gezegd worden dat Respect een aantal goede resultaten behaalde, zo haalde de partij 8.000 stemmen in East Ham en 6.000 in West Ham. Maar in districten zonder grote moslimgemeenschappen was het resultaat van de partij gelijkaardig aan dat van expliciet socialistische kandidaten van de Socialist Alliance in het verleden, of van de Socialist Party vandaag.
Eén voorbeeld van de negatieve gevolgen van het gebrek aan een duidelijk socialistisch programma. Tijdens de discussie over Rover riep de Socialist Party de vakbonden op om strijd te leveren voor het hernationaliseren van het bedrijf onder democratische arbeiderscontrole. Respect beperkte zich tot het eisen dat de regering effectief een subsidie zou geven om het bedrijf verder te zetten, in realiteit dus met de corrupte bazen die het bedrijf leeggepompt hebben.
Socialisten moeten natuurlijk samenwerken met arbeiders die moslim zijn, die behoren immers tot de meest uitgebuite lagen van de arbeidersklasse. Tegelijk komen we actief op tegen het racisme tegenover moslims, los van hun klassenachtergrond.
Een nieuwe arbeiderspartij kan echter niet opgebouwd worden als het zich beperkt tot één deel van de arbeidersklasse. Er mag ook niet ingegaan worden tegen de belangen van de arbeidersklasse als geheel om zo de steun te krijgen van een aantal moslims. Jammer genoeg hebben een aantal belangrijke kandidaten van Respect, waaronder George Galloway, dat wel gedaan met hun oproepen om godsdienstscholen uit te breiden en hun verzet tegen abortus. Uiteraard hebben Galloway en anderen het recht om er een persoonlijke opinie op na te houden, maar aangezien er vanuit de leiding van Respect geen ander standpunt kwam, lijkt het erop dat de partij deze standpunten zomaar aanvaardt. Dit kan een aantal arbeiders en jongeren vervreemden van Respect.
Een nieuwe arbeiderspartij kan opgebouwd worden als belangrijke delen van de arbeidersklasse in strijd komen en de noodzaak zien van een politiek alternatief op de kapitalistische partijen. Om succesvol te zijn, zal zo’n partij socialisten, vakbondsmilitanten en de anti-oorlogsbeweging samenbrengen in een open en democratische structuur. We hopen dat de verkiezing van Galloway als parlementslid een positieve stap in die richting zal vormen, maar daartoe zal Respect wel haar aanpak moeten veranderen.
Socialist Party
De ‘saaiste verkiezingen ooit’ zijn geëindigd met een resultaat dat verre van saai was. De verkiezingen kenden twee belangrijke elementen: de woede tegenover New Labour en Tony Blair in het bijzonder, en de vrees voor een terugkeer van de Tories onder leiding van Howard.
Voor leden van de Socialist Party was dit één van de beste verkiezingscampagnes ooit. We haalden op 4 weken tijd zo’n 11.000 pond op voor het strijdfonds, dit geld kwam van tienduizenden kleine giften van arbeiders en jongeren die ons wilden steunen. Onze bladverkoop kende recordhoogtes. We versterkten ook het profiel van onze partij, met onze pamfletten hebben we zo’n 700.000 gezinnen bereikt. Heel wat mensen, vooral jongeren, sloten aan bij onze partij.
Op electoraal vlak haalden we enkele goede resultaten. In Coventry North East behaalde Dave Nellist 1.874 stemmen (5%). In Lewisham Deptford haalde gemeenteraadslid Ian Page 742 stemmen (2,4%), in Coventry South behaalde Rob Windsor 1.097 stemmen (2,7%). In Newcastle East haalde Bill Hopwood 582 stemmen (1,8%), in Walthamstow haalde Nancy Taaffe 727 stemmen (2,4%). Onze resultaten weerspiegelen echter niet de steun die we kregen voor onze ideeën. Heel wat mensen die voor ons wilden stemmen, kozen ervoor om te stemmen voor een partij die op nationaal vlak New Labour kon raken. De Liberal Democrats – één van de drie traditionele partijen – en in sommige districten ook de Groenen werden gezien als een mogelijk alternatief. Anderen stemden toch voor Labour uit vrees voor een Tory-overwinning, ook al gingen deze kiezers akkoord met ons standpunt dat Labour een volledig burgerlijke partij is.
Moest er gestemd worden op basis van ideeën, zouden we enorm goed naar voor gekomen zijn. In het blad Newsnight was er een stuk met interviews van kandidaten en een stemming zonder dat geweten was bij welke partij de kandidaat hoorde. Onze kandidaat kwam naar voor als tweede op vijftien kandidaten. Maar het was niet enkel onder jongeren dat we steun kregen. Gepensioneerden contacteerden ons omdat ze enthousiast waren over het feit dat een nieuwe generatie jongeren de strijd opneemt voor socialisme. De vrouw van een Labour gemeenteraadslid kwam tijdens de campagne naar ons en zei dat ze bijzonder tevreden was dat het socialisme niet verdwenen was toen het Blairisme het socialisme uit de Labour partij heeft weggehaald.
Deze verkiezingen zijn een keerpunt in het land. De volgende regering zal zwakker zijn dan de vorige, maar zal toch overgaan tot een beleid van privatiseringen en aanvallen op de arbeidersklasse. Onze kandidaten hebben hiervoor gewaarschuwd en zullen bij strijdbewegingen steeds vooraan staan.
Resultaten van de Socialist Party
Coventry North East, Councillor Dave Nellist 1,874 (5.04%)
Coventry South, Rob Windsor 1,097 (2.7%)
Bootle, Peter Glover 655 (2.5%)
Lewisham, Councillor Ian Page 742 (2.4%)
Walthamstow, Nancy Taaffe 727 (2.1%)
Newcastle East, Bill Hopwood 582 (1.8%)
Leicester West, Steve Score 552 (1.7%)
Coventry North West, Nicola Downes 615 (1.4%)
Bristol, Graeme Jones 565 (1.2%)
Wythenshawe and Sale East, Lynn Worthington 369 (1%)
Stoke-on-Trent Central, Jim Cessford 246 (0.9%)
Swansea West, Robert Williams 288 (0.87%)
Sheffield Heeley, Mark Dunnell 265 (0.77%)
Wakefield, Mick Griffiths 319 (0.7%)
Cardiff South, Dave Bartlett 269 (0.7%)
Birmingham Northfields, Louise Houldey 120 (0.38%)
Brighton Kemptown, Phil Clarke 113 (0.3%)
