"Op zoek naar een partner.” Dat is de titel van het artikel door ACV-voorzitter Luc Cortebeeck in Visie (8 april ’05). Hij somt er de verschillende sociale conflicten in op waarin de vakbonden lijnrecht tegenover patronaat en regering staan: de sectoriële onderhandelingen, vakbondsvertegenwoordiging in kmo’s met minder dan 50 werknemers, en niet in het minst het pensioendossier. Zijn conclusie is dat er geen partner aanwezig is “met wie we daarover een ernstig gesprek kunnen voeren”.
Bart Vandersteene
In elk van deze dossiers moeten ABVV en ACV de strijd aangaan met een agressief patronaat dat de aanval heeft ingezet op onze arbeids- en loonvoorwaarden. Maar ook met regeringen waarin SP.a en CD&V openlijk aan de kant van het patronaat staan. De ministers Vandenbroucke, Van den Bossche, Leterme, Vervotte,… hebben zich in elk van deze dossiers aan de andere kant van de barricaden gepositioneerd. Nog pijnlijker is het gegeven dat Leterme en Vervotte zogenaamde vertegenwoordigers van de arbeidersvleugel ACW zijn binnen de CD&V. De actievoerende werknemers van de non-profit merken daar weinig van.
De spagaat van deze ministers om, enerzijds, beleidsverantwoordelijkheid op te nemen in de Vlaamse regering en, anderzijds, zichzelf het aura te geven van een ACW-mandataris wordt moeilijker. Binnen het ACW gaan meer en meer stemmen op om de unieke samenwerking met de CD&V stop te zetten.
Op het ACW-congres in november 2004 kon slechts 30% in de werkgroep politiek zich vinden in een beweging die uitsluitend met CD&V samenwerkt. De leiding moest zich in allerlei bochten en formuleringen wringen om een resolutie gestemd te krijgen waarin bij voorkeur met de CD&V wordt samengewerkt. Een formulering die zeker en vast ruimte laat voor andere inititatieven.
Het is geen toeval dat deze discussie, die al decennia oud is, opnieuw de kop opsteekt. Na een oppositiekuur van 5 jaar neemt de CD&V opnieuw bestuursverantwoordelijkheid op in de Vlaamse regering. In de oppositie kon ze nog proberen de arbeidersvleugel te paaien met af en toe wat progressieve retoriek. Maar sinds de structurele samenwerking met de rechtse NVA, de regeringsdeelname,… stellen meer en meer ACW’ers zich de vraag of er geen nood is aan een nieuwe arbeiderspartij.
De groep rond het blad Beweging in het ACW formuleerde het in een pamflet in oktober 2004, naar aanleiding van het ACW-congres, als volgt: “De werknemers, de uitkeringsgerechtigden en hun families, hebben nood aan een echte sociale partij die radicaal de belangen en de solidariteit onder de werknemers en uitkeringsgerechtigden tot uitdrukking brengt en verdedigt op het politieke terrein. De opstelling van het ACW als autonome sociale organisatie met een sociaal-progressief programma kan hiertoe een belangrijke stap zijn.”
Dit vereist een breuk met de CD&V en de oprichting van een eigen arbeiderspartij. Zo’n ontwikkeling zou de politieke situatie in België openbreken en ook zijn effect binnen het ABVV – waar de top onderworpen is aan de verburgerlijkte SP.a – niet missen.
