Een klein groepje neonazi’s wil van de internationale dag van de arbeid, een dag van strijd en solidariteit voor socialisme, gebruik maken om het eigen racisme en de afkeer van de arbeidersbeweging in het voetlicht te plaatsen. Daar moet gepast op worden geantwoord: door hen geen millimeter ruimte te geven.
Standpunt van LSP-Antwerpen
Het kleine groepje neonazi’s van N-SA (Nieuw-Solidaristisch Alternatief) zag een uitgelezen kans om in Borgerhout een mediagenieke provocatie te lanceren. Met De Wever als burgemeester en een lokaal bestuur in Borgerhout waar de N-VA niet aan deelneemt maar de PVDA wel, was er een grotere kans om, na eerdere afwijzingen in Mechelen en Gent, groen licht te krijgen voor een provocatieve actie op 1 mei. Wellicht zal de aankondiging van een buurtfeest op het Moorkensplein alsnog leiden tot een intrekking van de toelating om een neonazi bijeenkomst te houden.
Druk van actie leidt tot intrekking toelating
Onder druk van het protest en de omvang van de steun voor dit protest – de aankondiging van een buurtfeest op de plaats waar de neonazi’s wilden bijeenkomen haalde snel 1500 aanwezigen op Facebook – werd de toelating zoals verwacht ingetrokken. De N-SA kondigde meteen aan dat er geen actie op een andere plaats komt. Wel zouden ze op 1 mei willen bijeenkomen in een Antwerps café. (update 25/3, de rest van de tekst werd geschreven voor deze beslissing bekend raakte)
Zoals eerder gezegd zijn wij voorstander van een krachtig antwoord in de vorm van een mobilisatie. De afgelopen dagen was er heel wat discussie over welk soort antwoord vereist is. Vanuit de vakbonden werd gereageerd met een bericht van ABVV en een oproep van BBTK om de 1 mei optocht in Antwerpen nationaal te versterken. De oproep voor een buurtfeest op het Moorkensplein op 1 mei haalde op Facebook intussen meer dan 1.500 deelnemers. Dat toont het potentieel van verzet tegen de neonazi’s.
Doorheen de antifascistische acties van de afgelopen jaren hebben wij steeds gepleit voor bewuste politieke acties waarmee naar buiten wordt getreden en waarbij de boodschap van sociale antwoorden op verdelende aspecten als racisme, seksisme of homofobie centraal wordt gesteld. Wij hebben ons steeds verzet tegen het standpunt dat we extreemrechts beter kunnen negeren omdat tegenacties teveel aandacht zouden vestigen op kleine groepjes als N-SA. Het klopt dat de N-SA en haar brulboei Eddy Hermy zichtbaar genieten van de aandacht die ze krijgen. Maar indien we acties van neonazi’s gewoon negeren, kunnen ze zich ongestoord proberen op te bouwen. Waarom zouden we het hen gemakkelijk maken? Dat omvat een risico dat het moeilijker wordt om de strijd aan te gaan eens het gevaar groter is geworden. Wij zijn het niet eens met de PVDA die meteen aankondigde dat het niet op de provocaties zou ingaan en dus geen tegenactie zou organiseren. De partij had beter aangekondigd dat het de electorale basis zou mobiliseren rond sociale eisen waarmee het de asociale politiek van De Wever bestrijdt en tegelijk iedere ruimte voor de neonazistische straatvechters van N-SA beperkt.
Dat een actieve tegencampagne resultaat kan opleveren, zien we ieder jaar met de anti-NSV betoging. Dat is een betoging tegen een haatmars van de studenten van het Vlaams Belang, afwisselend in Gent, Antwerpen en Leuven. Ook dit jaar waren er vier keer zoveel antifascistische betogers als er extreemrechtse aanhangers op de been werden gebracht. De campagne onder studenten maakte dat de mobilisatie bekend was en maakte het voor extreemrechts bijzonder moeilijk om zelf een actieve campagne te voeren. Studenten gooiden de NSV-pamfletten al snel weg, extreemrechts moest de campagne beperken tot het stiekem ophangen van affiches. Met Blokbuster zijn we alvast van plan om in maart 2014 in Antwerpen een strijdbare anti-NSV betoging te organiseren.
De actie van N-SA zal beperkter zijn dan de optocht van NSV en ongetwijfeld zullen de neonazi’s er zich niet aan wagen om in Borgerhout zelf campagne te voeren voor hun actie. Een klein groepje zal van buitenaf komen. Langs de andere kant is er een groot potentieel van mobilisatie en verzet onder de lokale bevolking van Borgerhout en de arbeidersbeweging in het algemeen, de verontwaardiging en de steun voor het buurtfeest maken dit duidelijk.
Dit betekent dat er voor antifascisten een gunstige krachtsverhouding mogelijk is, waarbij zelfs een volledige blokkade tot de mogelijkheden behoort. Maar een krachtsverhouding komt niet uit de lucht vallen, het is het resultaat van een volgehouden campagne die op een actieve wijze de brede steun in mobilisatie omzet.
Wij denken dat een antifascistische mobilisatie het beste kan met een politieke benadering. Uiteraard hebben wij geen probleem met feesten en dansen, maar als de antifascistische actie van iedere inhoud wordt ontdaan, gaat er weinig politieke dynamiek van uit. Het argument dat een betoging een ‘kille’ en een feest een ‘warme’ actie zou zijn, is niet correct. Of is een neonazistisch feest plots een ‘warme’ bijeenkomst? Als een actie gericht is tegen een bijeenkomst van neonazi’s of extreemrechts kunnen we best meteen duidelijk maken waarom wij die bijeenkomsten een probleem vinden en wat ons antwoord op extreemrechts is. Een a-politieke benadering leidt al snel tot een erg beperkte visie die niet verder komt dan een moraliserende symbolische actie zonder inhoud. En dat is niet bepaald een manier waarmee we niet-overtuigden zullen overtuigen. Wat als de neonazi’s vervolgens het apolitieke feest verwelkomen en er opdagen?
Met een politieke benadering bedoelen we dat de voedingsbodem voor extreemrechts wordt benoemd en dat er eisen tegenover worden geplaatst. Neonazi’s kunnen een zekere steun vinden op basis van een algemene afkeer en vervreemding van de samenleving, wat versterkt wordt in tijden van crisis en bijhorende sociale uitsluiting van een steeds grotere laag van de bevolking. Daartegenover plaatsen wij de strijd voor een betere toekomst: jobs, huisvesting, openbare diensten,… in plaats van de haat van racisme, seksisme, homofobie,…
Een betrokkenheid van de arbeidersbeweging in de strijd tegen extreemrechts is van enorm belang. De potentiële kracht van de arbeidersbeweging is enorm, de vakbonden organiseren in dit land drie miljoen leden. Het grootste aantal kandidaten bij verkiezingen is er niet bij de gemeenteraadsverkiezingen, maar nog steeds bij de sociale verkiezingen. Geen enkele andere kracht is in staat om te mobiliseren zoals de vakbonden dit kunnen.
Als die potentiële kracht wordt ingezet, is het onmogelijk voor neonazi’s om gelijk waar in Antwerpen een actie op 1 mei te organiseren. Daarmee willen we niet zeggen dat de traditionele 1 mei optocht moet afgeblazen of vervangen worden door een ander soort betoging. Uiteraard hopen we dat de 1 mei optocht in Antwerpen een sterke antifascistische boodschap zal brengen. Bovendien kan de aanwezigheid van heel wat syndicalisten en strijdbare socialisten in de stad worden aangewend om na de stoet ook een antifascistische actie te voeren.
Bij gebrek aan een oproep voor een politieke antifascistische betoging overheerst helaas ook in syndicale kringen in Antwerpen het idee dat we best ‘niet op de provocatie ingaan’. Nochtans is er nog geen enkele provocatieve patronale besparingsmaatregel gestopt door deze passief te negeren of door er geen aandacht aan te geven. Waarom zouden we onze antifascistische opstelling laten varen en vrijspel geven aan neonazi’s? Zwakheid zet aan tot agressie van de overkant. Dat is in de verhoudingen tot patronaat en patronale politici het geval, maar ook in de positie van neonazistische provocateurs die als doel hebben om de arbeidersbeweging te breken.
Het argument dat De Wever als lachende derde kan toekijken bij confrontaties en rellen is reëel. De vraag is hoe we dat kunnen vermijden? Als we ons afzijdig houden en de neonazi’s zonder enig verweer loslaten op Borgerhout is de kans op rellen eveneens reëel. Door de woede tegenover racisme en extreemrechts degelijk te organiseren, is het mogelijk om dat te vermijden. In Duitsland werden in verschillende steden reeds massale blokkade-acties gehouden waardoor neonazi’s niet konden betogen. Door de publieke ruimte volledig te bezetten – directe actie veronderstelt dat het om een massale actie gaat – blijft er geen millimeter ruimte voor de neonazi’s.
Het geplande buurtfeest kan zo’n rol spelen. Door het centrum van Borgerhout te bezetten, wordt het voor de neonazi’s onmogelijk om daar iets te doen. Als het feest zich bovendien niet in het hoekje van apolitieke evenementen laat drummen – de gevestigde partijen zullen niet nalaten om daar pogingen toe te ondernemen – en een strijdbare antifascistische boodschap brengt, is het mogelijk om breder te mobiliseren in de buurt en het passieve ongenoegen tegenover racisme om te zetten in een actieve betrokkenheid bij het verzet ertegen.
Foto: Op 7 maart was er in Leuven een succesvolle vreedzame antifascistische betoging met een kleine duizend aanwezigen.
