Wallonië. De terugkeer van links regionalisme?

Met de dominantie van harde rechtse partijen in Vlaanderen denken sommigen dat Wallonië (eventueel met Brussel) er beter van af zou zijn zonder Vlaanderen en dat meer regionale autonomie beter zou zijn om een links beleid te kunnen voeren en de besparingslogica te verwerpen. Het is niet uitgesloten dat er in de komende periode een hernieuwde opmars ontstaat van een Waals regionalistisch gevoel.

Artikel door Ben (Charleroi) uit de maarteditie van ‘De Linkse Socialist’

Deze ontwikkeling wordt versterkt door de retoriek van de PS die haar verantwoordelijkheid voor het besparingsbeleid probeert weg te stoppen achter de Vlaamse partijen die nog hardere besparingen willen. Laat ons echter duidelijk zijn. Besparingen worden niet opgelegd vanuit Vlaanderen, maar door de heersende klasse, dat wil zeggen het patronaat en haar politieke vertegenwoordigers.

Ook de Franstalige politici zijn overtuigd van de noodzaak van een besparingsbeleid. Er is een verschil in de voorgestelde timing en strategie om het besparingsbeleid op te leggen, maar het uiteindelijke resultaat is hetzelfde.

Geen nieuw idee

Het Waalse regionalisme is geen nieuw gegeven. Het werd in de algemene staking van 1960-61 al uitgespeeld door de linkse regionalist André Renard die stelde dat Wallonië meer autonomie moest krijgen om een links programma (van structuurhervormingen) door te voeren. De PS beschikte toen over een meerderheid langs Waalse kant en zou vanuit die positie gemakkelijker tot structurele hervormingen kunnen overgaan.

Renard heeft het regionalisme mee gepopulariseerd om het ordewoord van een ‘Mars op Brussel’ (een ordewoord voor een openlijke confrontatie met het volledige regime) in de staking van 1960-61 naar de achtergrond te duwen. Maar het vond wel degelijk een ingang onder de arbeiders. Velen geloofden dat een regionalisering de mogelijkheid zou bieden om tot een socialistisch Wallonië te komen.

De Mouvement Populaire Wallon (MPW) werd na de staking van 1960-61 opgezet en populariseerde dit idee verder. Aanvankelijk werd het Waalse regionalisme samen met de roep naar structuurhervormingen onder druk van de beweging vanuit een antikapitalistisch standpunt naar voor gebracht. Dat veranderde nadien: de antikapitalistische structuurhervormingen verwaterden tot een zoektocht naar ‘realistische’ hervormingen binnen het kapitalisme zelf.

Vandaag hebben de regio’s een grotere autonomie en de PS is al jarenlang erg machtig in Wallonië. De PS heeft de regionale bevoegdheden absoluut niet gebruikt om een socialistisch beleid te voeren. Als de geschiedenis van het Waalse regionalisme ons iets leert, is het dat institutionele kwesties niet bepalend zijn om tot een links beleid te komen. Voor zo’n beleid is er nood aan een linkse politiek, dat wil zeggen een programma en een concrete sociale kracht om dat programma af te dwingen.

Voor een socialistisch programma en arbeiderseenheid

Als het nu op regionaal of op nationaal vlak is, een echte socialistische politiek botst onvermijdelijk op het grote kapitaal. Door de sleutelsectoren van de economie zonder schadeloosstelling te nationaliseren (of te regionaliseren), wordt ingegaan tegen de belangen van het patronaat en de grote aandeelhouders.

Het is wel de enige mogelijkheid om de sleutelsectoren onder de democratische controle en beheer van de gemeenschap te plaatsen. Om dat te bereiken, is een maximale eenheid onder de werkende bevolking nodig en staan we sterker met Vlamingen, Walen en Brusselaars samen. Het is overigens opvallend dat iedere vakbondswerking die op communautaire basis gesplitst is (bij het ABVV gaat het onder meer om de metaal en het onderwijs) op meer moeilijkheden botste om de strijd te voeren.

Regionalistische gevoelens kunnen de aandacht van de noodzakelijke arbeiderseenheid afleiden. Enkele jaren geleden nog verklaarde een PS-topman dat hij zich meer verwant voelde met een Waalse werkgever dan met een Vlaamse arbeider. Daarbij moet evenwel worden opgemerkt dat heel wat PS-leiders vandaag dichter bij het patronaat staan dan bij arbeiders in het algemeen, of het nu Vlaamse of Waalse zijn.

In een discussie over links regionalisme volstaat het niet om te verklaren dat je voor of tegen bent. Het is noodzakelijk om te kijken naar wat achter dat regionalisme schuilt. Binnen het kader van het kapitalistische systeem kan het regionalisme enkel illusies en ontgoochelingen opleveren. Institutionele discussies zijn belangrijk, maar dienen vaak om de aandacht van de belangen van de meerderheid van de bevolking af te leiden. Voor de werkende bevolking is een institutionele discussie ondergeschikt aan de discussie over een sociaal beleid, openbare diensten, arbeidsvoorwaarden en de strijd tegen het patronaat op lokaal, regionaal, nationaal en internationaal vlak.

De opbouw van een stevige syndicale krachtsverhouding gecombineerd met de opbouw van een politiek verlengstuk is de enige manier om stappen vooruit te zetten en de economie ten dienste van de gemeenschap te plaatsen in plaats van een kleine minderheid van kapitalistische profiteurs en hun politieke vrienden van de gevestigde partijen.

Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie