De directie van Caterpillar, de tweede grootste private werkgever in Wallonië, kondigde gisteren aan dat maar liefst 1400 jobs verdwijnen. Dat komt bovenop de eerdere aankondigingen van collectieve afdankingen de afgelopen maanden. Caterpillar, ArcelorMittal, Ford, NMLK, Photo Hall, Belfius,… en de anderen: alleen zijn we verloren, samen kunnen we een overwinning boeken. Het potentieel voor eengemaakte strijd is zeker aanwezig, dat bleek nog bij de massale betoging van 21 februari.
De toekomst van de site van Caterpillar in Gosselies is verre van zeker. De afdankingen omvatten 37,8% van het huidige personeelsbestand. Hoe zal de rest de activiteiten kunnen verderzetten in deze omstandigheden? De Waalse minister van economie Marcourt verklaarde: “We hebben twijfels over het industrieel plan. Hoe kan de duurzaamheid van Caterpillar in Gosselies gegarandeerd worden met een dergelijke herstructurering?” De minister constateert, maar daar blijft het bij. De vertegenwoordigers van de traditionele partijen hebben gemakkelijk spreken en het is vrijblijvend om zich solidair te verklaren. Maar wat doen ze om de arbeiders te helpen? Vanuit deze hoek moet niets concreet verwacht worden.
Algemeen offensief tegen onze lonen
In de media wordt veel gesproken over de zogenaamde ‘loonkosten’. In Le Soir stelt Béatrice Delvaux in de titel van haar edito: “Moesten we nu eens een concurrentieschok proberen?” Daarbij stelt ze voor om een harde aanval in te zetten op de brutolonen van de arbeiders. Er verschenen gelijkaardige artikels in dezelfde krant over de voordelen van het Duitse model van loonmatiging. In dat land werken 7,5 miljoen mensen (een kwart van alle werkenden) aan een loon dat onder de armoedegrens van 10 euro per uur zit! Vier miljoen arbeiders verdienen minder dan 7 euro per uur en 1,4 miljoen zelfs minder dan 5 euro per uur. Tot waar zal de aanval op de arbeidsvoorwaarden en levensstandaard gaan vooraleer de haaien van de markten en de multinationals tevreden zijn? Een econoom van ING haalt zelfs Spanje en de verschrikkelijke impact van het besparingsbeleid op de lonen daar als voorbeeld aan.
Caterpillar is absoluut geen bedrijf in moeilijkheden. In 2012 werd een recordwinst van 4,2 miljard euro geboekt. De overheden waren erg vrijgevig voor dit bedrijf dat onder meer gebruik kon maken van de notionele intrestaftrek en andere fiscale cadeau’s. Caterpillar betaalde in 2011 slechts 3,3% vennootschapsbelasting terwijl het wettelijke tarief 33,99% bedraagt. Het ging om een belasting van 221.191 euro op een totale winst van 6,8 miljoen euro. In 2011 kreeg het bedrijf bovendien een investeringspremie van 21 miljoen euro vanwege het Waalse gewest. De multinational maakte gebruik van het ActivaPlan WinWin om nieuwe personeelsleden goedkoper aan te werven. De gemeenschap nam hierdoor een groot deel van de lonen voor haar rekening. Op de site avenir.net wordt terug gegrepen naar wat de voorzitter van de ABVV-delegatie bij Caterpillar, Yvan Del Percio, enkele maanden geleden stelde: “Er wordt gesproken over staatssteun tot 1.100 euro netto per maand. Dat wil zeggen bijna 90% van het maandelijkse nettoloon dat een arbeider krijgt.”
In zo’n situatie spreken over het probleem van de ‘loonkosten’ is niet meer dan een cynisch maneuver of een poging om een sociaal drama te instrumentaliseren om de lonen van alle werkenden aan te pakken op een ogenblik dat ook de werkloosheidsuitkeringen van meer dan een derde van de werklozen drastisch dalen.
Voor een eengemaakte strijd
Caterpillar is jammer genoeg slechts een voorbeeld dat de diepgang van de systeemcrisis van het kapitalisme aangeeft. Het maakt het falen van de gevestigde partijen duidelijk, deze partijen geven steeds toe aan de chantage van de grote bedrijven. Vandaag roepen ze allemaal op om een industrieel plan op Europees niveau op te maken. Maar wat valt er te verwachten van industriële strategie van de Europese Commissie die aan het hoofd staat van een bijzonder hard besparingsbeleid in Griekenland of Spanje?
In Ougrée volgde er na de aankondiging van de sluiting van 7 van de 12 koude lijnen van ArcelorMittal een personeelsvergadering. Het principe van algemene personeelsvergaderingen is een uitstekende gelegenheid om collectief te discussiëren over een ernstig en offensief actieplan, waarbij banden worden gelegd met de strijd van andere bedrijven waar met sluitingen of collectieve afdankingen wordt gedreigd. De Luikse metallo’s trekken vandaag al naar Gosselies, dat is een goede eerste stap die niet op het niveau van de symboliek mag blijven.
Wij denken dat de arbeiders de site van Caterpillar moeten bezetten in het kader van een strijd voor het behoud van alle jobs en de intrekking van de aangekondigde afdankingen. Er is geld genoeg in het bedrijf aanwezig om de arbeiders een volledig loon te betalen, zelfs indien er tijdelijk minder wordt gewerkt omwille van een dalende vraag.
Hiernaast moeten nog enkele andere kwesties worden aangeraakt. Zelfs indien er nog geen sprake is van een volledige sluiting, is de eis van de nationalisatie van de productiemiddelen onder de controle en het democratische beheer van de arbeiders de beste manier om de werkgelegenheid op lange termijn te garanderen. Een peiling van La Libre en RTBF gaf aan dat 43% van de Belgische bevolking voorstander is van “nationalisatie of regionalisatie om de activiteiten voort te zetten” (in Vlaanderen was dat 36%, in Brussel 52% en in Wallonië 53%). Dergelijke cijfers zijn enorm en tonen het potentieel voor een nationale massacampagne voor de nationalisatie van bedrijven die tot collectieve afdankingen overgaan. Een bezetting van de site in Gosselies zou een eerste stap daartoe kunnen vormen.
De actiedag van 14 maart tegen de Europese Top in Brussel moet aangegrepen worden om massaal te mobiliseren voor een betoging die opkomt voor de verdediging van elke job. De arbeiders van Caterpillar zullen er samen met de collega’s van Ford, ArcelorMittal en andere bedrijven opstappen. Waarom van die dag geen stakingsdag tegen het besparingsbeleid en voor werk maken? Een dergelijk ordewoord zou de syndicale delegaties van de getroffen bedrijven ondersteunen.
