Deze week viel het doek over Crown. Er werd een sociaal plan goedgekeurd dat boven het wettelijke minimum ligt. Bij gebrek aan een strategie om het protest uit te breiden tot een offensieve strijd voor het behoud van alle jobs door het bedrijf in publieke handen te nemen, werd een dergelijk sociaal plan door een ruime meerderheid van het personeel als enige haalbare kaart gezien. Net voor het doek viel, kwam er een belangrijke uitspraak van het Antwerpse Hof van Beroep dat bijzonder scherp uithaalde naar het gebruik van eenzijdige verzoekschriften tegen collectieve acties.
Op 19 juni was er een solidariteitsactie voor de poorten van Crown Cork in Deurne. Bedoeling was om de bezettingsactie die bezig was te versterken. Het personeel werd een week eerder geconfronteerd met een lock-out. Bijna een maand voor de voorziene sluiting waardoor 305 van de 322 werknemers op straat zouden staan, ging de directie over tot het letterlijk op straat zetten van iedereen. De poorten gingen dicht. Het protest kwam onmiddellijk op gang en het bedrijf werd bezet.
Dat was het geval tot 19 juni. Vlak voor de solidariteitsactie kwam een legertje van deurwaarders de collectieve actie verstoren. Ze hadden beschikkingen op basis van een eenzijdig verzoekschrift dat was toegekend door het Hof van Beroep (wat betekent dat de directie in eerste aanleg bot had gevangen). Wie het terrein nog zou betreden, kon een boete van 2.000 euro krijgen.
Mensen die tientallen jaren op Crown Cork hadden gewerkt en de patroons ruime winsten hadden opgeleverd, zouden een zware boete moeten betalen als ze te dicht bij hun werkplek kwamen. Dat vertelden deze deurwaarders die voor het eerst de bedrijfssite van dichtbij zagen en ze hadden daarvoor een beslissing van een rechter die het niet eens de moeite vond om het standpunt van het personeel te horen.
Vertegenwoordigers van de vakbonden tekenden derdenverzet aan, dat is een procedure om alsnog tot een uitspraak ‘op tegenspraak’ te komen. Kortom, een beroep tegen een beslissing waarbij het personeel niet werd gehoord met de vraag om een nieuw proces te voeren waarbij het standpunt van de werknemers wél aan bod komt. Het Hof van Beroep behandelde dit derdenverzet en vernietigde de eerdere uitspraak op eenzijdig verzoekschrift.
In de laatste uitspraak (van 29 juni) wordt uitdrukkelijk erkend dat het bezetten van een bedrijf (zelfs indien het voornamelijk om de kantine en de parking gaat) onderdeel is van het recht op collectieve actie. De aanwezigheid van de werknemers op de bedrijfssite had volgens het Hof tot doel om “op een effectieve wijze uiting te kunnen geven aan hun geweldloze collectieve actie.”
Er wordt bevestigd dat de acties werden georganiseerd door de representatieve vakbonden waarvan de vertegenwoordigers bij de directie bekend zijn, waardoor een procedure niet op eenzijdig verzoekschrift dient te gebeuren. Volgens het Hof was het mogelijk om het standpunt van de werknemers van bij het begin van de procedure aan bod te laten komen, er waren geen omstandigheden die dergelijke ‘tegenspraak’ onmogelijk maakten.
Bovendien werd door de directie enkel een procedure ingesteld om de collectieve acties van het personeel te breken. Het Hof weerlegt daarmee de traditionele patronale argumenten dat een eenzijdig verzoekschrift met dwangsommen tegen een stakingspost of een bezettingsactie gericht is op het vrijwaren van het eigendomsrecht. De feitelijke doelstelling van de directie, het breken van de collectieve actie, wordt uitdrukkelijk erkend.
De uitspraak van het Antwerpse Hof van Beroep is belangrijk omdat het bevestigt dat een bedrijfsbezetting onderdeel is van een collectieve actie, dat het voeren van een procedure op eenzijdig verzoekschrift tegen een collectieve actie niet zomaar kan en dat bijzonder omzichtig moet omgesprongen worden met het breken van een collectieve actie. Hiermee zit het Hof in het verlengde van een eerder ingenomen standpunt van het Europees Comité voor de Sociale Rechten.
Bij de acties die ongetwijfeld zullen volgen bij komende sluitingen en collectieve afdankingen, zal de uitspraak van het Hof van Beroep nuttig zijn. Er werden bij herstructureringen dit jaar al 62% meer jobs bedreigd dan in dezelfde periode vorig jaar. In juni ging het onder meer om Philips Turnhout (136 jobs), Desso Dendermonde (91), Emgo Lommel (118) en 13 andere bedrijven waar in totaal 1.514 jobs bedreigd zijn. Bovendien volgen er nog andere bedrijven, bij ArcelorMittal komt er mogelijk een herstructurering die een duizendtal jobs in ons land bedreigt.
Dat het recht op actievoeren door een rechter wordt erkend, is een goede zaak. Dat moeten we aangrijpen om onze strijd vooral te kunnen richten op het behoud van jobs. Hoeveel goede jobs zullen via sociale plannen nog verdwijnen om in het beste geval plaats te maken voor slecht betaalde en onzekere jobs waarmee jongeren geen toekomst kunnen uitbouwen? Het is begrijpelijk dat bij Crown Cork een grote meerderheid van het personeel uiteindelijk met het sociaal plan instemde en een goed sociaal plan is belangrijk. Maar er zat meer in indien een offensieve strijd voor het behoud van alle jobs werd gevoerd, waarbij deze strijd niet enkel aan de arbeiders van Crown Cork en hun sympathisanten werd overgelaten maar werd opgenomen door de volledige arbeidersbeweging en waarbij ervoor werd opgekomen om het bedrijf in publieke handen te nemen. (Lees ons eerder standpunt: ‘Crown mag geen tweede Opel worden’). De arbeidersbeweging moet dringend het debat aangaan over hoe we effectief kunnen ingaan tegen de golf van collectieve afdankingen en de oprukkende werkloosheid. Of zullen we toelaten dat pakweg ArcelorMittal een derde Opel wordt?
Reacties zijn gesloten.