De Portugese bevolking, de armste van het oude Europa, trok zondag naar de stembus om een nieuw parlement te verkiezen. De opkomst was bijzonder groot. Met 65% van de kiezers die zijn gaan stemmen, was het de hoogste opkomst bij nationale verkiezingen sinds de anjerrevolutie van 1974. Er stond dan ook veel op het spel.
Jonas Van Vossole
Het beleid van de rechts-conservatieve regering had portugal de laatste 3 jaar alleen verder in de economische ravijn geduwd. De lonen, die al zeer laag zijn, staan onder druk, er wordt zelfs gepraat over het invoeren van een 65 urenweek… Het antwoord van de Portugese bevolking was dan ook krachtig, de regeringspartijen werden op een nooit geziene manier afgestraft, en er werd massaal gekozen voor een links alternatief.
Vorige zondag, 20 februari, waren er parlementsverkiezingen in Portugal. President Sampaio (PS) had nieuwe verkiezingen uitgeschreven omdat er binnen de rechts-conservatieve regeringspartijen meer gescholden werd dan bestuurd. Bovendien had de regering na het vertrek van toenmalige premier Barroso naar Brussel vorige, waar hij nu EU-commissie voorzitter is, geen enkele basis meer waar ze op kon besturen. De nieuwe regering (PSD-CDS-PP), onder leiding van Pedro Santana Lopes (PSD) had immers nooit de verkiezingen gewonnen. De verkiezingen toonden een zeer duidelijke eis naar een links beleid.
Grote overwinnaar bij deze verkiezingen, was de sociaal democratische PS, die meer dan 45 % van de stemmen haalden, en 119 van de 230 zetels in het parlement, een ruime meerderheid dus. Dat is de grootste verkiezingsoverwinning van de PS sinds de anjerrevolutie van 1974 een eind maakte aan de fascistische dictatuur van Salazar. De PS was in de regeringsperiode van de rechts-conservatieve coalitie van PSD-PP, onder leiding van Barroso en Santana Lopes, de grootste oppositiepartij. Ze wierp zich dan ook op als het alternatief op de regering. Grote delen van de Portugese arbeiders en boeren zagen in hen dan ook een grote partij die de hervormingen van de vorige regering zou kunnen keren. De vraag is alleen hoe erg het beleid met een absolute meerderheid in het parlement vanwege de PS, zal verschillen met het beleid van de vorige regering.
De PS heeft immers al meermaals bewezen dat zij als het erop aankomt hetzelfde economische beleid voert als de liberale PSD. De linkse alternatieven op de sociaal-democratie waren de CDU en het BE. Het CDU is een alliantie van ex-stalinisten (PCP) en groenen. Zij boekten een kleine vooruitgang bij de verkiezingen, waarbij ze een zetel wonnen. Ondanks dat ze vooruitgingen, was het slechts in lichte mate, terwijl er toch een grote vraag was naar een alternatief op het neoliberalisme. Dat komt vooral door hun gebrek aan visie, en hun gebrek aan tussenkomst in de arbeidersstrijd. Hun succes leeft vooral nog voort met de reputatie die ze opgebouwd hebben bij de revolutie van 1974.
Het BE, Bloco de Esquerda, of Links Blok is na de PS, de grootste overwinnaar in deze verkiezingen. Ze verhoogden hun zetels van 3 naar 8. Het links blok is een alliantie van verschillende kleine linkse organisaties die enkele jaren geleden besloten om de handen in elkaar te slaan en om een radicaal links en socialistisch alternatief uit te bouwen. Alternativa Socialista, de Portugese sectie van het CWI, het comité voor een arbeidersinternationale, en dus zusterpartij van LSP, werkt binnen het Links Blok, en we willen samen een alternatief uitbouwen op de neoliberale hervormingen en privatiseringen van de traditionele partijen, en het gebrek aan analyse van de CDU. Deze verkiezingsoverwinning, zeker in de grote steden; Lissabon, Porto, Faro en Coimbra,, toont duidelijk aan dat het links blok, dé groeiende kracht is aan de linkerzijde in Portugal. Het BE wordt steeds meer de aantrekkingspool vormt voor arbeiders en jongeren die zich willen organiseren tegen het kapitalisme
Het BE kwam naar voor met drie centrale peilers; verhoging van lonen en pensioenen, verzet tegen de privatisatie van water en voor de nationalisatie van de energiesector en de strijd voor een andere Europese grondwet. Verder voerden ze ook campagne rond de terugtrekking van de troepen uit Irak, onmiddellijke legalisatie van 70 000 immigranten die in Portugal werken, strijd tegen het verbod op abortus, verzet tegen preventieve gevangenisstraffen, …
De grote verliezers van deze verkiezingen waren de regeringspartijen, PSD en CDS-PP. De liberale PSD verliest 12%, van 40 naar 28. De conservatieve CDS verliest 2 % van 9 naar 7. De verkiezingsuitslagen tonen duidelijk aan dat de bevolking hun besparingen en privatiseringen niet meer slikt. In de voorbije legislatuur heeft de regering de gezondheidszorg geprivatiseerd, heeft ze Bush gesteund in Irak, heeft ze besparingen gedaan in het onderwijs,… De bevolking heeft dit duidelijk verworpen, laten we hopen dat de PS dat begrepen heeft.
Ondertussen is het voor ons duidelijk dat men, als men wil afrekenen met de aanvallen op de verworvenheden van de bevolking, men zal moeten breken met het economische systeem. Op termijn biedt de sociaal-democratie geen enkel alternatief, want zij verzet zich niet tegen het kapitalisme. Zij zal na verloop van tijd steeds zelf vervallen in een neoliberaal beleid… Blair in Engeland, Jospin in Frankrijk, Schröder in Duistland en bij ons Vandenbroucke, tonen dat elk voor zich duidelijk aan. Daarom moeten we overal ter wereld blijven strijden voor een revolutionaire, socialistische partij, die breekt met de logica van het kapitalisme.
