Afgelopen zondag, op de verjaardag van de Commune van Parijs, verzamelden tienduizenden aanhangers van de campagne van Mélenchon op de Place de la Bastille. De presidentskandidaat van het Front de Gauche (met onder meer de PCF) doet het goed in de peilingen. Mélenchon staat in de laatste peiling op 14%, dat is meer dan Le Pen. Een goed resultaat voor Mélenchon zal de discussie over het verzet tegen de besparingen en het alternatief op het kapitalisme ongetwijfeld aanzwengelen. De kandidaten van NPA en LO halen samen amper 1% in de peilingen, terwijl ze in 2002 samen goed waren voor 10%.
Bij de presidentsverkiezingen van 2012 zijn er drie kandidaten die zich links van de sociaaldemocratische PS plaatsen. Het gaat om Nathalie Arthaud van Lutte Ouvrière (LO), Philipe Poutou (NPA) en Jean Luc Mélenchon van het Front de Gauche (FdG).
Mélenchon aan opmars bezig
De campagne van Mélenchon hanteert vlotte slogans die erg correct en radicaal klinken. Tegenover de gevestigde politici is de boodschap dat ze allemaal weg moeten. Mélenchon wijst regelmatig op de samenlopende belangen tussen politici en regeringen aan de ene kant en banken en grote kapitaalgroepen aan de andere kant.
Er zijn heel wat eisen op het vlak van lonen, het idee van een publieke bank (waarbij er wel nog steeds private banken blijven),… Ook duikt Mélenchon meermaals op bij arbeidersstrijd om deze te ondersteunen. Het feit dat Mélenchon het goed doet in de peilingen heeft te maken met het feit dat hij links van de PS de beste spreker is en met slogans komt die ingang vinden onder bredere lagen.
We mogen echter niet vergeten dat Mélenchon minister was onder premier Jospin en daarbij de liberale politiek, onder meer op het vlak van onderwijs, heeft gesteund. In feite is zijn programma in deze campagne een actualisatie van een programma dat eerder al bleek te falen: een programma van een gemengde economie met een sterkere publieke sector naast een private sector die meer belastingen zou moeten betalen.
Dat was ook het programma waarmee Mitterand in 1981 de verkiezingen won en aan de macht kwam. Dat was op een ogenblik dat de krachtsverhoudingen veel meer in het voordeel van de arbeiders speelden, maar Mitterand zorgde niet voor verandering. Er is geen tussenweg tussen het kapitalisme en het socialisme. Socialisme kan enkel worden opgebouwd door massastrijd door de arbeiders en jongeren die de controle over de economie overnemen door de sleutelsectoren te nationaliseren en hun eigen regering te vormen.
Los daarvan biedt de media-aandacht en bredere steun voor het Front de Gauche in de peilingen een mogelijkheid om discussies te openen over een alternatief op het kapitalisme en tegenover de PS.
Poutou, een arbeiderskandidaat
De kandidaat van de NPA is op een aanval vlakken veel duidelijker. Hij omschrijft zich als een antikapitalist en verdedigt een reeks eisen op het vlak van lonen, de kwijtschelding van de schulden en de nationalisatie van de banken. Inhoudelijk gaat Poutou verder dan Mélenchon. Als fabrieksarbeider bij Ford in Bordeaux heeft hij ook een uitstekend profiel. Zijn campagne zou een stem kunnen geven aan de arbeiders die willen ingaan tegen dit systeem.
Maar de campagne van Poutou wordt compleet ondermijnd door de interne crisis van de NPA (Nouveau Parti Anticapitaliste) en door het ontbreken van een duidelijk alternatief op het kapitalisme. De sociale eisen zijn terecht, maar beperken zich tot het sociale terrein. Hierdoor wordt de kandidatuur van Poutou niet zozeer gezien als een campagne voor het socialisme op basis van strijd en met het perspectief van een regering van arbeiders en jongeren. De noodzaak van een echte strijdpartij van bredere lagen van de arbeiders en jongeren komt evenmin aan bod.
In de peilingen haalt Poutou erg lage scores. Een probleem is dat de campagne halfslachtig is. Er wordt veel over strijd gesproken, maar er worden geen perspectieven voor de strijd naar voor geschoven. Wellicht zijn velen het eens met de eisen die Poutou naar voor brengt, maar gezien de enorme inspanningen die nodig zijn om deze eisen ook effectief af te dwingen, kan een stem voor Poutou door velen als niet nuttig worden gezien. De campagne zou zich veel meer moeten richten tegen het kapitalisme, de winstlogica, de heerschappij van de leugenachtige politici en hun plunderende vrienden.
Wellicht zullen de kiezers van Poutou dezelfde doelstellingen hebben als de kiezers van andere kandidaten links van de PS. Ze willen een einde maken aan het rotte kapitalistische systeem. We moeten nagaan op welke manier deze kiezers samen de strijd kunnen aangaan om effectief een einde te maken aan de dictatuur van de banken en grote bedrijven.
