Prijzen van gas en elektriciteit nemen hoge vlucht
De campagne ‘Winter 2012’ van de RTBF tijdens de koudegolf in februari maakte duidelijk hoe energie voor een steeds groeiend bevolkingsdeel een luxeproduct is geworden. Het programma toonde ook een enorme solidariteit. Mensen stelden voor om mazout te leveren of nog om de energiefacturen van noodlijdende buren, collega’s of zelfs onbekenden te betalen. Wat een contrast met de hebzucht van de aandeelhouders van de energiebedrijven die steeds grotere winsten willen opstrijken!
De Commissie voor de Regulering van Elektriciteit en Gas (CREG) maakte recent bekend dat ons land tegenover de omliggende landen het tweede duurste is voor gas en elektriciteit. Op een jaar tijd werd gas 20% duurder en elektriciteit 12%. Dat ontlokte minister van energie Johan Vande Lanotte en staatssecretaris voor energie Melchior Wathelet uitspraken over een tijdelijke prijsblokkering gedurende negen maanden, een periode waarin er maatregelen van prijscontrole zouden komen.
Een geliberaliseerde energiemarkt die overgeleverd is aan de winsthonger vormt effectief een probleem. Maar dat is niet het probleem dat Vande Lanotte wil oplossen. Winst maken vindt hij geen probleem, hij wil enkel de “buitensporige” winsten aanpakken. Hij hoopt een einde te maken aan de praktijk waarbij gasleveranciers de prijs van gas kunstmatig koppelen aan die van olie.
Wathelet stelde meteen dat 90% van de consumenten mee verantwoordelijk zijn omdat ze niet overstapten naar een concurrent die geen “buitensporige” prijsverhogingen doorvoerde. Hoeveel vakantiedagen moeten we eigenlijk opnemen om de verschillende formules van alle bedrijven in de geliberaliseerde sectoren uit te pluizen?
Wathelet wil de concurrentie versterken door de belasting op een verandering van leverancier naar beneden te herzien. De politici proberen ons nogmaals te laten geloven in de oude mythe dat een geliberaliseerde sector lagere prijzen zal aanbieden omwille van de concurrentie. Nu die mythe doorprikt is, lanceren ze opnieuw dezelfde foefjes.
Test-Aankoop wil de bijdrage van de nucleaire sector van 550 miljoen tot 1,7 miljard euro opvoeren. Dat geld wil het gebruiken om de BTW op de eerste 1500 Kw te verlagen van 21 tot 6%. Dat zou elk gezin jaarlijks 50 euro uitsparen. Intussen betalen de energiebedrijven amper belastingen, Electrabel was in 2009 goed voor 0,04% belastingen op 1,55 miljard euro winst. De bedrijven kondigen overigens al aan dat ze een verhoging van de nucleaire taks zouden doorrekenen in onze facturen. Zo wordt dat een broekzak-vestzak-operatie waarbij ons geld in de zakken van de aandeelhouders blijft verdwijnen.
Hoe kunnen we de prijzen echt controleren?
De CREG heeft geen beeld op de winstmarges van de energieproducenten, die gegevens zijn goed bewaarde geheimen. De volledige energiesector moet worden genationaliseerd, enkel dan is een volledige transparantie van de boekhouding mogelijk en kan er democratische controle door de gemeenschap zijn. Democratische controle is belangrijk om te vermijden dat ook de overheid onze energiefacturen opdrijft zoals dit nu het geval is. Sinds 2008 zijn de facturen vooral gestegen omdat de prijs voor distributie door de intercommunales de lucht in schoot, voor Gazelwest ging het om +41,8% in 2011. Dat is een verdoken belastingsverhoging.
We hebben geen nood aan een energiesector die wordt gecontroleerd door bureaucraten die als opdracht hebben om de sector aan te wenden om de bankenschulden te zuiveren. We moeten ervoor zorgen dat de werknemers van de sector, de consumenten en de lokale gemeenschappen de controle en het democratische beheer van de productie en de distributie in handen krijgen. Enkel dan kunnen we de toegang tot energie garanderen en tevens het milieu respecteren.
