Les Dolomies – Marche Les Dames. Hoe de loonnorm in de steengroeven werd gebroken

We staan voor een lange strijd tegen het besparingsbeleid van de vlinderregering. Het is op zo’n ogenblik nuttig om terug te kijken op wat gebeurde in het jaar dat achter ons ligt. Een belangrijke discussie daarbij was het Interprofessioneel Akkoord en de loonnorm van 0,3% die werd opgelegd. Onze lonen mochten volgens die norm in 2011-2012 met niet meer dan 0,3% stijgen.

Artikel door Alain (Namen) uit de februari-editie van ‘De Linkse Socialist’

Veel syndicale militanten spraken zich uit tegen deze loonnorm, in alle vakbonden verwierp een meerderheid van de basis het voorstel. Het patronaat en de traditionele partijen legden daarop de loonnorm eenzijdig op. In een aantal bedrijven werd de loonnorm echter gebroken. We haalden eerder al voorbeelden aan. Op basis van een strijdbare opstelling werd ook in de steengroeven van Marche-les-Dames nabij Namen een akkoord gesloten waarbij de norm van 0,3% werd gebroken. We spraken met ABVV-delegee Pedro Pereiro over hoe dat mogelijk was.

De geschiedenis van de steengroeven

In het begin van de 20ste eeuw verenigden de families Dumont en Lhoist zich om drie steengroeven uit te baten: in Jemelle, Dumont-Wauthier en in Marche-les-Dames. In de jaren 1980 stond het bedrijf aan de rand van het faillissement. Twee neven hebben het bedrijf dan volledig opgekocht en opnieuw opgestart. De steengroeven leveren kalk dat wordt gebruikt in verschillende sectoren zoals staal, glas en chemie.

In 2001 telde het Belgische bedrijf op internationaal vlak ongeveer 8.000 werknemers. Vandaag blijven er daar nog 6.700 van over, waarvan 3.500 in Europa en 800 in België. Er zijn verschillende sites in ons land: Lhoist, Jemelle, de Dolomies in Marche-les-Dames, Dumont-Wauthier en Merlemont (waar sierstenen worden geproduceerd). Het zakencijfer van het bedrijf liep in 2011 wereldwijd op tot 110 miljoen euro.

De vakbonden in de steengroeven

Er zijn in de steengroeven zowel grote als kleine bedrijven, maar overal is er een syndicale afvaardiging. In de sector (die onder het paritaire comité 102.09 valt) onderhandelen de delegees rechtstreeks met de werkgever. Tijdens de onderhandelingen voor een loonnorm 2011-2012 waren de arbeiders van de steengroeven ervan overtuigd dat de nationale norm van 0,3% moest worden gebroken. De kleine werkgevers boden heel wat weerstand, maar uiteindelijk behaalden we in de sector een loonsverhoging van 1,2%.

Na de onderhandelingen op sectorniveau volgden onderhandelingen per bedrijf. In de grote bedrijven is de krachtsverhouding uiteraard gunstiger. In de groep Lhoist haalde het personeel, als we alle verworven voordelen (zoals groepsverzekering) meerekenen, een verhoging van 4,22% binnen. Dat is natuurlijk een pak boven de 0,3% van de nationale loonnorm. Veertien keer zoveel om exact te zijn…

Sommigen zullen inbrengen dat dit enkel mogelijk is in een sector waar delokaliseren niet bepaald gemakkelijk is. Dat klopt uiteraard, maar de werkgevers waren onvermurwbaar tijdens de onderhandelingen en ze kregen daarbij de volledige steun van de gevestigde partijen.

De opbouw van een strijdbare delegatie

Er is sinds 1993 een syndicale delegatie bij Lhoist. Vanaf 1995 werd met het personeel van het bedrijf een eisenpakket opgemaakt. Op basis van strijd werden die eisen ook effectief ingewilligd, maar niet op alle sites. Het is pas tussen 1999 en 2001 dat een strijd werd opgezet om de voorwaarden in de drie fabrieken van de groep te harmoniseren. Er werd een 35-uurweek afgedwongen en tot in 2010 waren er in de drie vestigingen ook gelijke lonen.

Ondanks de verschillen in de vestigingen van het bedrijf kwam het op basis van solidariteit en strijd tot een harmonisatie. ABVV-delegee Perreira legde ons ook uit dat de arbeiders voelden dat de syndicale delegatie het voor hen opnam. Het vertrouwen werd doorheen de tijd opgebouwd. Er werd tijd uitgetrokken om alles uit te leggen en om te discussiëren, niet alleen als er overwinningen werden geboekt maar ook als er nederlagen werden geleden. In dat geval is het immers belangrijk om lessen te trekken.

De delegatie van Marche-les-Dames heeft gestreden voor het behoud van de tewerkstelling. In 1993 waren er nog 220 arbeiders, maar in 2000 was dat al gezakt tot 137 contracten van onbepaalde duur. De syndicale delegatie kwam op voor het verdelen van de arbeidstijd, waardoor er tegen 2008 (in volle crisis) opnieuw 157 mensen werkten. In 2011 was dat opgelopen tot 167 arbeiders met een vast contract. In de strijd heeft de syndicale delegatie ook afgedwongen dat heel wat interimmers een vast contract kregen, waardoor het moeilijker wordt om snel op onderaannemers over te schakelen en op die manier de collectieve slagkracht van de arbeiders aan te tasten.

Het besparingsbeleid richt zich tegen iedereen

Het besparingseleid van de regering Di Rupo brengt ons naar een diepe economische recessie waarbij een steeds groter deel van de bevolking uit de boot dreigt de vallen. De syndicale delegatie van de steengroeve in Marche-les-Dames is zich daar heel bewust van. Pedro Perreira stelt dat het schandalig is dat de zwaksten, zoals de werklozen en de gepensioneerden, worden aangepakt terwijl tegelijk miljarden cadeau worden gedaan de rijksten (onder meer via de notionele intrestaftrek). Dit leidt tot de vernietiging van het sociale weefsel. Als we hen laten doen, worden onze instrumenten van solidariteit nog verder ondermijnd.

De syndicale delegatie meent dat het tijd is om te reageren. We moeten de beweging organiseren en waar nodig heropbouwen. We moeten uitleggen hoe onze collega’s en vrienden zullen geraakt worden door de besparingen. Daartoe is er nood aan een uitgebreid actieplan van informatie en sensibilisering. Het is spijtig dat het Volkshuis niet meer bestaat, we zullen heel wat elementen van de arbeidersbeweging opnieuw moeten opbouwen.

De syndicale delegatie van Marche-les-Dames stelt dat we onze strijd moeten organiseren zodat deze efficiënt zou zijn. Dat is waarom de ABVV-leiding werd aangesproken over de wijze waarop de betoging van 2 december werd georganiseerd. De militanten denken dat het niet volstaat om te betogen, maar dat de acties verder moeten gaan. Op 22 december namen de steengroeven samen met andere privébedrijven deel aan de stakingsdag van de openbare sector.

Organiseer het verzet tegen sociale afbraak!

We krijgen vandaag telkens te horen dat de regering over geen enkele marge beschikt om toegevingen te doen. Het is belangrijk om de strijd aan te gaan door een strijdbare arbeidersbeweging op te bouwen rond een actieplan dat zich ent op de actiebereidheid en het breed gedragen ongenoegen tegenover het beleid van sociale afbraak.

Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie