Bekaert: garantie op winst én jobverlies

Het nieuws over België in recessie was nog maar net bevestigd, of de directie van Bekaert maakte reeds bekend 600 banen te schrappen bij haar vestigingen in België. Voor de werknemers in Aalter, Deerlijk, Ingelmunster en Zwevegem is dit de zoveelste klap in het gezicht. Welke opties hebben de werknemers nu: bij de pakken blijven zitten of de strijd aangaan? Hoe kan werkzekerheid dan wel worden gerealiseerd, in de plaats van garantie op winst voor de bedrijfsleiding en aandeelhouders?

Geschreven door Wouter Wanzeele. Foto’s: piket aan Bekaert in Aalter begin 2009

Lees ook:

  • “Manager van het jaar”: wedstrijd om ter asociaalst? (januari 2010)
  • Bekaert boekt recordwinst in 2008. Dividenden voor aandeelhouders, dop voor arbeiders (maart 2009)
  • Interview met ABVV-delegee Mohamed. “De drang naar meer winst leidt tot sluiting Bekaert-Hemiksem” (februari 2009)
  • Hoeveel Bekaerts nog? Vakbondsoffensief voor werk nodig (januari 2009)
  • Bekaert-Hemiksem. Niet aanvaarden dat personeel bij grof vuil wordt gezet! (januari 2009)
  • De werknemers van Bekaert Aalter bewaken de machines (januari 2009)
  • Bekaert-Hemiksem dicht ondanks winst? (december 2008)
  • Bekaert kondigt sluiting vestiging Lanklaar aan – 136 jobs op de tocht (juni 2008)
  • Meer koopkracht door meer loon! Interview met Kristof Desmet (ABVV Bekaert) (februari 2008)

Op 2 februari maakte de directie bekend dat Bekaert zich genoodzaakt voelt om nog maar eens 600 banen te schrappen bij de vestigingen in België, meer specifiek: 387 in Aalter, 102 in Deerlijk, 68 in Ingelmunster en 52 in Zwevegem. Eén op de vier jobs verdwijnt bij Bekaert in België. De afgelopen jaren had Bekaert vooral voor zonnepanelen staalmateriaal geproduceerd. Bert De Graeve (CEO Bekaert) geeft aan dat er geen andere oplossing is dan snijden in de productie, nu de vraag naar zonnepanelen is gedaald.

Bekaert: een winstgevend bedrijf

Bekaert is een bedrijf (opgericht in 1880) dat in de metaalindustrie decennia lang tienduizenden mensen tewerk stelde en vooral metaaldraad, metaalkoord en deklagen produceerde. Het is een multinational die haar productie voor een belangrijk deel van België naar lage loonlanden verhuisde. Zo kon de productie goedkoper en werden de winsten groter. Zoals het een winstgevend bedrijf betaamt, gaat het als speler op de markt de concurrentie aan met andere bedrijven met een streven naar winstmaximalisatie. Bekaert is daarom ook op de financiële markt een beursgenoteerd bedrijf.

Als Bert De Graeve aangeeft dat er geen andere oplossing bestaat dan een grote groep werknemers op straat te zetten, dan is dit uiteraard een gevolg van die winstlogica. Daarenboven wijst de studiedienst van de PvdA op het feit dat Bekaert (zoals vele andere multinationals) op haar winsten geen belastingen betaalt. Winsten die voor Bekaert in België de afgelopen vijf jaar 124.640.172 euro zouden bedragen.

De belastingsvoordelen voor bedrijven in dit land zijn gigantisch, o.a. via de notionele interestaftrek. Dus Bekaert heeft vrij spel om haar winst te maximaliseren voor de bedrijfsleiding en de aandeelhouders. Dit gaat binnen de winstlogica van het kapitalisme voor op degelijke jobs en werkzekerheid. Binnen dit systeem is er dus geen andere oplossing dan te saneren, wat Bert De Graeve met de eerder genoemde stelling bevestigt.

Er stellen zich bijgevolg twee belangrijke vragen: welke oplossingen zijn er om toch werkzekerheid te voorzien en hoe kan men daartoe komen?

Garantie op winst of garantie op jobs?

De kwestie waar we met de (metaal)industrie in België naartoe willen, stelde zich reeds enkele maanden geleden bij de sluiting van grote delen van de productie van Arcelor Mittal. Op 7 december 2011 betoogden meer dan 10.000 mensen tegen de sluiting van de warme fase van de staalproductie in Luik. Daar werd een alternatieve oplossing vooropgesteld: nationalisatie.

Nationalisatie van een bedrijf betekent dat de productie in publieke handen komt. Zodanig bestaat de mogelijkheid om de winstlogica te doorbreken. Hierbij is het echter essentieel dat de nationalisatie niet wordt gebruikt om de samenleving te laten opdraaien voor de kosten om dan het bedrijf terug in private handen te geven wanneer het opnieuw winstgevend kan zijn. We denken hierbij aan de nationalisatie van Dexia. We hebben nood aan een andere soort nationalisatie.

Wanneer niet louter Arcelor Mittal en Bekaert in publieke handen zouden komen, maar de volledige metaalindustrie, kan worden beslist om deze productie ten dienste van de samenleving te stellen. Dit betekent dus ten dienste van de mensen die vandaag afhankelijk zijn van een job of uitkering om in hun levensbehoeften te voorzien. Dit betekent dan ook niet (!) ten dienste van een kleine groep die winstmaximalisatie beoogt. Om zo’n beslissing te kunnen nemen, dient een vorm van democratische controle te bestaan van de werknemers en de samenleving, namelijk controle op de beslissing waar we met deze productie naar toe willen.

Bert De Graeve heeft het niet over een dergelijke oplossing, maar zoekt oplossingen binnen de winstlogica om daarmee de eigen winsten veilig te stellen. De vakbonden bij Arcelor Mittal hebben daarentegen de piste van nationalisatie wel reeds opgeworpen. In die zin werd de voorzet gegeven aan de werknemers van Bekaert en de vakbonden.

Bij de pakken blijven zitten of de strijd aangaan?

De werknemers bij Bekaert waren ontredderd door de beslissing van de directie. Een werknemer van Bekaert Aalter stelde het als volgt "Miljardedju, we zijn boos. Echt waar, we zijn zeer verontwaardigd. Nu wordt dat hier gesloten, zo goed als, dat trekt er echt niet op. Het zijn weer de gewone mensen die het moeten betalen. Ik werk hier nu 23 jaar, ik ben nu 50. Ik heb geen probleem met werken, ik werkte graag. Maar dat we zo uitgebuit worden, dat is echt degoutant, echt waar." (deredactie.be; 2 februari 2012)

Er heerst tot op heden twijfel op de werkvloer over wat er nu dient te gebeuren: aanvaarden en een goede ontslagregeling realiseren of de strijd voor het behoud van de tewerkstelling aangaan? De tweede optie lijkt de enige mogelijkheid om de oorzaak van dit en andere sociale drama’s aan te pakken. Stakingen, betogingen en bedrijfsbezetting kunnen hierbij een gepaste methode zijn.

Een gezamenlijke strijd voor werkzekerheid via nationalisatie kan tevens een breuk met het kapitalisme (lees: de fundamentele oorzaak) betekenen om zo sociale vooruitgang te realiseren. Zo kan worden gebroken met de vernoemde uitbuiting en hoeven de gewone mensen niet meer opnieuw te betalen voor de crisis van de 1%.

Solidariteit met de werknemers van Bekaert is aan de orde. Het is geen strijd die de werknemers van dit bedrijf alleen kunnen voeren. Maar zoals met de algemene staking van 30 januari tegen de besparingen van de regering werd aangetoond, is het een strijd die we vooral algemeen en gezamenlijk zullen moeten voeren. Een strijd met nederlagen en successen om te komen tot een productie ten dienste van de samenleving en niet te den dienste van Bert De Graeve en soortgenoten.

Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie