Op 23 oktober kwamen minstens 558 Libanezen, waaronder 50 kinderen, om door Israëlische aanvallen. Er waren meer dan 1.800 gewonden. Het was de dodelijkste dag in Libanon sinds het einde van de burgeroorlog in 1990. Sinds de massale terroristische aanslag met explosieven verstopt in duizenden elektronische apparaten op 17-18 september, is het geweld door Israël enkel maar opgevoerd. Tientallen gebouwen in de hoofdstad Beiroet werden zonder de minste waarschuwing volledig met de grond gelijk gemaakt, met een stortvloed aan doden tot gevolg. Op 24 oktober waren er minstens 2.600 doden en miljoenen ontheemden.
door Ammar (Brussel) uit maandblad De Linkse Socialist
Al meer dan een jaar vermoordt Israël straffeloos honderdduizenden mensen. In Gaza zijn ten minste 45.000 mensen direct gedood, naast ongeveer 200.000 mensen die ‘indirect’ omkwamen als gevolg van de vernietiging van alle gezondheidsinfrastructuur en huisvesting, terwijl de humanitaire hulp wordt geblokkeerd. Bijna 10% van de bevolking van Gaza is gedood, volgens een schatting die nog conservatief is.
Deze genocide vond zijn oorsprong nog voor de oprichting van de staat Israël in 1948, in de “verdeel en heers” politiek van het Britse imperialisme ten tijde van het Britse Mandaat van Palestina, na de ineenstorting van het Ottomaanse Rijk. In een poging om de controle over de arbitraire verdeling van het gebied te behouden, werden volkeren tegen elkaar opgezet. In Palestina ging het vooral om Joden en Arabieren, die net als de Hindoes en Moslims in India tegen elkaar opgezet werden.
Volgens dezelfde logica was de onafhankelijke Libanese staat, die in 1943 werd erkend, op een zeer strikte religieuze en sektarische basis georganiseerd. In 1943 kwam er een einde aan het Franse mandaat, waarna Libanon functioneerde op basis van een semi-feodaal politiek systeem gebaseerd op de institutionalisering van religieuze tegenstellingen in het parlement en alle aspecten van het politieke leven. Het gaat vooral om tegenstellingen tussen sjiieten, maronieten en soennieten. Het doel van dit systeem was om de overheersing door de maronitische christelijke elite over het land te verankeren.
Na de Tweede Wereldoorlog werden de elites, voornamelijk maronieten en soennieten, extreem rijk, voornamelijk door de ontwikkeling van een banksysteem dat erin slaagde om investeringen uit de hele regio naar dit nieuwe belastingparadijs te lokken. In die tijd werd Libanon het “Zwitserland van het Midden-Oosten” genoemd.
Dit economische en politieke systeem maakte de ongelijkheid alleen maar groter en creëerde een Libanese staat vol corruptie en zonder financiële middelen voor de gemeenschap, waardoor er vrijwel geen openbare diensten waren. Deze situatie van sociale en politieke crisis, versterkt door een complexe nationale kwestie met ongeveer 140.000 vluchtelingen uit Palestina die in Libanon aankwamen in de nasleep van de Arabisch-Israëlische oorlog van 1948, leidde tot een dodelijke burgeroorlog tussen 1975 en 1990 en, reeds in 1982, tot een dodelijke Israëlische militaire interventie op Libanees grondgebied.
Corruptie, financiële crisis en onderontwikkelde infrastructuur
Het einde van de burgeroorlog maakte geen einde aan de armoede. In 2019-2021 waren er massamobilisaties van mensen uit alle bevolkingsgroepen. Dit gebeurde in de nasleep van een diepe financiële crisis, veroorzaakt door een ongekend pakket besparingen. Het protest werd geïnspireerd door de Algerijnse Hirak, een massabeweging tegen een vijfde termijn voor president Bouteflika.
In augustus 2020 werd de haven van Beiroet getroffen door twee explosies, een van de ergste niet-nucleaire explosies in de geschiedenis, waarbij 235 mensen omkwamen, 6500 gewond raakten en 300.000 mensen dakloos werden. Opnieuw eisten betogers het aftreden van de regering en de wijdverspreide corruptie van de politieke kaste werd op de korrel genomen. Tijdens de pandemie, toen een nationale lockdown werd afgekondigd omdat honger, inflatie en werkloosheid toenamen, vuurde de politie met scherp op groepen betogers.
De ongelijkheid in het land is zo groot dat de rijkste 1%, 42.000 mensen, 58% van de totale rijkdom van het land bezitten. Door de corruptie van de politieke elite in de verschillende gemeenschappen heeft de staat geen geld om levensvatbare openbare diensten op te zetten. In de komende periode zal een groot aantal indirecte doden als gevolg van deze oorlog te wijten zijn aan het ontbreken van infrastructuur en diensten voor de bevolking.
Het Israëlische offensief
De situatie in Libanon was al rampzalig vóór deze eenzijdige aanval, die vooral gericht was op regio’s waar de meerderheid van de bevolking sjiitisch moslim is, de confessionele basis van Hezbollah. Het gaat om het zuiden van Libanon (waar zich ook de historische Palestijnse vluchtelingenkampen bevinden), de zuidelijke voorsteden van Beiroet en de Bekaa-vlakte (in het oosten van het land). Het is belangrijk om te benadrukken dat de sjiieten historisch tot de armste lagen van de Libanese bevolking behoren, in tegenstelling tot de christelijke bevolking in het noorden. Dit weerhoudt Israël er overigens niet van om gebieden met vooral christenen of soennieten, zoals Tripoli, waar Hezbollah geen enkele voet aan de grond heeft, te bombarderen.
De koloniale ambities van de meest reactionaire lagen van het Israëlische regime reiken veel verder dan Gaza. Het gaat om de hele subregio, wat de Israëlische aanvallen in Syrië en de grondinvasie van Libanon verklaart.
Ja aan verzet, nee tegen islamisme
Op wie kunnen we vertrouwen? Israël kan zijn gruweldaden niet voortzetten zonder de actieve steun van de “internationale gemeenschap”, d.w.z. de westerse imperialistische machten. De politiek van ‘twee maten en twee gewichten’ is duidelijk als de sancties tegen Rusland na de invasie van Oekraïne vergeleken worden met de militaire en financiële steun aan het Israëlische regime. Israël is het Westerse imperialistische bruggenhoofd bij uitstek in de regio en zal deze steun blijven genieten, ongeacht VN-resoluties of veroordelingen door het Internationaal Strafhof.
De Islamitische Republiek Iran is nu de grootste militaire bedreiging voor Israël in de regio. Het verleent financiële en logistieke steun aan Hamas en Hezbollah en is de enige militaire macht in de regio die een bedreiging kan vormen voor het zionistische regime.
Het Palestijnse en Libanese volk hebben uiteraard het recht om zich te verzetten tegen de militaire invasie, ook met geweld. Israël kan natuurlijk niet gelijkgesteld worden aan Hezbollah of Hamas. Wel denken we dat het vervangen van het ene reactionaire regime door het andere geen oplossing is voor de bevrijding en emancipatie van alle mensen in de regio. We verzetten ons resoluut tegen het genocidale offensief en het koloniale beleid van Israël. Tegelijk prijzen we de moed en de vastberadenheid van de Iraanse vrouwen en de massale opstand onder de noemer ‘Vrouw, Leven, vrijheid’ die ontstond na de gruwelijke moord op Mahsa Jîna Amini in 2022 door het vrouwenhatende Iraanse regime.
In Libanon heeft Hezbollah de afgelopen jaren zijn ware aard laten zien. Tijdens het Israëlisch-Libanese conflict in 2006 toonde het een relatief vermogen om lagen van verschillend geloofsovertuigingen te verenigen. Vervolgens maakte Hezbollah gebruik van het corrupte systeem in Libanon om zich te versterken. Het deed dit net als andere politieke krachten op sektarische religieuze basis. Zo werd Hezbollah de meest invloedrijke politieke kracht in Libanon.
Hezbollah gebruikte zijn autoriteit en geweld om de revolutionaire beweging in de herfst van 2019 te beteugelen. De jonge opstandelingen werden “verraders in dienst van het westen” genoemd en protestbijeenkomsten werden fysiek aangevallen. De eisen van de beweging, die aanvankelijk economisch waren en gericht tegen de corruptie van de hele politieke elite, gingen over in sociale eisen die opriepen tot een verandering van samenleving. Maandenlang oversteeg de Thawra (Revolutie in het Arabisch) de religieuze grenzen en legde het de basis voor een alternatief voor de falende Libanese staat. Algemene vergaderingen, buurtcomités en financiële, medische en juridische solidariteitsgroepen werden opgericht om te helpen bij de bezettingen van pleinen en bij algemene stakingen. Helaas hebben de druk van partijen als Hezbollah, het gebrek aan duidelijke coördinatie en vooruitzichten en de pandemie hun tol geëist van de beweging. De sociale en economische oorzaken van het protest zijn echter niet verdwenen.
De protestbeweging tegen de regering stak in 2019-2020 de grenzen over naar Irak, waar de religieuze grenzen werden overschreden door de actievoerders, en zelfs naar Iran. Het is in dit soort massale volksmobilisaties en in het benutten van hun revolutionaire potentieel dat een uitweg kan worden gevonden. Wij steunen verzet, ook gewapend verzet. Niet op sektarische en antisemitische gronden, zoals Hezbollah doet, maar op antikoloniale en revolutionaire gronden. Dit zou in de hele regio weerklank kunnen vinden, zelfs onder de arme Israëlische massa’s. Verzet tegen het imperialisme, waar het ook actief is, staat sterker als het gebaseerd is op de eenheid van de uitgebuite en onderdrukte lagen, over religieuze en nationale verschillen heen, en bovenal als het democratisch georganiseerd is. Dit verzet kan verschillende vormen aannemen, waaronder gewapend verzet, maar het moet bovenal gebaseerd zijn op de actie van de massa’s die niet alleen strijden tegen de kolonisatoren, maar ook tegen het kapitalisme en de regeringen wier macht gebaseerd is op dit systeem.
